قوانین مربوط به دستیاران تخصصی و اینترن‌ها لازم به تغییر است

امیرهومن هویدایی در گفتگو با خبرنگار حوزه صنفی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا گفت: درگذشت یکی از دستیاران توانمند دانشگاه علوم ­پزشکی تهران طی روزهای گذشته جامعه پزشکی و دانشگاهی کشور را در ماتم فروبرده است. هرچند به‌درستی اشاره شد که این حادثه تلخ در هنگام کشیک بیمارستانی برای ایشان رخ نداده اما برخورد علمی با پیش‌زمینه احتمالی آنچه اتفاق‌افتاده و استفاده از تجارب سایر کشور‌ها پیرامون شرایط تحصیل دستیاران و اینترن‌ها در این راستا بسیار قابل‌تأمل است.

هویدایی در خصوص ساعات کار و تعداد کشیک موظفی دستیاران و اینترن‌ها افزود: سی‌و‌پنج سال قبل، درگذشت خانم جوان 19 ساله‌­­­­ای به دنبال خطای پزشکی توسط یک اینترن و یک رزیدنت آغازی برای بازنگری جدی در قوانین مربوط به دستیاران تخصصی پزشکی در جهان بود.

دبیر شورای نمایندگان بالینی دانشکده پزشکی شیراز اشاره کرد: مطالعات بسیار بزرگ علمی صورت‌گرفته نشان می­‌دهد، افزایش ساعات کار موظفی دستیاران، منجر به تأثیرات بسیار منفی بر سلامتی بیماران و پزشکان دارد.

وی ادامه داد: افزایش خطای پزشکی به دنبال کاهش ساعت خواب پزشکان قطعاً مهم­ترین عامل محدودکننده ساعات کشیک در دنیا تلقی می‌شود. طبق مطالعات انجام‌شده، پس از 24 ساعت بیداری پایدار، هماهنگی دست و چشم با فردی که پس از مصرف نوشیدنی­‌های الکلی غلظت الکل در خونش به 0/10 درصد رسیده، برابر است.

دبیر انجمن علمی سلامت ابن‌سینا دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه داد: هم‌چنین نشان داده‌شده است که بی‌خوابی پیوسته در کشیک 24 تا 36 ساعته بیش از 45 درصد عملکرد بالینی پزشکان را کاهش می‌دهد. کاهش قابل‌توجه توانایی تشخیص اریتمی نوار قلب یا اشتباه‌های روند اعمال جراحی از دیگر مطالعات بزرگ در این حوزه است.

وی اظهار کرد: از سوی دیگر سلامت پزشکان به‌عنوان تأمین‌کنندگان سلامت جامعه به خاطر انجام کشیک‌های طولانی‌مدت درخطر جدی خواهد بود. مطالعات علمی همچون 6 برابر بودن خطرات تصادف ترافیکی در کشیک‌های بالای 24 ساعت نسبت به کشیک‌های زیر 24 ساعت، افزایش 40 درصدی ریسک بیماری‌های قلبی عروقی، افزایش میزان نیدل استیک شدن، افزایش خستگی و استرس ناشی از آن و مشکلات روحی، افزایش طلاق در میان دستیاران متأهل که همگی بر بهره‌وری شغلی و بروز حوادث محل کار تأثیر مستقیم دارد نیز بیانگر این مسئله مهم است.

دبیر سابق شورای صنفی آموزشی دانشکده پزشکی شیراز با بیان اینکه سال‌هاست در کشورهای مختلف جهان، محدودیت ساعت‌کاری دستیاران و اینترن‌ها اعمال می‌شود تصریح کرد: این مسئله حلقه گمشده‌ای است که شاید در کشور ما در راستای یافتن آن هنوز تلاش عملیاتی منجر به کسب نتیجه نشده است.

وی ادامه داد: استاندارد ساعت فعالیت دستیاران در دنیا، حداکثر میزان ساعات کاری دستیاران بین 40 تا 80 ساعت در هفته در نظر گرفته‌شده است. ضمن آنکه ساعات کشیک پیوسته نیز از 13 ساعت در اروپا تا حداکثر 24 ساعت در آمریکا متغیر است. بر اساس دستورالعمل آکادمی ملی پزشکی در آن کشور، کشیک اینترن‌ها نیز نباید از 16 ساعت پیوسته تجاوز کند و در فاصله 10 شب تا 8 صبح، ساعت استراحت اجباری باید در نظر گرفته شود. ضمناً بر اساس این قوانین دستیاران باید از حداقل حق یک روز تعطیلی در هفته برخوردار باشند.

