بخش سوم/ انجمن‌های علمی در قاب آنا
انجمن‌های علمی در قاب آنا
انجمن‌های علمی در قاب آنا
به گزارش خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشجویی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا،
انجمن‌های علمی مهارت دانشجو برای ایفای نقش در جامعه را ارتقا می‌دهند
سینا اعترافی در گفتگو با خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، با اشاره به اینکه دانشجویان و اعضای انجمن‌های علمی دانشجویی به‌عنوان سربازان جبهه تولید علم وظیفه توسعه علوم در حوزه تخصصی خود را دارند، گفت: این انجمن‌ها در زمینه تولید نقشی اساسی می‌توانند ایفا کنند.
وی افزود: تولید علم مسئله‌ای است که سال‌ها مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده و دانشگاهیان باید با همه توان به این مهم بپردازند. بخشی از پیشرفت یک کشور در گرو تولید علم آن است و دانشگاه به عنوان سنگر اصلی تولید علم در حوزه‌های علوم پایه، فنی و مهندسی، علوم انسانی و... وظیفه پیش بردن توسعه و تعالی کشور را برعهده دارد.
دبیر سابق انجمن علمی دانشجویان رشته مهندسی مکانیک بیوسیستم دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه پیشرفت هر مجموعه‌ای در گرو همدلی و کار تیمی اعضای آن مجموعه است، گفت: انجمن‌های علمی دانشجویی در دانشگاهها می‌توانند با دور هم جمع کردن دانشجویان و ایجاد حس همدلی و دوستی میان آنان به شرط وجود یک شخص مدیر و مدبر برای مدیریت مجموعه، به مسائل مهم کشور از نگاه علمی بپردازند.
اعترافی خاطرنشان کرد: انجمن‌های علمی در دانشگاهها باید با تیم‌سازی، انجام کارهای تحقیقاتی و آموختن فعالیتهای مختلف به دانشجویان موجب تعالی شخصی دانشجویان و مجموعه شوند. دانشجویان وقتی در انجمن علمی پرورش پیدا می‌کنند، در هر مجموعه دیگری به بهترین نحو می‌توانند ایفای نقش کنند و در راستای اهداف تولید علم بکوشند.
وی عنوان کرد: یکی از چالش‌های انجمن‌های علمی دانشجویی نداشتن حمایت‌های مالی چندان مناسب از ارگان‌های مربوطه است که موجب تعویق افتادن و یا کنار گذاشتن فعالیتهای علمی می‌شود. دانشجویان به فعالیت در انجمن‌های علمی علاقه دارند اما ضرورت دارد که از آنان حمایت شود تا شاهد پیشرفت روزافزون مسائل علمی در کشور باشیم. مراکز بالادستی انجمن‌ها با جذب اسپانسرهای مختلف به دانشگاه و تزریق سرمایه‌های نه چندان زیاد می‌توانند انجمن‌ها را از نظر مالی حمایت کنند.
این فعال انجمن علمی دانشجویی گفت: انجمن علمی دانشجویی مهندسی مکانیک بیوسیستم دانشگاه تربیت مدرس بعد از یک دوره رکود چندساله تا سال ۹۴، بالاخره در سال ۹۵ جان تازه گرفت و به فعالیت جدی خود پرداخت. این انجمن علمی صاحب امتیاز نشریه مکابیو است و تاکنون شماره‌های متعددی به صورت فصلنامه چاپ شده است.
اعترافی خاطرنشان کرد: انجمن علمی مهندسی مکانیک بیوسیستم به صورت منظم توانسته فعالیت‌هایی اعم از کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی نرم افزار‌های عمومی و تخصصی، نشست‌ها و سخنرانی‌ها و اقدامات تعاملی با مراکز علمی دیگر را انجام داده است. از جمله افتخارات این انجمن می‌توان به کسب دو دوره انجمن برتر دانشکده کشاورزی و کسب مقام سوم در بخش نشریه جشنواره ملی حرکت سال ۹۷ اشاره کرد.
پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، پیشرفت‌های علمی و دستیابی جمهوری اسلامی به برخی از فناوری‌های نوین در سال‌های اخیر، به‌گونه‌ای حیرت‌انگیز بود که غربی‌ها را به‌شدّت نگران کرد و تشدید فشارها، کارشکنی‌ها و تحریم‌ها را با بهانه‌هایی از جمله موضوع هسته‌ای و توسعه قدرت موشکی بر جمهوری اسلامی تحمیل کردند.
ارتقای سطح علمی کشور، رشد مراکز علمی دانشگاهها، کسب رتبه برتر ایران در تعداد مقالات و ارجاعات علمی و ثبت اختراعات و برتری در فناوری نانو، هسته‌ای، فضایی و سلول‌های بنیادی از جمله مهم‌ترین دستاوردهای علمی و فناوری انقلاب اسلامی به شمار می‌رود.
انجمن‌های علمی دانشجویی به‌عنوان بازوی علمی مسئولان دانشگاهها می‌توانند در رشد پرشتاب علمی کشور نقشی مهم و مؤثر ایفا کنند. این انجمن‌ها فارغ از برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های آموزشی و تخصصی در رشته‌های دانشگاهی باید بر روی «تولید علم» تمرکز ویژه‌ای داشته باشند.
