خسرویان در گفتگو با آنا:
بیانیه گام دوم خون جدیدی در رگ‌های دانشگاه جاری کرده است
مسئول بسیج اساتید دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی تهران بزرگ گفت: بیانیه گام دوم انقلاب خون جدیدی در رگ‌های دانشگاه جاری کرده و باید ابعاد آن به‌خوبی تحلیل شود.
به گزارش خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، بسیج اساتید به‌عنوان یک تشکل دانشگاهی با سابقه 20 ساله فعالیت، در فضای دانشگاهی یکی از تأثیرگذارترین تشکل‌های دانشگاهی است. پیچیده‌تر شدن مسائل و مشکلات جامعه، صدور بیانیه گام دوم انقلاب توسط مقام معظم رهبری بهانه‌ای شد تا با عرفان خسرویان، عضو هیئت‌علمی دانشگاه پیام نور و مسئول بسیج اساتید دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی تهران بزرگ گفتگویی داشته باشیم که مشروح این گفتگو در ادامه آمده است.
آنا: تعامل بسیج اساتید و رسانه‌ها برای بسط و تبیین بیانیه گام دوم انقلاب چه الزاماتی دارد؟
خسرویان: فضای دانشگاهی و رسانه‌های دانشگاهی می‌توانند بر روی عملکرد مدیران بر دانشگاه تأثیرگذار باشند؛ فضای دانشگاه قدری مرده و بی‌روح شده و دچار روزمرگی است. رسانه و دانشگاه در تعامل با یکدیگر می‌توانند اثرات خوبی را در فضای جامعه و دانشگاه بگذارند. بیانیه گام دوم انقلاب نیز خون جدیدی در رگ‌های دانشگاه جاری کرده است. این بیانیه در سیستم سیاسی کشور نیز می‌تواند اثرات خوبی به جا بگذارد اما باید ابعاد آن به‌خوبی تبیین و تحلیل شود.
با یک استراتژی رسانه‌ای می‌توان دانشگاه‌ها و فضای جنبش تشکل‌های دانشجویی و حتی تشکل‌های استادی را فعال کرد. این امر نیاز به عزم رسانه‌ای و تصمیم‌سازان رسانه دارد. بسیج اساتید فصل جدیدی را آغاز کرده است. در سال گذشته مأموریت بسیج اساتید بازتعریف شده و به‌تناسب اکوسیستم علمی کشور نقش بسیج اساتید را تعیین کردیم.
آنا: مهمترین اقدامات بسیج اساتید در سال گذشته چه بود؟
خسرویان: در سال گذشته مأموریت بسیج اساتید بازآفرینی شد که در نهایت به دو جمله «دانشگاه اجتماعی و دانشگاه حل مسئله» رسیدیم؛ بسیج اساتید تشکل نوپایی نیست و بیش از 20 سال سابقه فعالیت دارد. عمده فعالیت‌های بسیج اساتید در سال‌های گذشته در صدور بیانیه خلاصه می‌شد. نشست‌های سیاسی و عکس‌العمل‌های سیاسی نیز نهایت فعالیت این تشکل بود. اما در یک سال گذشته با توجه به جلساتی که برگزار شد، به این نتیجه رسیدیم بسیج اساتید که شبکه‌ای از نخبگان کشور است، سه ویژگی دارد که سایر تشکل‌ها این ویژگی‌ها را ندارند و باید از این ویژگی‌ها استفاده شود. اول اینکه بسیج اساتید به‌صورت سازمانی مردم‌نهاد ثبت شده است. این سازمان مردم‌نهاد از شبکه‌ای از اساتید تشکیل شده‌اند و اعضای این شبکه منابع استراتژیک هستند. در سایر تشکل‌های دانش‌آموزی و دانشجویی، کادرسازی برای پذیرفتن نقش و مسئولیت جدید صورت می‌گیرد اما در بسیج اساتید این نیرو در موقعیت خود قرار گرفته است. موقعیت اساتید، کلاس درس است و آنها در این کلاس مستقر شده‌اند و کلاس درس جایگاه مهمی دارد، چراکه تصویری که اساتید از وضعیت و رخدادهای کشور در کلاس ارائه می‌کنند، مهم است. پس کلاس درس جایگاه مهم استراتژیکی دارد و این استادی که در کلاس حضور دارد، می‌تواند جریان‌آفرینی فکری انجام دهد.
