افزایش جمعیت ایران چالشی بزرگ در مقابل مسوولین کشور

به گزارش خبرنگار حوزه جوانان و خانواده گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، امروزه مسئله جمعیت به یکی از دغدغه‌های مهم در کشورهای درحال‌توسعه تبدیل‌شده است، در کشور ما نیز موضوع کاهش جمعیت به یک دغدغه بزرگ تبدیل‌شده است به‌طوری‌که مقام معظم رهبری نیز بارها به این موضوع تأکید داشتند،‌ برخی نیز بر این باورند که اعمال سیاست‌های کنترل جمعیت توسط دولت‌های مختلف باعث کاهش جمعیت ایران در دو دهه گذشته بوده و برخی می‌گویند که عواملی دیگر غیر از سیاست‌های کنترلی، باعث کاهش جمعیت است، چنان‌که اگر سیاست‌های کنترل جمعیتی هم برداشته شود، بازهم نرخ رشد جمعیت ایران افزایش نخواهد یافت.  

لزوم ورود همه دستگاه‌ها به موضوع افزایش جمعیت

صیاد محافظه‌کاران دبیر برگزاری نشست تخصصی نهادهای حکومتی و فاجعه جمعیت در گفتگو با خبرنگار حوزه خانواده گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، ضمن تأکید بر لزوم ادامه فعالیت‌های فرهنگی درزمینهٔ افزایش جمعیت  گفت: مسئله جمعیت در این برهه نیازمند ورود سیاسی و مطالبه جدی از نهادهای حکومتی و انقلابی و دولتی و عمومی است و بسنده کردن به مطالبه از دولت علاوه بر اینکه با نگاه مطالباتی امامت انقلاب هم‌خوانی ندارد، پیامدهایی مانند احتکار توان فوق‌العاده نهادهای حکومتی، انحراف از مسیر انقلاب، غلتیدن در دعواهای حزبی، نرسیدن به نتیجه مطلوب و تشدید توجیه‌گری‌های دیگر نهادهای را به دنبال خواهد داشت.

وی افزود: این استاد حوزه ادامه داد: بی‌تردید مطالبه جدی از دستگاه قضا و نهادهای مهم و اثرگذار و رسانه‌ ملی و دیگر نهادهای حاکمیتی تنها راه خروج از وضع موجود است و حتی اگر این دولت شبه تعطیل هم اراده جدی برای ترویج فرزند آوری داشت که ندارد و برعکس آن برای کنترل جمعیت تلاش‌های فراوانی می‌کند، با توجه به تقسیم‌کار و مهندسی قدرت از نگاه امام، این امر یعنی افزایش جمعیت مؤمنین ممکن نبود.

محافظه‌کاران در ادامه با اشاره به آمار فاجعه‌بار و بهت‌آور سقط‌جنین به‌عنوان یک قتل‌عام و نسل‌کشی، ضمن سؤال از دستگاه نظارتی و امنیتی درباره چرایی سکوت در این زمینه و عدم برخورد با عوامل این نسل‌کشی، اظهار داشت: از سیستم امنیتی و دستگاه قضایی باید مطالبه همگانی در قضیه سقط‌جنین برای پایان دادن به این قتل‌عام صورت پذیرد و شورای امنیت ملی به‌صورت جدی در این موضوع ورود کند.

وی بابیان اینکه سقط‌جنین در برخی موارد با بهانه رعایت بهداشت و سلامت مادران به‌طور قانونی در کشور صورت می‌گیرد، گفت: متأسفانه آمار دقیقی از سقط‌جنین نیز در کشور وجود ندارد و این آمار را از 300 هزارتا 900 هزار جنین در سال اعلام کرده‌اند، درحالی‌که آمار فوت‌شدگان کرونا کمتر از 20 هزار نفر اعلام‌شده است.

وی افزود: قطعاً باید دستگاه‌های اجرایی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دیگر دستگاه‌ها به رشد جمعیت در کشور کمک کنند تا ما شاهد افزایش پیری در جمعیت نباشیم.