رهبر معظم انقلاب در دیدار نخبگان و استعدادهای برتر علمی در ۱۷ مهر ۱۳۹۸ می‌فرمایند: «رشد مقالات پُرارجاع دانشمندان ایرانی -نه یک مقاله صِرف- مقالاتی که در دنیا به آن زیاد ارجاع [داده] می‌شود، در سال ۲۰۱۰، ۷۸ مقاله بوده، در سال ۲۰۱۸ به ۴۶۱ مقاله رسیده؛ [یعنی] چند برابر در طول چند سال. این‌ها چیزهای مهمّی است که انکار می‌کنند. ما تقریباً یک درصد جمعیّت جهان را داریم، یک درصد جغرافیای دنیای معمور را هم داریم، امّا تولید علم ما نزدیک به دو درصد دنیا است، یعنی دو برابر آنچه انتظار می‌شود از کشور، تولید علمی داریم».
انجمن‌های علمی با توجه به ظرفیت بالایی که دارند می‌توانند در توسعه علم و دانش اتفاقات خوبی را برای دانشگاه و فضای علمی کشور رقم بزنند.
زهرا درویش‌نیا، دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته زیست‌شناسی دریا دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس و دانشجوی دکتری رشته زیست‌شناسی به دستاوردهای انجمن‌های علمی دانشجویی در چهل‌ویکمین سالگرد پیروزی انقلاب پرداخته است. در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید.
آنا: توضیحاتی درباره تولید علم و نقش انجمن‌های علمی دانشجویی در پیشرفت علمی کشور توضیح بفرمایید.
درویش‌نیا: تشکل‌هایی که با نام انجمن‌های علمی دانشجویی در دانشگاهها ایجاد می‌شوند، زمینه‌ساز گسترش علم و پیشرفت‌های علمی کشور بوده و از مهم‌ترین کانون‌های علمی و تأثیرگذار در تولید علم و فعالیتهای علمی محسوب می‌شوند.
ایجاد انگیزه در دانشجویان و اساتید مربوطه برای فعالیت کردن در انجمن علمی، تبیین نقش کلیدی انجمن‌های علمی دانشجویی به‌عنوان حلقه مفقوده در تقویت برقراری ارتباط صنعت و دانشگاه و لزوم مسئله‌محور شدن فعالیت انجمن‌های علمی از راهکارهایی است که برای تقویت انجمن‌های علمی می‌توان در نظر گرفت.
در محیط علمی صاحب‌نظران حوزه‌های تخصصی، اهل علم و کسانی که فعالیت علمی می‌کنند باید به صورت فعال و گسترده ارتباطات و تعاملات علمی داشته باشند و این مهم زمانی میسر می‌شود که در وهله اول حمایت از انجمن‌های علمی-دانشجویی توسط نهادها، ارگان‌ها و مسئولان دانشگاهی صورت بگیرد.
امروزه شاهد هستیم فعالیتهای انجمن‌های علمی-دانشجویی صرفاً محدود به ارتباط اساتید و دانشجویان نیست و نه تنها در حوزه آموزش بلکه اقدامات مثبتی در راستای فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی حوزه‌های تخصصی هر رشته به اقشار جامعه انجام می‌شود.
آنا: آسیب‌ها و چالش‌های انجمن‌های علمی دانشجویی چیست؟
درویش‌نیا: آشنا نبودن دانشجویان با انجمن‌های علمی دانشگاه خود، مشخص نبودن جایگاه واقعی انجمن‌های علمی دانشگاه‌های کشور و عدم حمایت از انجمن‌های علمی در محافل علمی و اجتماعی از جمله چالش‌های انجمن‌های علمی دانشجویی است که باید برای حل این مسئله اقدامات اساسی توسط مسئولان مربوطه صورت بگیرد.
آنا: چه راهکاری برای تقویت انجمن‌های علمی در دانشگاهها وجود دارد؟
درویش‌نیا: ایجاد انگیزه در دانشجویان و اساتید مربوطه برای فعالیت کردن در انجمن علمی، تبیین نقش کلیدی انجمن‌های علمی دانشجویی به‌عنوان حلقه مفقوده در تقویت برقراری ارتباط صنعت و دانشگاه و لزوم مسئله‌محور شدن فعالیت انجمن‌های علمی (مسئله‌یابی در حوزه تخصصی و ارائه راهکار در آن زمینه) از راهکارهایی است که برای تقویت انجمن‌های علمی می‌توان در نظر گرفت.
آنا: انجمن علمی دانشجویی زیست‌شناسی دریای دانشگاه تربیت مدرس از چه سالی تأسیس شده است؟ درباره انجمن‌تان مختصری توضیح دهید؟
درویش‌نیا: انجمن علمی دانشجویی زیست‌شناسی دریا، انجمنی نوپا و تازه‌تأسیس است که فعالیت خود را از مهرماه سال ۱۳۹۷ آغاز کرده است. در ابتدای کار یکی از اهداف و سیاست‌گذاری اصلی انجمن علمی دانشجویی زیست دریا «آگاهی‌سازی و افزایش مسئولیت‌پذیری اجتماعی در مورد زباله‌های دریایی» بود.