ویژگی مهم دوم این است که این اساتید دل در گرو نظام دارند و جزء نیروهای ارزشی هستند که به‌دنبال انجام خدمت برای کشورند و ما باید به فکر استفاده از این ظرفیت باشیم و بدانیم چگونه این اساتید به ایفای نقش و خدمت بپردازند. این ایفای نقش مؤثر با اجتماع سالانه یک بار و یا جلسه هم‌اندیشی نمی‌تواند اتفاق افتد.
سومین ویژگی بسیج اساتید، تنوع تخصص‌ها است چراکه مسائل کشور پیچیده شده است. مثلاً آلودگی هوا تنها جنبه بنزین و خودرو ندارد بلکه جنبه‌های اجتماعی نیز دارد. خاصیت مسائل پیچیده این است که به تنوع تخصص نیاز دارد و این تنوع تخصص در بسیج اساتید وجود دارد. این شبکه با گستردگی در سطح کشور توان انجام انبوهی از کارها را دارد.
خسرویان: بسیج اساتید در یک سال گذشته سعی کرده است به شکل‌گیری و شکل دادن فضای سیاست‌گذاری در کشور کمک کند و در این امر مؤثر باشد؛ عمده‌ترین طرح بسیج اساتید، در تشکیل اندیشکده‌ها در استانها تمرکز داشته و تاکنون نزدیک به 40 اندیشکده در استانها راه‌اندازی شده است. موضوع فعالیت این اندیشکده‌ها این است که پیشرفت بخشی در استانها را دنبال کنند. برای اینکه یک سند در کشور تصویب شود، این سند بارها بین محاکم قانون‌گذاری، سیاست‌گذاری و حاکمیتی رفت و برگشت دارد تا به یک پیش‌نویس ختم شود و درنهایت مقام معظم رهبری این سند را ابلاغ کند. بعد از ابلاغ، سندها در کشوهای ادارات خاک می‌خورند. به‌طورمثال سند جامع اشتغال، سند چشم‌انداز 1404، سند جامع علمی فناوری؛ این سندها خطوط کلی هستند و برای هر استان به‌صورت موردی پیشنهادی نداده‌اند.
آنا: این سؤال مطرح است که چه کسی می‌تواند با توجه به خطوط کلی سندها، تکلیف بخش‌های مختلف را در یک استان مشخص کند؟
خسرویان: قطعاً فرد تحصیل‌کرده در آن موضوع که دل در گرو کشور دارد و بومی آن استان است، می‌تواند برای رونق صنعت خاصی در یک استان اقدامات مورد نیاز را پیشنهاد دهد. نگاه تهران‌محور و مرکزمحور باعث می‌شود فقط سند تولید شود و مشکلات در استانها حل نشود. بنابراین کسی که می‌تواند مشکلی را در کشور حل کند، استاد بسیجی است که هم متخصص بوده و هم دغدغه دارد و هم فردی استراتژیک است. این فرد وقتی که به فهم مسئله رسید، می‌تواند در کلاس درس، در دانشگاه‌ها و مجامع، موضوعی را طرح کند و در ضمن پشتیبانی مرکز را نیز با خود داشته باشد پس وقتی از شکل‌دهی به فضای سیاست‌گذاری به‌عنوان مأموریت جدید بسیج اساتید یاد می‌کنیم، منظورمان وارد میدان شدن اساتید برای حل مسائل کشور است.