رتبه ایران ازنظر جمعیتی چقدر است؟

مؤسسات مختلف بین‌المللی کشورهای جهان را بر اساس شاخص تراکم جمعیتی دسته‌بندی کرده‌اند و در این میان، سازمان ملل متحد و بانک جهانی جزو معتبرترین مؤسساتی هستند که به بررسی این شاخص پرداخته‌اند. به گزارش سازمان ملل متحد، ایران در میان کشورهای جهان رتبه ۱۶۰ را ازنظر تراکم جمعیتی از آن خودکرده است. همچنین بر اساس اعلام بانک جهانی، ایران یکصدوچهل‌وهشتمین کشور جهان ازنظر تراکم جمعیتی است. لازم به ذکر است رتبه‌بندی سازمان ملل متحد از میان ۲۳۵ کشور جهان و رتبه‌بندی بانک جهانی از میان ۲۱۵ کشور جهان انجام‌شده است.

درمجموع می‌توان گفت در جهان حدود ۱۵۰ کشور وجود دارند که تراکم جمعیتی بیش از جمهوری اسلامی ایران دارند. تراکم جمعیتی ایران حدود ۵۰ نفربر کیلومترمربع است. این در حالی است که شاخص تراکم جمعیتی برخی کشورها یا مناطق جهان تا حدود ۲۵۰۰۰ نفربر کیلومترمربع می‌رسد. درواقع پرجمعیت‌ترین کشورها یا محدوده‌های جغرافیایی جهان تراکم جمعیتی تا حدود ۵۰۰ برابر ایران دارند. به‌علاوه، اغلب کشورهای پیشرفته جهان همچون چین، ژاپن، کره، بریتانیا، ایتالیا، فرانسه و بخش‌هایی از آمریکا جزو ۱۰۰ کشور اول در این رتبه‌بندی هستند.

چالش‌های جمعیتی

کاهش حجم کل جمعیت ملی موجب خواهد شد که کشور با رشد منفی یا سقوط جمعیتی مواجه شود همچنین بحران کاهش نیروی انسانی در سن کار، بحران سالمندی جمعیت، افزایش مهاجرت‌های بین‌المللی و تغییرات هویتی و فرهنگی، از مهم‌ترین مصادیق چالش‌های جمعیتی به شمار می‌روند.

چالش‌های فرهنگی، اجتماعی

مهم‌ترین چالش‌های فرهنگی، اجتماعی ناشی از کاهش ناگهانی رشد جمعیت عبارت‌اند از: بحران ساختاری خانواده، شکاف‌های نسلی براثر به هم خوردن توازن جمعیت نسل‌ها، جمع شدن چترهای حمایتی خانواده از سالمندان و کاهش تدریجی سرمایه اجتماعی.

چالش‌های اقتصادی

از نگاه جمعیت شناختی، جمعیت در حال رشد و جوان، احتیاج بیشتری به کالا و خدمات دارد و به همین دلیل در جامعه در حال رشد، تقاضا برای امکانات مسکن، املاک و مستغلات افزایش می‌یابد، ولی با کاهش سطح باروری و کم شدن جمعیت، جمعیت متقاضی کالاهای اساسی ازجمله مسکن و امکانات رفاهی کاهش خواهد یافت و این موضوع زمینه‌ساز ایجاد بحران اقتصادی در جامعه خواهد بود.

 نرخ رشد جمعیتی مناسب برای کشور چه میزان است؟

نرخ رشد، مقدار افزايش جمعيت يک منطقه را در يک سال نسبت به هزار يا صد نفر از جمعيت نشان مى‌دهد. آنچه فعلاً می‌توان به‌عنوان نرخ رشد جمعیتی مناسب برای کشور از آن یادکرد همان نرخ جانشینی کل به میزان ۲,۱ است. برای تعیین نرخ رشد جمعیتی مناسب برای کشور البته باید به ساختار مطلوب هم نیم‌نگاهی داشت این ساختار مناسب شرایطی است که در آن ۷۰ درصد جمعیت در سن مولد، ۲۴ درصد زیر ۶۵ سال و بقیه جمعیت را سالمند تشکیل دهد، این نکته را هم نباید ازنظر دور داشت که متخصصان جمعیت‌شناسی برخلاف گذشته به‌تازگی به این باور رسیده‌اند که نرخ مطلوب رشد جمعیت برای هر کشوری متفاوت است و بر اساس شرایط فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی و ... می‌توان این عدد را تعیین کرد.

انتهای پیام/4148