عوامل تنش‌زای انسانی مانند آلودگی‌ها، برداشت بی‌رویه از منابع آبزیان، ساخت‌وساز‌های ساحلی در کنار تغییرات آب‌وهوایی از مهم‌ترین عواملی هستند که اکوسیستم‌های ساحلی و دریایی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در کنار همه آسیب‌هایی که انسان به محیط زیست دریایی وارد کرده است، زباله‌های رهاسازی‌شده در مناطق ساحلی و دریایی دردی دیگر بر آلام مناطق ساحلی افزوده است.
افزایش جمعیت‌های ساکن ساحلی، گسترش صنعت توریسم و نا‌آگاهی از پیامدهای رهاسازی این زباله‌ها، از علل افزایش این پدیده شوم زیست محیطی است. با آگاهی از این معضل بزرگ، انجمن علمی دانشجویی زیست‌شناسی دریا دانشگاه تربیت مدرس برنامه‌هایی را با هدف آگاهی‌سازی عمومی در مورد اثرات رهاسازی زباله در سواحل و نیز جلب مشارکت مردمی جهت کاهش میزان این زباله‌ها طراحی کرده است. این برنامه‌ها غالبا با هدف قرار دادن قشر دانش آموزی و دانشجویی جامعه شکل گرفته که به صورت منسجم و در راستای هدف تعیین شده، اجرا شده است.
آنا: از ابتدای شکل‌گیری انجمن شما تاکنون چه فعالیت‌هایی انجام شده است؟
درویش‌نیا: همایش «دورریز، دورریز نیست» با حضور سخنرانان کلیدی مانند پروفسور جین پاسکال برژه (Jean-Pascal Berg) از فرانسه و صابر خدابنده دانشیار گروه زیست‌شناسی دریا دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس در تاریخ ۲۵ آذر ۱۳۹۷ در دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی برگزار شد.
در این همایش که با حضور اساتید و دانشجویان در داخل و خارج از دانشگاه (۶۰ نفر شرکت‌کننده) برگزار شد، نگرش وسیعی از کاربردهای گوناگون ضایعات ماهی اعم از استخراج ویتامین‌ها، پروتئین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و همچنین مکمل‌های غذایی و افزایش کیفیت مواد آرایشی و بهداشتی ایجاد شد.
این همایش که با بخش پرسش و پاسخ نیز همراه بود، تلنگری برای استفاده بهینه از ضایعات مختلف از جمله موجودات مختلف آبزی، چوب، کاغذ، پلاستیک و غیره بود. پس از اتمام همایش به شرکت‌کنندگان گواهی معتبر حضور در همایش اعطا شد. این همایش از بازخورد مثبتی برخوردار شد به طوری که پس از همایش ،سازمان شیلات کشور از سخنرانان کلیدی همایش برای برگزاری کارگاه در سازمان خود دعوت به عمل آورد.
از اهداف برگزاری این همایش می‌توان به افزایش آگاهی در سطح شهر، تغییر نگرش نسبت به ضایعات، ایجاد راهکار و ایده برای استفاده بهینه از ضایعات، برقراری تعاملات بین انجمن علمی دانشجویی و روابط بین‌الملل اشاره کرد.
کارگاه آموزشی نگارش و ویرایش مقالات علمی انگلیسی در دو بخش مقدماتی و پیشرفته توسط انجمن علمی زیست‌شناسی دریا برگزار شد. پیاده‌سازی کارگاه مقاله نویسی از جمله فعالیت‌هایی پژوهشی است که در جهت گسترش دانش علمی برای دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی مورد توجه قرار می‌گیرد.
از دیگر کارهای انجام‌شده در انجمن زیست‌شناسی دریا، برگزاری مسابقه نقاشی برای کودکان با موضوعات کودک و دریا، جنگل‌های حرای خلیج فارس، آلودگی‌ها و زباله‌های ساحلی، توریسم و گرمایش جهانی و خلیج فارس است.
انجمن علمی دانشجویی زیست‌شناسی دریا دانشگاه تربیت مدرس در اقدامی متفاوت مسابقه نقاشی با موضوع «زباله‌های دریایی» را برای کودکان کشور برگزار کرد. این انجمن معتقد است که فرهنگ‌سازی و آموزش برای حفظ محیط زیست باید از کودکی تمرین شود. به همین منظور فرصت را غنیمت شمرده و به مناسبت روز ملی خلیج فارس مسابقه نقاشی برای کودکان ۳ تا ۱۲ سال طراحی شد تا ذهن کودکان نسبت به اکوسیستم‌های مهم کشورمان بازتر شود. فرهنگ‌سازی و آموزش مفهوم اکوسیستم به کودکان، هدف برگزاری این مسابقه اعلام شد.
موضوعات پیشنهادی در این مسابقه کودک و دریا، جنگل‌های حرّاهای خلیج فارس، مرجان‌های خلیج فارس، آبزیان آلودگی‌ها و زباله‌های ساحلی توریسم گرمایش جهانی و خلیج فارس بود که مورد استقبال بسیار خوب کودکان و والدین آنها قرارگرفت که خود می‌تواند نشانی از اثر بخشی این برنامه باشد.
