کشف اکسیژن در دنباله‌داری در منظومه شمسی توسط روزتا

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از BBC، پژوهشگران با استفاده از ابزاری به نام روزینا در این فضاپیما، اتمسفر دنباله دار موسوم به ۶۷پی/چریومف-جراسیمنکو را به اصطلاح «بو» کردند.

آنها دریافتند که مولکول‌های گاز اکسیژن به طور آزادانه در این توده غبار وجود دارند و اکسیژن پس از بخار آب، منواکسید کربن و دی اکسید کربن چهارمین گاز موجود است.

پروفسور کاترین التوگ از دانشگاه برن که در این مطالعه شرکت داشته گفت که دانشمندان ابتدا با دیدن داده‌های کاوشگر فکر کردند اشتباهی رخ داده است.

او افزود:‌ «واکنش اولیه ما با دیدن داده‌ها کمی آمیخته به انکار بود چون این چیزی نیست که انتظار کشف آن در یک دنباله‌دار را داشته باشید. به این دلیل که اکسیژن برای تشکیل ترکیبات تازه به راحتی با سایر عناصر واکنش نشان می‌دهد و به شکل مولکول خالص باقی نمی‌ماند».

محققان احتمال می‌دهند که اکسیژن در ابتدای شکل‌گیری منظومه شمسی باید خیلی سریع منجمد شده و در داخل توده مواد به تله افتاده باشد.

پروفسور التوگ گفت:‌ «این غیرمنتظره‌ترین کشف درباره این دنباله‌دار است. اما سوال بزرگ این بود که اکسیژن چطور آنجا سر در آورده است».

خیلی از نظریه‌های جاری درباره شکل‌گیری سیارات و دنباله‌دارها در اطراف خورشید از فرآیندی خشن و بسیار متلاطم حکایت دارد که باعث حرارت دیدن اکسیژن منجمد شد؛ اکسیژنی که در مرحله بعد با سایر عناصر ترکیب شده است. اما نتیجه احتمالی کشف تازه این است که تشکیل منظومه شمسی فرآیندی آرام‌تر بوده است.

آندره بیلر نویسنده این مطالعه از دانشگاه میشیگان گفت:‌ «اگر در آغاز شکل‌گیری دنباله‌دار مولکول اکسیژن وجود داشته، چطور این همه مدت دوام آورده است؟»

وی افزود: «همه مدل‌ها می‌گویند که نباید اینقدر دوام بیاورد که گویای چیزی در مورد نحوه پیدایش منظومه شمسی است – شکل‌گیری این ذرات یخ نیازمند شرایطی بی‌تلاطم بوده، چون به نظر می‌رسد که این مواد هنوز خیلی بکر هستند. اکنون با این یافته شواهدی داریم که این بخش مهم از این دنباله‌دار در جریان تشکیل منظومه شمسی دست نخورده باقی مانده است».

ماموریت روزتا در نوامبر سال گذشته، با قرار گرفتن در مدار این دنباله‌دار و فرود آوردن یک کاوشگر کوچک بر سطح آن تاریخ‌ساز شد.