دبیر شورای نمایندگان بالینی دانشکده پزشکی شیراز با اشاره به قوانین موجود وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تصریح کرد: در کشور ما بر اساس قوانین حاکم بر آموزش دستیاران آن‌هم بدون در نظر گرفتن کشیک روزهای تعطیل، در اولین سال ورود به دوره دستیاری حداقل 95 ساعت و کشیک‌ها به‌صورت زمان‌های پیوسته 33 ساعته در نظر گرفته‌شده است. یعنی حداقل زمان کشیک دستیار ما نسبت به میانگین حداکثر زمان استاندارد دنیا 35 ساعت بیشتر است و حداکثر نیز برای آن تعریف‌نشده است.

وی در خصوص برنامه آموزشی دانشجویان اینترن افزود: بر اساس آیین‌نامه شرح وظایف کارورزان دوره دکترای عمومی پزشکی، حداکثر 10 کشیک در ماه اعلام‌شده است که با احتساب حضور 6 ساعت روزانه در بیمارستان جهت انجام فعالیت‌های آموزشی، به معنای بیش از 80 ساعت کاری در هفته خواهد بود.

هویدایی ادامه داد: در سال 88، قانون ارتقای بهره‌وری کارکنان بالینی نظام سلامت مصوب مجلس شورای اسلامی گردید. آیین‌نامه اجرایی این قانون حداکثر 44 ساعت در هفته را برای فعالیت کارکنان بالینی جایز می‌داند و حتی در نوبت‌های شب و ایام تعطیل زمان را با ضریب 1/5 محاسبه می‌کند. بااین‌حال هیچ‌یک از این قوانین شامل حال دانشجویان اینترن پزشکی و دستیاران تخصصی نگردیده است. دستیاران و اینترن‌ها در مقابل فعالیت‌های آموزشی-درمانی از حداقل حقوق قابل‌انتظار نیز برخوردار نیستند.

دبیر سابق شورای صنفی دانشکده پزشکی شیراز اشاره کرد: درحالی‌که در بهترین حالت به‌طور میانگین برای دستیاران تخصصی درآمدی حدوداً یک‌میلیون و پانصد هزار تومان درنظرگرفته شده است، میزان حقوق پایه در کشور آن‌هم برای 44 ساعت کار در هفته، بیش از یک‌میلیون و هشت‌صد هزار تومان مشخص گردیده است. بنابراین حقوق پزشکان دستیار تخصصی نه‌تنها با خط فقر در کشور فاصله بسیاری دارد بلکه حتی از حقوق پایه با 44 ساعت کار در هفته نیز به‌میزان قابل‌توجهی کمتر است.

این فعال دانشجویی ادامه داد: توجه به آمار مشابه سایر کشورها به میزان پنج هزار دلار یعنی هفتاد میلیون تومان در ماه به همراه بیمه و سایر مزایا که حتی نسبت به حقوق پایه همان کشور نیز 40 درصد بیشتر است بسیار قابل‌تأمل است و به‌خوبی می­‌تواند یکی از علل مهاجرت نخبگان را توجیه و خطر افزایش آن را گوشزد کند.

وی با بیان این­که دستیاران و اینترن‌ها در باب مسئولیت حرفه‌ای بیمارستان‌های آموزشی-درمانی به لحاظ قانونی در محاکم حقوقی محکوم و به پرداخت جریمه و دیات ملزم می‌گردند، تصریح کرد: قانونی مبنی بر الزام وزارت بهداشت و واحدهای تابعه آن برای بیمه مسئولیت این قشر وجود ندارد.

هویدایی در پایان گفت: نگاهی به آمار مهاجرت پزشکان به خارج از کشور و بررسی شرایط مذکور که با رعایت عدالت در حق آحاد جامعه، بیماران و پزشکان فاصله بسیاری دارد این ضرورت را ایجاد کرده است که در خصوص تغییر تعداد کشیک دستیاران و اینترن‌ها، مشخص کردن حداکثر تعداد کشیک برای آن‌ها متناسب با معیارهای استاندارد، افزایش حقوق دریافتی ایشان و توجه به نیازهای اساسی ازجمله وضعیت رفاهی و بیمه‌ای ایشان اقدام مقتضی صورت پذیرد.

انتهای پیام/4107/4108/ن