در این مسابقه که به مناسبت روز ملی خلیج فارس برگزار شده بود از بین حدود ۱۰۰ اثر ارسالی، ۵ نقاشی به عنوان نقاشی‌های برتر مسابقه انتخاب و مورد تقدیر قرار گرفت. برگزاری این مسابقه در حالی بود که ضرورت ایفای «مسئولیت اجتماعی دانشگاه» در سال‌های اخیر مورد توجه جدی‌تر قرار گرفته است.
آنا: در خصوص اکوسیستم‌های طبیعی فعالیتی در انجمن شما شده است؟
درویش‌نیا: بله، برگزاری مسابقه عکاسی زباله‌ها در اکوسیستم‌های طبیعی (اولویت با اکوسیستم‌های دریایی طراحی) یکی از این برنامه‌ها بود که به آثار برتر اول تا سوم جوایز ارزنده‌ای اهدا شد.
از دیگر فعالیتهای انجام شده توسط انجمن علمی دانشجویی زیست‌شناسی دریا، برگزاری برنامه‌هایی به منظور آگاه‌سازی عمومی درباره محیط زیست بود که در این زمینه به مناسبت روز جهانی محیط زیست در تاریخ ۱۵ خرداد برنامه‌ای با شعار «با آلودگی هوا بجنگیم» برگزار شد.
طراحی و دوخت کیسه‌های پارچه‌ای و توزیع آن میان دانشجویان و افراد جامعه به منظور آگاهی‌سازی در مورد عدم استفاده از کیسه‌های پلاستیکی از دیگر فعالیتهای انجمن علمی زیست‌شناسی دریاست.
برگزاری نشست به مناسبت روز ملی خلیج فارس یکی دیگر از برنامه‌های انجمن علمی زیست‌شناسی دریا است. این برنامه در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۸ که روز ملی خلیج فارس نامیده شده است با حضور جعفر سیف‌آبادی (دانشیار گروه زیست‌شناسی دریا) به‌عنوان سخنران، اساتید و دانشجویان گروه زیست‌شناسی دریا و سایر گروه‌ها با موضوع خلیج فارس، تاریخچه و موقعیت اجتماعی و تاریخی آن برگزار شد.
همچنین برگزاری برنامه‌های پاکسازی سواحل کشور اعم از سواحل شمال کشور و جنوب کشور (جزیره قشم، جزیره هرمز و غیره) با هدف آگاهی‌سازی عمومی توسط این انجمن علمی برگزار شده است که در این برنامه‌ها شاهد حضور گسترده اساتید و دانشجویان زیست دریا و سایر رشته‌ها بوده‌ایم.
آنا: آیا برگزاری کارگاه‌های آموزشی درباره مقالات علمی انگلیسی در دستور کار انجمن شما بوده است؟
درویش نیا: بله، کارگاه آموزشی نگارش و ویرایش مقالات علمی انگلیسی در دو بخش مقدماتی و پیشرفته توسط انجمن علمی زیست‌شناسی دریا برگزار شد. پیاده‌سازی کارگاه مقاله نویسی از جمله فعالیت‌هایی پژوهشی است که در جهت گسترش دانش علمی برای دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی مورد توجه قرار می‌گیرد.
رقابت دانشجویان برای قبولی در آزمون‌های دکتری و ارائه مقاله جهت اخذ مجوز دفاع از رساله‌های دکتری، اهمیت ارائه مقالات متعدد علمی را بیش از پیش پررنگ کرده است. لذا آشنایی با روش‌های نگارش مقاله و تحقیق علمی ضروری است و در کارگاه‌های مقاله نویسی به اهمیت و چگونگی نگارش یک مقاله علمی و معتبر پرداخته می‌شود.
با توجه به اهمیتی که مقاله و تحقیق علمی در مقاطع مختلف تحصیلی دارد، بسیاری از دانشجویان برای ارائه مقالات معتبر و قابل استناد دغدغه دارند. در این خصوص انجمن علمی دانشجویی زیست‌شناسی دریا اقدام به برگزاری ۳۵ ساعت کارگاه مقاله نویسی در دو بخش مقدماتی و پیشرفته به مدت ۳ هفته کرد.
مدرس این کارگاه حمید سالاری‌جو از دانشجویان دکتری شیلات بود. این کارگاه در ۲۶ تا ۳۰ آبان ۱۳۹۸(بخش مقدماتی) و ۱۶ تا ۲۷ آذر ۱۳۹۸ (بخش پیشرفته) بود. در انتها جا دارد که از مهدی قدرتی شجاعی، استاد مشاور انجمن علمی زیست شناسی دریای دانشگاه تربیت مدرس تشکر کنم.
پیشرفت در رشته عمران با کارهای آزمایشگاهی و عملی امکان‌پذیر است
ایمان کرمی در گفتگو با خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشجویی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا در خصوص بهبود عملکرد انجمن‌های علمی بیان کرد: این انجمن‌ها می‌توانند با برگزاری مسابقات ملی و داخلی بتن سبک، سازه ماکارونی و سازه پل فولادی و بازدیدهای گوناگون از سازه‌های ویژه بتنی و فولادی باعث پیشرفت دانشجویان، چه از نظر تئوری و چه از نظر عملی، شوند.
