توسط متخصصان یک شرکت دانشبنیان؛
میزگرد شفافیت آرا با حضور تشکل‌های دانشجویی/ بخش دوم؛
نمایندگان مجلس رفتاری دوگانه دارند/ برنامه نداشتن دولت برای مردم، نشان‌دهنده ضعف پارلمان است
این روزها موضوع شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی یکی از مباحث داغ محافل سیاسی است و اعضای تشکل‌های دانشجویی بر لزوم شفافیت در همه عرصه‌ها تأکید کردند.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، بیش از یک سال است افکار عمومی بر لزوم شفافیت رفتار نمایندگان در مجلس شورای اسلامی تأکید دارد و این طرح جنجال زیادی به پا کرده است.
برای بررسی ابعاد بیشتر طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی میزگردی با حضور نمایندگان تشکل‌های دانشجویی برگزار شده است؛ در این نشست مهدی خطیب محمدی نماینده بسیج دانشجویی، حمزه دستیار دبیر سیاسی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل، محمد بیژنی‌فر عضو شورای مرکزی اتحادیه جنبش عدالتخواه دانشجویی و احمد رضا موسی پور، دبیر سیاسی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی و نماینده دفتر تحکیم وحدت میهمانان خبرگزاری آنا در نشست بررسی لزوم شفافیت آرا بودند.
بخش اول این گفتگو را از لینک زیر می‌توانید بخوانید.
شفافیت ضامن بقای جمهوری اسلامی/ ملاحظات جناحی باعث ناکارآمدی مجلس شده است
بخش دوم گفتگو را در ادامه می‌خوانید.
آنا: چرا برخی از نمایندگان به شفافیت آرا اعتقادی ندارند؟ آیا دوگانگی در رفتار نمایندگان وجود دارد؟
موسی‌پور: برخی از کاندیداهای انتخابات مجلس به علت فضایی که در منطقه خود دارند، می‌توانند سوار بر موج شوند و رأی بیاورند. این اشخاص در موضوع برجام یا FATF همگام با لیست امید رأی می‌دهند، اما در موضوع‌های دیگر به گروه‌های دیگر نگاه می‌کنند و رأی می‌دهند. هر طیف سیاسی‌ای که امتیاز بیشتری به آن‌ها بدهد، طبق خواسته آنان عمل کرده و رأی می‌دهند. عدم برای این افراد، عدم شفافیت در رأی دادن تبدیل به راهکاری برای امتیازگیری و رانت شده است. اما در مجلس آمریکا مثلاً در طرح «اوباماکِیر» هیچوقت یک جمهوری‌خواه در طول چندین سال یک بار به این طرح که متعلق به دموکرات‌هاست، رأی نمی‌دهد. در ایران هویت احزاب مشخص نیست. ما حزب شاخص و قدرتمند نداریم و الآن مشخص نیست که علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و علی مطهری نماینده مجلس اصولگرا هستند یا اصلاح طلب؟! چارچوب حزبی خاصی وجود ندارد. نماینده در حوزه انتخابیه خود باید به قول‌هایی مانند آسفالت کردن جاده‌های روستایی که قبل از نماینده شدن خود به مردم داده است، عمل کند. این نماینده به چه شکل می‌خواهد این کار را انجام دهد؟! خودش عضو کمیسیون انرژی است. آیا باید از وزارت نفت یک مقدار زیادی قیر رایگان بگیرد و ببرد جاهایی را که قول داده است آسفالت کند؟ این نماینده در هیچ طرحی علیه زنگنه وزیر نفت شرکت نمی‌کند، چراکه از رانت وزارت نفت استفاده می‌کند. در حالی که باید این نماینده در کمیسیون انرژی فعال باشد و در طرح‌های مختلف وزیر نفت را به نقد و چالش بکشاند اما می‌بینیم که بعضاً اینجور نیست و شاهد فضای دوگانه‌ای میان نمایندگان هستیم. باید اشخاص شفاف باشند و رفتاری نداشته باشند که بوی نفاق دهد.
