شکر نعمت؛ شیوه پیامبران و اولیای الهی/ توضیحات رئیس پژوهشکده قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی درباره آیه 40 سوره نمل

به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه و کرسی‌های آزاداندیشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، پژوهشکده قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی در ایام ماه مبارک رمضان در قالب طرح‌های «پیغام دوست» و «مسیر مهربانی» هر روز یک آیه از قرآن کریم و حدیثی از اهل بیت(ع) را به همراه ترجمه و توضیحی مختصر ارائه می‌کند.

بیشتر بخوانید:

ازدواج جوانان؛ یک مسئولیت اجتماعی

پیغام دوست

در روز چهارشنبه 24 اردیبهشت ۹۹ مصادف با 19 رمضان ۱۴۴۱ «پیغام دوست» به شرح زیر است:

شکر نعمت؛ شیوه پیامبران و اولیای الهی

کسی که نزد او دانشی از کتاب (الهی) بود گفت من آن را پیش از آنکه چشم خود را بر هم زنی برایت می‌آورم پس چون (سلیمان) آن (تخت) را نزد خود مستقر دید گفت این از فضل پروردگار من است تا مرا بیازماید که آیا سپاسگزارم یا ناسپاسی می‌کنم و هرکس سپاس گزارد تنها به سود خویش سپاس می‌گزارد و هر کس ناسپاسی کند، بی‌گمان پروردگارم بی‌نیاز و کریم است. (نمل،40)

قَالَ الَّذِي عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ  فَلَمَّا رَآهُ مُسْتَقِرًّا عِنْدَهُ قَالَ هَذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّي لِيَبْلُوَنِي أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ  وَمَنْ شَكَرَ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ  وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ (نمل، 40)

مسیر مهربانی

همچنین در این روز «مسیر مهربانی» به شرح زیر است:

موضوع: امر به معروف و نهی از منکر 3

همانا امر به معروف و نهی از منکر دو خصلت از خصلت‌های خداوند سبحان هستند و این دو نه مرگ را نزدیک می‌کنند و نه از روزی (انسان) می‌کاهند.

کسی که امر به معروف و نهی از منکر می‌کند باید ویژگی‌هایی داشته باشد: الف) در امور شخصی بی‌حس باشد؛ ‌ب) در امور اجتماعی حساس باشد، ج) انگیزه الهی داشته باشد، د) انگیزه رحمت داشته باشد، هـ) بصیرت داشته باشد.

اینکه انسان در عملی انگیزه الهی دارد یا خیر سه نشانه دارد: 1. ریا در آن نیست؛ یعنی برای خودنمایی کاری را انجام نمی‌دهد؛ 2. در انجام آن از سرزنش ملامت‌گران نمی‌هراسد؛ 3. برای نفس خود کاری را انجام نمی‌دهد. امر به معروف و نهی از منکر ناشی از وداد ایمانی است؛ زیرا علاقه به سرنوشت اشخاص از علاقه به خود آن‌ها سرچشمه می‌گیرد.

پدری که به فرزندان خویش علاقه دارد نسبت به سرنوشت و رفتار آنان نیز احساس علاقه می‌کند؛ اما ممکن است نسبت به فرزندان دیگران در خود چنین احساسی نکند؛ چون نسبت به خود آن‌ها علاقه‌ای ندارد تا به سرنوشت‌ آنان نیز علاقه‌مند باشد و کار نیکشان در او احساس اثباتی به وجود آورد و کار بدشان احساس نفی.

امام علی(ع): انّ الأمر بالمعروف و النّهی عن المنکرِ، لَخلُقان مِن خُلق الله سبحانه، و إنَّهُما لا یُقرّبان مِن أجلٌ و لا یَنقُصانِ مِن ريزقٍ (نهج‌البلاغه، خطبه 156).

یادمان باشد که نسبت به «پیغام دوست» و «مسیر مهربانی» بی‌تفاوت نباشیم و در آن بیندیشیم و ان‌شاءالله عمل کنیم. همچنین در رساندن این پیغام به دیگران کوشا باشیم.

