«نبوغ» به سیاره سرخ میرود/ تجهیز آسمان مریخ به هلیکوپتر
به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانشبنيان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، پشتکار(Perseverance) نام مریخنورد جدید ناسا است که طی هفتههای آتی برای جستجوی حیات در سیاره سرخ، به فضا پرتاب میشود اما این مریخنورد تنها به مریخ سفر نمیکند.
در این مأموریت برای نخستین بار، یک «هلیکوپتر مریخ» نیز ارسال میشود که در صورت موفقیتآمیز بودن فرود، اولین وسیله نقلیه انسانی خواهد بود که از سطح مریخ به آسمان این سیاره پرواز میکند. مریخنورد پشتکار قرار است زمانی بین ژوئیه تا اوت به مریخ پرتاب شود. صرفنظر از تاریخ پرتاب، این مریخنورد در 18 فوریه 2021 در منطقهای مشهور به دهانه جزرو (Jezero Crater) که به نظر میرسد یک دلتای رودخانه باستانی است، فرود میآید.
مریخنورد پیش از آغاز مرحله اولیه علمی این مأموریت، همنشین پرواز خود را بر روی سطح مریخ مستقر خواهد کرد. این هلیکوپتر که نبوغ (Ingenuity) نامیده میشود، وسیله نقلیه کوچک (با نیم متر طول) و مجهز به دو تیغه متقابل-دوار است که امکان شناور شدن در مریخ را فراهم میکند.
نبوغ در فراز آسمان سیاره سرخ
این وسیله، در نقطهای از سطح مریخ باقی میماند. سپس تیمی که روی زمین مستقر هستند، به هلیکوپتر دستور میدهند تا قبل از اقدام برای نخستین پرواز، برخی از بررسیهای فنی را انجام دهد. پروازهای آزمایشی قبلا در شرایط شبیهسازی شده مریخ روی زمین انجام شدهاند؛ در این آزمایشها گرانش ضعیفتر این سیاره (فقط یک سوم زمین) لحاظ شده است.
با این حال، هیچ کس کاملاً مطمئن نیست که هلیکوپتر نبوغ در محیط واقعی تا چه اندازه برطبق پیشبینیها عمل خواهد کرد. اگر همه چیز طبق برنامهریزی پیش برود، انتظار میرود این هلیکوپتر بتواند تا 10 متر از سطح زمین، در مسافتهای حداکثر 300 متر و پروازهایی تا 90 ثانیه اوجگیری کند.
هلیکوپتر نبوغ میتواند یک پرواز در روز داشته باشد و به طور کلی 30 روز مأموریت به این وسیله اختصاص داده شده است. اگرچه نبوغ به دوربینهای کامراد مجهز است و میتواند عکس بگیرد اما هدف در این مأموریت بیش از هر چیز مانور فناوری است تا مشخص شود آیا هواگردهای گردندهبال(rotorcraft) میتوانند برای مأموریتهای آینده مریخ و حتی مأموریتهای انسانی مفید واقع شوند یا خیر. مدیریت پروژه هلیکوپتر مریخ در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در کالیفرنیا، به برخی از سوالات در مورد چگونگی این مأموریت پاسخ داده است.
هلیکوپتر مریخ چیست؟
هلیکوپتر مریخ یا نبوغ، یک هواگرد گردندهبال مستقل است که برای پرواز در جو بسیار رقیق مریخ طراحی شده است. تراکم جوی در مریخ در مقایسه با زمین کمتر از یک درصد است. بنابراین این وسیله نقلیه به منظور رسیدن به سطح مشخصی از اتمسفر طراحی شده و از آن به بعد دارای حسگر و کنترل خودکار برای حرکت است. این نخستین تلاش برای پرواز هواگرد گردندهبال در مریخ به شمار میآید.
این هلیکوپتر چقدر وزن دارد؟
نبوغ متشکل از پنلهای خورشیدی در سقف، سیستم گردنده تیغههای متقابل-دوار، موتور، بدنه، باتری، صفحه مدار و دنده برای فرود آمدن و چند پایه است. تمام این وسایل، روی هم رفته کمتر 1.8 کیلوگرم وزن دارند.
تیغهها ساخته شده از چیست؟
در درون آنها یک هسته فوم است و سپس یک لایه فیبر کربن اطرافشان را احاطه کرده است.