موضوع شفافیت را نباید صرفاً به شفافیت آرای نمایندگان مجلس تقلیل دهیم/ شفافیت مالی نیز مهم است
موسی پور: ذوب‌آهن صنعتی است که نیاز به آب بسیاری دارد اما جالب است که بزرگ‌ترین کارخانه‌های ذوب‌آهن و صنعت در مکان‌هایی هستند که اصلاً آبی وجود ندارد و مردم برای آب آشامیدنی خود نیز مشکل دارند. سؤال این است براساس چه منطق و استدلالی، این کارخانه‌ها در آن مناطق احداث شده است. برخی نمایندگان مجلس برای اینکه امتیازی به دست بیاورند، به دولت فشار می‌آورند و کارخانه‌‌ای در مکان‌ی که نباید احداث شود، ساخته می‌شود. برای مثال فرودگاهی در یک شهری وجود دارد که که سالی یک پرواز هم آنجا انجام نمی‌شود! چرا نماینده مجلس به مردم وعده داده برای شما فرودگاه می‌سازم و با وزیر مربوطه صحبت کرده که در فلان موضوع از شما سؤال نمی‌کنم و در ازای آن، با ساخت فرودگاه در فلان شهر موافقت کنید!
نمایندگان مجلس هم باید در عرصه محلی نظر دهند، هم در بخش کشوری و هم در عرصه بین‌المللی، که این بار زیادی بر دوش نماینده می‌گذارد. یک شخص با یک دست چند هندوانه می‌تواند بردارد؟ به نظر می‌رسد باید به این مسئله رسیدگی شود. موضوع شفافیت را نباید صرفاً به شفافیت آرا تقلیل دهیم. این حداقلی‌ترین برداشتی است که می‌توان از مفهوم شفافیت داشت. شفافیت مالی نیز مهم است. یک کاندیدای مجلس یک میلیارد تومان هزینه می‌کند که در انتخابات رأی بیاورد و به نوعی این مبلغ بیش از کل حقوقی است که در چهار سال از مجلس شورای اسلامی دریافت می‌کند. این قضیه باید در مجلس به طور شفاف بررسی شود.
آنا: علت محقق نشدن شفافیت به معنای عام آن چیست؟
بیژنی‌فر: یکی از دلایلی که باعث می‌شود شفافیت به وقوع نپیوندد این است که ما درگیر حزب‌گرایی و جناح‌گرایی شده‌ایم. پوسته جامعه ایران اصلاً حزب‌گرایی را برنمی‌تابد. نباید انتظار داشت حزب‌گرایی در آمریکا، انگلیس، آلمان و کشورهای اروپایی در ایران نیز وجود داشته باشد. شفافیت باید در همه جا شکل بگیرد. عده‌ای به دنبال شفاف‌سازی روند اقدامات سازمان خصوصی‌سازی هستند اما سرمایه‌داران جلوی این قضیه را می‌گیرند. جنبش دانشجویی در گذشته از دولت بیشتر از سایر ارگانها نقد می‌کرد اما در حال حاضر انتقادات زیادی به مجلس وارد می‌کنیم و این خوب است که از مجلس مطالبه‌گری در خصوص خصوصی‌سازی، کودک‌همسری و... می‌شود.
برنامه نداشتن دولت برای مردم، نشان‌دهنده ضعف مجلس است
خطیب محمدی: جنبش دانشجویی به این نتیجه رسیده است که برای انتقاد به اقدامات دولت، باید از مجلس نیز مطالبه کند. مجلس اگر طرحی در خصوص موضوعات مختلف به دولت ارائه دهد، دولت موظف است که اجرا کند و اگر نتواند آن را عملیاتی کند، باید مجلس شورای اسلامی جلوی دولت را بگیرد. در واقع ریشه تمام موضوعاتی که در کشور وجود دارد، مجلس بوده و برنامه نداشتن دولت برای مردم نشان‌دهنده ضعف مجلس است. این برای مجلس بد است وقتی ضعیف‌ترین وزیر راه و شهرسازی استعفا می‌دهد و160 نماینده از وی حمایت می‌کنند. وقتی مردم می‌بینند نماینده مجلس به جای اینکه صدای مردم باشد، صدای دولت است، به او برای بار دوم اعتماد نمی‌کنند و رأی نمی‌دهند. نماینده به جای اینکه ترمز دولت را بگیرد خودش دچار رانت‌خواری است. هنگامی که عده‌ای از نمایندگان مجلس یا فرزندانشان به یک طریقی به وزارت نفت رفته و شغل گرفته‌اند، مردم ناراحت می‌شوند. مردم وقتی می‌بینند فقط عده کمی از نمایندگان با طرح شفافیت آرا موافق هستند، حساس می‌شوند که در مجلس چه خبر است؟ چرا نمایندگان به دنبال رانت هستند؟ شفافیت آرا کف خواسته مردم است. ماده 29 برنامه ششم توسعه مربوط به شفافیت حقوق مسئولان است. بعد از شفافیت آرا نوبت به شفافیت مالی است.