توضیحات رئیس پژوهشکده قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی درباره آیه 40 سوره نمل

عبدالمجید طالب‌تاش، رئیس پژوهشکده قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی درباره آیه 40 سوره نمل می‌گوید: یکی از شیوه‌های رفتاری پیامبران و اولیای الهی که شاخص مهمی برای عمل صالح به‌حساب می‌آید، این است که هرگاه یک فضایی از موفقیت و پیروزی برایشان حاصل می‌شد، نه تنها مغرور و سرمست نمی‌شدند بلکه توفیق‌ها را از فضل و رحمت خداوند می‌دانستند و زبان به شکر و سپاس در بارگاه ربوبی آفریدگار هستی می‌‌پرداختند. بر اساس آیه شریفه 40 سوره نمل، سلیمان نبی(ع) که از قدرت و مکنت جهانی برخوردار است، با پیغامی که برای ملکه صبا دارد، او و سپاهیانش به راه افتادند تا خود را تسلیم سلیمان کنند.

وی می‌افزاید: سلیمان به یکی از کارگزاران خود که گفته‌اند عاصف برخیا جانشین او بود، فرمان می‌دهد تا تخت سلطنت ملکه صبا را پیش از آمدنش نزد او حاضر کند و او هم که علمی از کتاب در نزد وی بود، به قدرت اعجاز در یک چشم بر هم زدن، تخت ملکه صبا را حاضر می‌کند. سلیمان به دنبال این موفقیت با تعبیر «هذا من فضل ربّی» همه این موهبت‌ها را به لطف و عنایت خداوند نسبت می‌دهد و در ادامه یادآوری می‌کند که این آزمایشی برای من است تا مشخص شود که من در برابر این نعمت شاکر و سپاسگزارم یا ناسپاس و کفران‌کننده؟

رئیس پژوهشکده قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی معتقد است: نکته قابل توجهی که از این آیه و از آیات دیگر برداشت می‌شود، این است که شکرگزاری از جهت مادی و معنوی به نفع شاکر است چراکه به تعبیر قرآن شکر نعمت، سبب افزایش نعمت می‌شود و در مقابل، کفران و ناسپاسی به زیان خود انسان است زیرا هم سبب کاهش نعمت می‌شود و هم عذاب الهی را به دنبال دارد.

طالب‌تاش ادامه می‌دهد: همین رویکرد را در رفتار یکی از اولیای الهی یعنی ذوالقرنین، این عبد صالح خداوند مشاهده می‌کنیم. ذوالقرنین همراه با سپاهیانش یک بار وسیله‌ای می‌سازد که با آن به مغرب زمین سفر می‌کند و در آنجا مردمان بسیاری تحت حاکمیت و سیطره او قرار می‌گیرند و سرنوشت آن‌ها به دست او می‌افتد و یک بار به سمت مشرق سفر می‌کند و در آنجا به مردمانی یاری می‌رساند که در زیر آفتاب به سر می‌بردند و خانه‌هایی برای محافظت در برابر نور خورشید نداشتند و بار دیگر به اقوامی برمی‌خورد و به یاری آنان برمی‌خیزد که گرفتار ظلم و ستم یعجوج و معجوج شده بودند.

وی می‌افزاید: ذوالقرنین با روشی ابداعی و منحصر به فرد، سدی از سرب و آهن برای آنان می‌سازد که یعجوج و معجوج قدرت بالا رفتن یا سوراخ کردن آن سد را نداشتند و تاکنون چنین سدی در جهان ساخته نشده بود. در نتیجه آن قوم را از شر آن دو طاغوت نجات می‌دهد. ذوالقرنین به دنبال همه این موفقیت‌ها و پیروزی‌های شرق و غرب و دیگر نقاط عالم، با تعبیر «هذا رحمتٌ من ربّی» رویکرد شاکرانه خود را در برابر این موفقیت جهانی اعلام می‌کند. بنابراین شایسته است از این شیوه رفتاری پیامبران و اولیای الهی بیاموزیم که هرگونه موفقیت و پیروزی در زندگی را از جانب خداوند بدانیم و نسبت به آن شاکر و سپاسگزار باشیم که البته نشانه شاکر بودن، بهره‌برداری مناسب و عاقلانه از موقعیت‌های مختلف زندگی است.

انتهای پیام/۴۱۱۸/