وی افزود: دانشگاه آزاد می‌تواند با جذب دانشجویان ممتاز و علاقه‌مند و با تشویق آنها موجب پیشرفت شود. از سوی دیگر نیز با فراهم کردن وسایل‌های پیشرفته برای آزمایشگاه‌های عمران می‌تواند در این حوزه تولید علم کند.
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب با اشاره به این که برای پیشرفت در رشته عمران به کارهای آزمایشگاهی و عملی نیاز است، بیان کرد: وزارت علوم تاکنون کمک‌های خاصی کرده و آزمایشگاه‌های عمران را به وسایل پیشرفته مجهز کرده اما این اقدامات کافی نیست.
کرمی گفت: مشکلات زیادی در هماهنگ کردن بازدیدها و بیمه کردن دانشجویان وجود دارد. برگزاری کلاس‌های نرم‌افزار هم به دلیل گران بودن آنها مشکل است. انتخاب درست اعضای گروه و پیگیری آنها باعث پیشرفت انجمن خواهد شد. اعضای گروه باید به کارهایی که انجام می‌دهند، علاقه‌مند باشند. هر یک از اعضای انجمن باید مسئول قسمتی از کارها باشند. برگزاری جلسات انجمن با گروه عمران نیز می‌تواند باعث پیشرفت شود.
وی با بیان این که برای تولید علم باید از دانشجویان خلاق ایده گرفت و در عملی کردن آنها کمک کرد، مطرح کرد: ممکن است یک دانشجوی ممتاز خلاقیت لازم را نداشته باشد. پس باید ایده تمام دانشجویان عمران شنیده شود که این امر با برگزاری جلسات ایده تا عمل برای گروه عمران امکان‌پذیر است.
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب افزود: انجمن علمی عمران تاکنون از سد امیرکبیر، سازه‌های فولادی پیشرفته بنیاد شهید، تصفیه‌خانه‌های مهم در شهر تهران، کارخانه پیچ و مهره و بیمارستان پیشرفته آتیه ۲ بازدید علمی داشته است. این انجمن کارگاه‌های نرم‌افزارهایی مانند «ایتبس»، «سیف» و دیگر نرم‌افزارهای تخصصی عمران را برگزار کرده است.
راه‌اندازی انجمن علمی دانشجویی دانشکده علوم و فناوری‌های نوین
انجمن علمی دانشجویی دانشکده علوم و فناوری‌های نوین است دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران سال‌جاری تاسیس و راه اندازی شد.
فعالیتهای آموزشی، تولیدی های علمی، فعالیت آموزشی، رویداد علمی و پژوهشی، خلاقیت علمی، گفتگوی علمی و تخصصی از جمله فعالیتهای این انجمن است.
دایره فعالیت این انجمن وسیع است که منوط به حضور دانشجویان و حمایت مسئولان دانشگاه است.
امیرعلی خلج در گفتگو با خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، با اشاره به شیوع ویروس کرونا در کشور اظهار کرد: انجمن‌های علمی دانشجویی در رشته‌های پزشکی می‌توانند به پیشگیری مردم از ابتلای به کرونا کمک کنند.
وی افزود: دانشکده شیمی دارویی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران ظرفیت بالایی برای تولید علم و ارتباط گرفتن با صنعت دارد؛ اساتید و دانشجویان این دانشکده می‌توانند در راستای حل مشکلات کشور گام‌های خوبی بردارند که یکی از نمونه‌‌های اخیر آن، کمک کردن انجمن علمی شیمی دارویی دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران به مردم در قضیه کرونا بود.
دبیر انجمن علمی شیمی دارویی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی کشور، تعدادی از دانشجویان علوم پزشکی مواد ضدعفونی و فیلتر ماسک‌های مختلف را ساخته‌اند و بهترین فورمولاسیون‌ها را برای مواد ضدعفونی کننده تهیه و فیلترهای ماسک را به مراکز مربوطه ارائه کرده‌اند.
خلج با بیان اینکه رویکرد وزارت علوم نسبت به انجمن‌های علمی دانشجویی مناسب نیست، گفت: مسئولان علم و فناوری کشورهای پیشرفته زمانی که مشکل بزرگی در کشورشان پیش می‌آید ابتدا به انجمن‌های علمی دانشجویی مراجعه کرده و از آنان یاری می‌خواهند اما این مسئله در وزارت علوم ایران به‌خوبی دنبال نمی‌شود.
وی تصریح کرد: قوانین سختگیرانه وزارت علوم جلوی پیشرفت دانشجویان را می‌گیرد، همچنین برخی از قوانین سختگیرانه وزارت علوم موجب کور شدن استعداد دانشجویان شده و ناامیدی دانشجویان از رشته تحصیلی خود را در پی دارد؛ مسئولان این وزارتخانه باید کمک کنند تا دانشجویان در انجمن‌های علمی کسب درآمد کنند و مشتاق به پژوهش شوند.