لزوم شفافیت در انتصابات دولتی/ برخی مسئولان به اسم جوانگرایی، آقازاده‌ها را سرکار می‌آورند!
دستیار: شفافیت آرا پایین‌ترین انتظار مردم از نمایندگان است، چراکه اموال و دارایی‌های مسئولان نیز باید شفاف شود. تمام قراردادهایی که دولت با شرکت‌های ایرانی و خارجی منعقد می‌کند باید به صورت شفاف معلوم باشد. شفافیت باید به‌صورت چارچوبی و مبنایی در جمهوری اسلامی پیاده شود. وقتی سال رونق تولید و حمایت از تولید ملی است، چرا چند صد هزار میلیارد تومان کالاهای غیر اساسی مثل سنگ پا باید وارد شود؟! وقتی جنسی از طریق واردات یا صادرات وارد یا از کشور خارج می‌شود، از لحظه‌ای که وارد کشور می‌شود تا لحظه‌ای که مصرف می‌شود، باید مسیرش مشخص باشد. اگر در انتصابات دولتی شفافیت وجود داشته باشد، مسئولان نمی‌توانند به اسم جوانگرایی، آقازاده‌ها را سرکار بیاورند! در خصوص دولت الکترونیک نیز باید شفافیت وجود داشته باشد و به نوعی شفافیت در همه لایه‌ها باید شکل بگیرد و با این کار، فساد کم می‌شود.
آنا: علت اینکه برخی نمایندگان به جای مصالح ملی به فکر حوزه انتخابیه خود هستند، چیست؟
خطیب محمدی: مجلس ایران دارای ترکیبی از نمایندگان ملی و محلی است. نمایندگان شهر تهران به نوعی به نمایندگان ملی و نمایندگان شهرستان به نمایندگان محلی منتسب هستند. این نکته خیلی مهمی است، موضوع شفافیت آرای نمایندگان در مجلس شورای اسلامی باید متناسب با بافت، فضا و بستر سیاسی اجتماعی جامعه باشد. نماینده نباید رأی خود را از رویکرد استدلال و منطق‌محور به سمت رویکرد جناحی و بومی ببرد. برخی نمایندگان به جای در نظر گرفتن مصالح ملی، به فکر حوزه انتخابیه و منطقه خود هستند که کار نادرستی است. ما در ساختار ایران به شوراهای اسلامی شهر و روستا آن‌طور که باید و شاید آزادی عمل نداده‌ایم. اما مجلسی درست کرده‌ایم که هم نماینده محلی در آن است و هم نماینده ملی که این اشتباه است. باید مسائل محلی را به نمایندگان شهر و روستا واگذار کنیم و در مجلس شورای اسلامی و پارلمان صرفاً مسائل کلان ملی مطرح شود. آن‌وقت شفافیت آرا خیلی خوب است و می‌توانیم بگوییم از پوپولیست جلوگیری کرده‌ایم. وقتی ترکیب یک مجلس شامل نمایندگانی است که به‌صورت ملی انتخاب شده و دیگر دغدغه بومی و محلی ندارند، موضوع شفافیت آرا کاملاً مورد اقبال و پذیرش است و دیگر هیچ ایرادی نمی‌توان به آن وارد کرد. نماینده باید با استدلال خود و با لحاظ کردن مصالح ملی به طرحی رأی مثبت یا منفی بدهد نه اینکه بگوید مردم حوزه انتخابیه من چه می‌گویند.