هلیکوپتر نبوغ چگونه در مریخ مستقر خواهد شد؟
نبوغ در واقع در پهلوی قسمت زیرین مریخنورد متصل شده است. سپس مریخنورد حرکت خواهد کرد تا زمانی که مکان مناسبی برای آزمایش هلیکوپتر نبوغ پیدا شود. هنگامی که زمان استقرار نبوغ فرا رسید، پایهها آزاد میشوند و یک موتور وجود دارد که هلیکوپتر را از حالت افقی به عمودی میچرخاند. سپس آن را به سطح سیاره منتقل میکند. آنگاه مریخنورد دور میشود و صفحه خورشیدی هلیکوپتر در معرض خورشید قرار میگیرد تا شارژ به صورت خودکار انجام شود.
استقرار هلیکوپتر چقدر طول خواهد کشید؟
فعالیت واقعی تنها چند دقیقه است اما در عمل چند روز طول خواهد کشید زیرا بررسیهای بصری توسط تیم مریخنورد قبل از اقدام به مرحله بعدی باید انجام بگیرد. جایی که انسانی وجود ندارد و تجربهای که برای اولین بار مورد آزمایش قرار میگیرد مستلزم نهایت وسواس در انجام هر گام است.
هنگامی که مریخنورد دور میشود چه اتفاقی میافتد؟
پنجره آزمایشی 30 روزه این هلیکوپتر گشوده میشود. اولین مورد، بررسی پنلهای خورشیدی است تا اطمینان به وجود آید که درست کار میکند. مورد بعدی بررسی ارتباطات بین هلیکوپتر و مریخنورد است. سپس نقطه مهم بعدی، جان سالم به در بردن در اولین شب استقرار در مریخ است.
پس از آن، توجهات معطوف بر اولین پرواز خواهد شد. تیغهها به حرکت درخواهند آمد و چرخش آهستهای انجام میگیرد. سپس در حالی که هلیکوپتر همچنان روی سطح مریخ است، چرخش کامل تیغهها با سرعت بالا انجام میگیرد. آنگاه آماده اولین پرواز خواهیم بود.
آیا مریخنورد پشتکار، هلیکوپتر نبوغ را زیر نظر خواهد داشت؟بله، تیم عملیات مریخنورد دوربینها را رو به هلیکوپتر تنظیم خواهند کرد و از آن عکس خواهند گرفت. در این مرحله هنوز مشخص نیست که توانایی فیلمبرداری خواهیم داشت یا خیر.
تقریباً 6 روز اول به وقت مریخ، صرف بررسی میشود. طبق برنامهریزی انتظار میرود اولین پرواز در روز ششم یا هفتم صورت بگیرد.
در اولین پرواز چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در پرواز اول، هلیکوپتر تا حدود سه متر به بالا میرود و یک پرواز جانبی متوسط را در چند متری به یکی از جناحین انجام خواهد داد، سپس دوباره به سر جای خود برخواهد گشت و فرود خواهد آمد. اولین پرواز فوقالعاده مهم است و موفقیتآمیز بودن آن، اکثر مدلسازیها از نحوه پرواز هلیکوپتر با فرضیاتی که نسبت به پرواز در مریخ داشته را تأیید خواهد کرد.
در پروازهای بعدی چه اتفاقی خواهد افتاد؟
برنامه این است که به تدریج پروازهایی مرتفعتر و جسورانهتر انجام شود. یک دوربین رنگی نیز عکسبرداری میکند اما تمرکز اصلی بر چگونگی پرواز این وسایل نقلیه است. به لطف این دوربین، میتوان از افق مریخی، سیاره زمین خودمان و به طور قطع از مریخنورد عکس گرفت.
در هر پرواز چه رخ میدهد؟ هلیکوپتر بدون هیچ ورودی و به طور مستقل پرواز میکند اما چگونه تصمیم میگیرد که به کجا برود؟
این هلیکوپتر از راه دور قابل هدایت است. از تصاویر سیاه و سفید که برای تعیین مکان مهم هستند استفاده میشود. سپس با تصاویر رنگی و همچنین تصاویر مریخنورد، در مورد اینکه به کجا پرواز کنیم تصمیم گرفته میشود.
آیا امکان ریسک بیشتر در پروازهای بعدی وجود دارد؟
برای تیم مدیریت بیش از هر چیز، اولین پرواز و تأیید مدلسازی پرواز در مریخ حائز اهمیت است اما قطعا هنگامی که پیشفرضها تأیید شدند، میتوان بسیار جسورانهتر و هیجانانگیزتر عمل کرد و پروازهای ریسکپذیرتری را انجام داد.
انتهای پیام/
انتهای پیام/