دبیر انجمن علمی شیمی دارویی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران خاطرنشان کرد: انجمن علمی دانشجویی شیمی دارویی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در سال ۱۳۹۳ برای کمک به دانشجویان شیمی در حوزه داروسازی و ارتقای علمی آنان تأسیس شد و اعضای این انجمن در این سال‌ها اقدامات خوبی در حوزه شیمی دارویی انجام داده‌اند.
با توجه به اهمیت نقش دانشجویان در توسعه علم کشور و عدم توجه کافی نهادهای متولی در پیشگیری از پرداخت سطحی به ترویج و توسعه علم در جایگاه حقیقی آن، خبرگزاری آنا را بر آن داشت تا در راستای سیاست ذاتی خود در سلسله گفتگوهایی پای صحبت دانشجویان و نخبگان بنشیند و با ارائه راهکارهایی به مسائل و چالش‌های انجمن‌های علمی در دانشگاهها بپردازد.
در این گفتگو میزبان نازنین احمدی، دبیر کمیسیون شورای مناطق سازمان علمی دانشجویی مهندسی برق کشور (دبیر دو دوره انجمن علمی دانشگاه و یک سال دبیر مجمع اتحادیه انجمن علمی دانشجویان) هستیم که در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید.
آنا: ساختار انجمن‌های دانشجویی چگونه است؟
احمدی: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای مشخص ساختن سازوکار انجمن‌های علمی مصمم نیست و از سال ۹۴ تاکنون سایت مربوطه این موضوع به‌روزرسانی نشده است. حتی این وزارتخانه از دبیران انجمن‌های علمی اطلاعات دقیقی ندارد و در مجمع‌ها نیز برخی افراد که دبیر نبودند، با یک معرفی‌نامه از دانشگاه می‌آمدند، آنجا فعالیت می‌کردند.
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری باید سازوکار انجمن‌های علمی را مشخص کند؛ اکنون بودجه شناور منجر شده است که هزینه‌های معاونت فرهنگی مشخص نباشد. بدین معنا که ۱۰ درصدش برای انجمن‌های علمی باشد و اگر آن را هزینه نکند باید آن پول را برگرداند. شناور است و در جاهای مختلف هزینه می‌کند.
از طرفی معاونت فرهنگی از لحاظ مادی برنامه‌های اتحادیه انجمن علمی دانشجویی را حمایت نمی‌کند. در گذشته وزارت علوم کمی از این برنامه‌ها حمایت می‌کرد اما اکنون از این حمایت‌ها دریغ می‌کند. برای برگزاری این برنامه‌ها دانشجویان هزینه می‌کنند و مسئولان در پاسخ به تقاضای حمایت از این برنامه‌ها می‌گویند: «اسپانسر جذب کنید!»
همچنین در بخش کارشناس انجمن‌های علمی و کارشناس ناظر بر نشریات علمی نیز حمایتی از دانشجویان نمی‌شود تنها درخواست برگزاری مجمع‌های اتحادیه‌های انجمن‌های علمی و حضور ما در آن را دارند؛ و این ضعف وزارت علوم است.
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری باید ابتدای دوره باید احکام دانشجویان را صادر کند تا در صورت مراجع دانشجویان با دیگر نهاد با چالشی موجه نشوند و بتوانند خود را معرفی کنند؛ اما این وزارتخانه در پایان دوره به احکام دانشجویان را صادر می‌کند!
آنا: پیشنهاد و راهکار شما برای برطرف ساختن ضعف وزارت علوم در حمایت از انجمن‌های علمی چیست؟
احمدی: این وزارتخانه باید که یک ساختار مشخص داشته باشد. اگر ساختار مشخص باشد، قطعاً اساتید دانشگاه هم از این جایگاه حمایت می‌کنند. به‌طورمثال اگر جایگاه مشاور انجمن علمی این جایگاه را در دانشگاه دارد و یک امتیازی برای این جایگاه قائل شوند، قطعاً فعالیت می‌کنند و انجمن علمی شکل‌گرفته و می‌تواند کارهای بزرگی انجام دهد ولی هیچ‌کدام از این حمایت‌ها نیست و آن استاد نمی‌آید وقت بگذارد که بخواهد در مورد انجمن علمی کاری انجام داده یا فعالیت‌هایش را تسهیل کند.
آنا: انجمن‌های علمی در عمل هم علمی کار می‌کنند؟
احمدی: انجمن علمی در یک گروه به‌خصوص نمی‌تواند خروجی علمی مناسب داشته باشد. با توجه به اینکه فعالیت انجمن‌های علمی را رصد می‌کنم، این انجمن‌ها واقعاً علمی نیستند و درگیر فضای کارگاه و دوره و مهارت‌های آموزشی هستند و در جایگاه خود قرار ندارند. در ادامه و خروجی این دوره‌ها این است که منجر به تولید علم از پایین‌ترین سطح که مقاله و کتاب است تا برنامه‌ریزی برای رشد و پیشرفت علمی کشور شود.