لاریجانی هیچوقت در مجامع دانشجویی حاضر نمی‌شود/ لزوم پاسخگویی رئیس مجلس به سؤالات دانشجویان
دستیار: شفافیت در همه ارگانها می‌تواند وجود داشته باشد مگر در مواردی که موضوع امنیت ملی مطرح است و مصلحت ایجاب می‌کند که خیلی از افراد از آن بی‌خبر باشند. مثلا در مورد نهادهایی مانند مجلس خبرگان رهبری و شورای نگهبان، اصل بر شفافیت است اما استثناهایی باید رعایت شود و باید مرجع تشخیص استثنائات مشخص شود. اگر شفافیت وجود داشته باشد، منجر به پاسخگویی می‌شود. شفافیت و پاسخگویی لازم و ملزوم یکدیگر هستند. جنبش دانشجویی باید از نمایندگان مجلس به خصوص لاریجانی رئیس مجلس درخواست پاسخگویی کند. غالب بدنه جنبش‌های دانشجویی از لاریجانی گله‌مند هستند که چرا رئیس مجلس برای یک بار هم که شده در مجامع دانشجویی صحبت نکرده است. حداقل شفافیت در مجلس این است که نماینده یا رئیس مجلس پاسخگو باشد.
موسی پور: برخی مدعیان اصلاح طلبی ابتدا با شفافیت موافق بودند اما وقتی متوجه شدند که با منافع آنان در تضاد است و با توجه به نزدیکی انتخابات مجلس، به مخالف با این طرح پرداختند و به دنبال تغییر زمین بازی بودند. مدعیان اصلاح طبی گفتند با توجه به اینکه اصولگراها خواستار شفافیت هستند، بنابراین ما موضوع شفافیت از مجلس خبرگان رهبری و شورای نگهبان را مطرح کنیم تا آنان از طرح شفافیت عقب‌نشینی کنند و ما خیالمان راحت شود که طرح شفافیت به طور کلی اجرا نمی‌شود. موضوع شفافیت فقط به ایران محدود نمی‌شود. در کشورهای پیشرفته شفافیت وجود دارد. ساختمان پارلمان آلمان کاملاً شیشه‌ای است، چراکه می‌خواهند این شفافیت را با یک‌سری المان‌های داخل جامعه بروز بدهند. در آمریکا، وقتی نمایندگان کنگره رأی خود را می‌دهند، همه مردم دنیا حتی ما ایرانی‌ها به‌صورت آنلاین می‌توانیم از طریق سایت وارد شویم و آرای آن‌ها را ببینیم که فلان نماینده به فلان تبصره قانونی رأی مثبت داده است یا منفی، آن وقت نمایندگان ایرانی با شفاف شدن رأی خود مخالفت می‌کنند! امام خمینی(ره) فرموده‌اند که مجلس در رأس امور است. نمی‌گویند که ریاست جمهوری یا قوه قضائیه و یا شورای نگهبان در رأس امور است. مجلس فعلی چقدر در رأس بودن خود را حفظ کرده است؟ نماینده مجلس ما، دست رئیس‌جمهور را که به وضع اقتصادی و معیشتی مردم به خوبی رسیدگی نکرده است، می‌بوسد! چون خود را با روحانی در یک طیف سیاسی خاص می‌بیند، فکر می‌کند که باید دست او را ببوسد. مجلس باید به رأس امور بودن خودش برگردد، مجلس باید نظراتش نافذ باشد. رهبر انقلاب زمانی فرمودند که کنگره آمریکا علیه جمهوری اسلامی طرح و لایه‌های بسیاری وضع کرده است. اما مجلس ما چقدر؟! در نهایت باید بگویم اگر می‌خواهیم شفافیت در همه عرصه‌ها وجود داشته باشد، ابتدا این قضیه باید از مجلس شورای اسلامی آغاز شود.
انتهای پیام/4118/
انتهای پیام/
آنا گزارش می دهد؛