برخی از نشریات علمی را کسی نگاه هم نمی‌کند و مخاطب ندارند. به طور مثال یکی از مقاله‌ای که برخی از دانشجویان تهیه کرده بودند که شاید تولید علم هم داشت؛ اما کسی به آن توجهی نداشت و کسی به آن نگاه نمی‌کرد که دقیقاً چه مطالبی در آن وجود دارد.
عدم حمایت دانشگاه تا حمایت پر پیچ‌وخم وزارت علوم از نشریات دانشجویی!
در نشریه ما بخش داوری وجود داشت که مقالات ارسالی به نشریه را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد که آثار ترجمه نباشد؛ اما متأسفانه مورد حمایت دانشگاه قرار نگرفت و وزارت علوم تا حدی حمایت کرد که آن هم منوط به نامه سردبیری به دانشگاه بود که این امر خود پروسه دو ماه به طول می‌انجامید.
برای ثبت تقاضا حمایت مالی از نشریات دانشجویی باید کارشناس انجمن‌های علمی به محمدهادی عسکری مدیرکل پشتیبانی امور فرهنگی و اجتماعی نامه‌ای بزند، ایشان به مسئول ناظر بر نشریات دانشگاه نامه را ارجاع بدهند، مسئول ناظر بر نشریات دانشگاه نامه را بررسی کند و در صورت فارغ‌التحصیل نشدن دانشجو و طی شدن این پروسه حمایت مالی صورت می‌گیرد؛ درحالی‌که فارغ‌التحصیل دانشجو نباید در اولویت باشد زیرا در زمان انتشار نشریه دانشجو بوده است و اگر دانشجو فارغ‌التحصیل باشد که کلاً پروسه در اینجا قطع می‌شود
همچنین بخشی از فعالیتهای علمی در انجمن‌های علمی دانشجویی دیده و حمایت نمی‌شود. همانند تألیف یا ترجمه کتاب که این انجمن‌ها نمی‌تواند این اتفاق را رقم بزند. درحالی‌که باید در نظر داشت تعداد افرادی که در این زمینه تألیف یا ترجمه کتاب فعالیت می‌کنند، محدود است! ۴ الی ۵ نفر یک انجمن علمی دانشجویی را تشکیل می‌دهد؛ از این تعداد شاید یک نفر بتواند در حوزه تألیف یا ترجمه کتاب فعالیت کند که طبیعتاً تنهایی نمی‌تواند این کار را انجام دهد. از همین رو ارتباط بین انجمن‌های علمی است که روند آن را اتحادیه انجمن‌های علمی ترسیم می‌کند.
آنا: هم‌افزایی بین انجمن‌های علمی وجود دارد؟
احمدی: در کمیسیون شورای مناطق، کل کشور را به ۹ منطقه تقسیم کردیم. تعدادی نماینده در هر منطقه داشتیم که با دبیران دانشگاه‌های مربوط به آن منطقه ارتباط می‌گرفت. این نمایندگان موظف بودند که برنامه‌های خود را ارائه دهند تا در صورت توان از آن برنامه‌ها حمایت کنیم. در این حوزه افراد تخصصی مربوط به انجمن‌های علمی دانشجویی معرفی می‌شدند؛ این افراد کمک بسزایی در به ثمر رسیدن برنامه‌های علمی و تولید علم در انجمن‌های علمی دانشجویی می‌کردند.
اما متأسفانه انجمن‌های علمی در دانشگاهها پیشرو و فعال نیستند؛ زیرا برای این انجمن‌ها رسالتشان تعریف نشده است! برگزاری کارگاه، افق دید دانشجویان نسبت به فعالیتهای انجمن‌های علمی است.
صدور مجوز ۶ انجمن علمی دانشجویی جدید در دانشگاه آزاد اسلامی
محمدمهدی جوکار در گفتگو با خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، از صدور مجوز جدید انجمن‌ها خبر داد و اظهار کرد: به‌منظور حفظ نشاط، ایجاد انگیزه و روحیه پژوهشی دانشجویان علاقه‌مند به تشکیل انجمن‌های علمی در سراسر کشور، عمل به تعهد تشکیل جلسات انجمن‌ها با فواصل دوماهه و از سوی دیگر با توجه به شرایط حاکم بر کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا و الزام به کنترل گسترش بیماری، جلسه بررسی درخواست مجوزها با موافقت همه اعضا به‌صورت غیرحضوری و از طریق فضای مجازی تشکیل شد.
وی افزود: در این جلسه ۷ درخواست تأسیس انجمن علمی دانشجویی در کمیسیون صدور مجوز مطرح و با ۶ درخواست موافقت به عمل آمد و در همان روز نیز مجوزهای مربوطه صادر و به واحدها ارسال شد.
مدیرکل هدایت و توانمندسازی معاونت پژوهشی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: مجوزهای صادرشده برای انجمن‌های علمی روانشناسی در واحد شهر قدس، روانشناسی در واحد ملایر، معماری در واحد آبادان، کامپیوتر در واحد داراب، پلیمر در واحد علوم و تحقیقات تهران و برق در واحد قائم‌شهر صادر شد.
جوکار گفت: در مجوز صادرشده از رؤسای واحدهای مربوطه درخواست شده تا فضا و امکانات اداری مناسب و متناسب با رشته تحصیلی مشتمل بر تجهیزات و ملزومات اداری در اختیار انجمن‌های مذکور قرار دهند. در فرآیندهای اداری انجمن‌های علمی مذکور تا حد امکان تسهیل لازم صورت پذیرد.
وی اضافه کرد: با توجه به رویکرد کنونی دانشگاه و اهتمام به فعالیتهای علمی دانشجویی، علیرغم محدودیت‌های مالی در برخی واحدهای دانشگاهی، بودجه مناسب برای فعالیت انجمن فوق‌الذکر تخصیص یابد.
مدیرکل هدایت و توانمندسازی معاونت پژوهشی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: همچنین اساتید مشاور و رؤسای باشگاه پژوهشگران جوان واحد دانشگاهی ضمن حمایت از فعالیتهای علمی دانشجویان، پیگیری و نظارت مناسب بر تصویب برنامه‌های انجمن‌های علمی دانشجویی در شورای باشگاه واحد و همچنین اجرای آنها در موعد مقرر داشته باشند.
وی ادامه داد: همچنین باید بین انجمن‌های علمی دانشجویی جدید و قدیم در واحد دانشگاهی، توازن بودجه‌ای رعایت و همه انجمن‌ها متناسب با درخواست از امکانات و بودجه متناسب و متوازن برخوردار گردند.
جوکار گفت: از سوی دیگر از واحدهای دانشگاهی درخواست شده گزارش عملکرد انجمن‌های علمی خود را در موعود مقرر تنظیم و به ستاد مرکزی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان ارسال کنند.
مدیرکل هدایت و توانمندسازی معاونت پژوهشی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: همچنین به واحدهای دانشگاهی ابلاغ شده است که طبق سیاست و رویکرد جدید دانشگاه، فعالیتهای انجمن‌های علمی دارای مجوز، در ارزیابی و رتبه‌بندی آنها و همچنین بررسی درخواست‌های جدید صدور مجوز ملاک عمل خواهند بود.
توجه به علوم انسانی و رشته‌های بین‌رشته‌ای در دوره جدید فعالیت انجمن‌های علمی دانشگاه آزاد اسلامی
محمدمهدی جوکار در گفتگو با خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، درباره فعالیت انجمن های علمی در دانشکاه آزاد اسلامی اظهار کرد: جلسات راهبری انجمن‌های علمی دانشجویی در چندین واحد دانشگاه مرکز استان و جلسات پرسش و پاسخ دانشجویان انجمن‌های علمی در چندین واحد دانشگاه مرکز استان تشکیل شد.
وی افزود: کمیسیون صدور مجوز انجمن با ترکیب جدید شکل گرفت. سه جلسه صدور مجوز انجمن برگزار و ۳۲ مجوز جدید صادر شد.
مدیرکل هدایت و توانمندسازی معاونت پژوهشی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: در مدتیکه فعالیت انجمن ها جدی تر شد گزارش عملکرد مالی سنوات قبل انجمن‌های علمی دانشجویی دریافت و مورد بررسی قرار گرفت.
وی با اشاره به اقدامات در حال انجام گفت: تدوین آیین نامه انجمن‌های علمی دانشجویی، تدوین اساسنامه جدید انجمن‌های علمی دانشجویی با رویکرد جدید دانشگاه، تدوین شاخص‌های ارزیابی انجمن‌های علمی دانشجویی از جمله برنامه های در حال اجراست.
جوکار درباره رویکردهای جدید برای انجمن‌های علمی بیان کرد: ایجاد روحیه خودباوری، کار گروهی و جسارت حل مسأله در دانشجویان عضو انجمن بسیار مدنظر است. همچنین توانمندسازی دانشجویان با محوریت مهارت افزایی در راستای ارتقای دانش تخصصی با مشارکت استادان انگیزه‌ساز و محرک نیز مورد تاکید قرار می گیرد.
مدیرکل هدایت و توانمندسازی معاونت پژوهشی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی افزود: توجه به فعالیتهای اجتماعی دانشجویی با محوریت کسب مهارت در فعالیتهای داوطلبانۀ گروهی، مدیریت مالی، مسئولیت پذیری اجتماعی، ترویج علم و فعالیتهای خیریه‌ای و جهادی از اولویت های بعدی ماست.
وی گفت: توجه به علوم انسانی و ایفای نقش مؤثر توسط نسل جوان در تحول علوم انسانی بر مبنای تعالیم و نگرش ایرانی- اسلامی و آشنایی دانشجویان با مباحث و علوم جدید، خِرَدورزی، حرکت در مرزهای جدید دانش و علوم بین‌رشته‌ای از دیگر محور فعالیت انجمن های علمی است.
جوکار تاکید کرد: ارتقای ارتباط و تعاملات علمی دانشجویان در سطح ملی و بین‌المللی در راستای کاربست توانایی پتانسیل نیروی عظیم جوانان جهت حل مشکلات و معظلات کشور و ایجاد شبکه تعاملی ملی برای انجمن‌های علمی دانشجویی کشور از دیگر دستور کار انجمن های علمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
انتهای پیام/4133
انتهای پیام/