آنا: وظیفه اندیشکده‌های بسیج اساتید استانی چیست؟ در این بین دانشگاه‌های تهران چه وظیفه‌ای دارند؟
خسرویان: اندیشکده‌های بسیج اساتید در استانها، وظیفه دیده‌بانی پیشرفت و توسعه را برعهده دارند. دانشگاه‌ها در استانها مأموریت‌محور شده‌اند به‌طوری‌که دانشگاه‌های استانی از طریق شبکه بسیج اساتید مسائل و مشکلات استانی را پیگیری می‌کنند و دانشگاه‌های ملی و حاکمیتی نیز به مسائل حاکمیت فکر می‌کنند. بررسی انقلاب اسلامی در 40 سال آینده و مسائل جهانی که با آنها روبرو هستیم برعهده دانشگاه‌های ملی است. بنابراین از اساتید بسیجی استانها انتظار داریم شاخص‌های پیشرفت و توسعه منطقه خود را رصد کرده و پیگیری کنند و از اساتید دانشگاه‌های ملی و جامع نیز انتظار داریم به‌دنبال مسائل کلان جامعه باشند. این آرایش جدید بسیج اساتید است و معماری لازم انجام شده است. البته کانون‌ها و اساتید نیز از شیوه جدید استقبال کردند. در همایش استانها آخرین گزارش از وضعیت اندیشکده‌های استانی مطرح شد. امیدواریم ثمرات خروجی این اندیشکده‌ها در سال آینده به‌مرور دیده شود. نظام مسائل استانی توسط اندیشکده‌های بسیج اساتید احصا و دسته‌بندی شده است و این خروجی‌ها به برنامه‌ریزان برای حل مشکلات کمک می‌کند؛ در تخصیص منابع هم این نظام مسائل راهگشا است.
آنا: خروجی فعالیت‌های اندیشکده‌های بسیج اساتید چه زمانی قابل بهره‌برداری خواهد بود؟ آیا برای بازتعریف مأموریت بسیج اساتید ساختار این تشکل نیز تغییر کرده است؟
خسرویان: راه‌حل مشکلات در اندیشکده‌ها درحال‌تدوین است اما هنوز خروجی‌های اندیشکده‌های بسیج کامل نشده‌اند. فرآیند شکل‌گیری این اندیشکده‌ها زمان‌بر بود اما از سال آینده انتظار داریم شاهد خروجی مورد انتظار از این اندیشکده‌ها باشیم. شورای اندیشکده‌ها در حوزه پژوهش و دبیرخانه راهبردنگاری و دبیرخانه راهبردنگاری دهه پنجم به ساختار سازمانی بسیج اساتید اضافه شدند تا در پیشبرد اهداف جدید کمک کنند.
آنا: در خصوص بیانیه گام دوم بسیج اساتید چه نگاه و چه آرایش و عملکردی دارد؟
خسرویان: امسال با حلول دهه پنجم انقلاب، وارد دوران جدیدی از تاریخ شدیم و به تعبیر مقام معظم رهبری گام دوم انقلاب را آغاز کردیم. خدا را شاکریم برنامه‌ریزی‌ای که برای اندیشکده‌های بسیج صورت گرفته در همان سه چهار ماه اول مورد استقبال مقام معظم رهبری قرار گرفت. رهبری در سخنرانی خود، به این آرایش جدید بسیج اساتید برای درگیر شدن با نظام مسائل کشور اشاره کردند.
بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری، ساختاری سیاسی دارد و نشان دهنده این است که نگاه رهبری به مسائل کشور کاملاً واقع‌بینانه است برای مثال تعابیری همچون؛ جمهوری اسلامی روی آرمان‌های خود ایستاده اما تجدیدنظرطلب نیست و از انتقادات با نگاه مثبت استقبال می‌کند و همچنین تعبیر در مورد عدالت که بایستی در این باره کارهای بیشتری صورت بگیرد.
در قسمت میانی بیانیه گام دوم، مقام معظم رهبری هفت توصیه به جوانان می‌کنند. محور اول حوزه علم و پژوهش است. برای این بیانیه در شش ماه گذشته تا حدودی فکر کرده بودیم یعنی آرایش جدیدی به بسیج اساتید دادیم و در حقیقت در دورنمای خود انتظار داریم هر استاد دانشگاه هم تصویر جامعی از حوزه‌های مختلف نظام مسائل کشور از جمله اقتصاد، تکنولوژی، فرهنگ و هنر داشته باشد و هم در حوزه تخصصی خود تصویر عمیقی داشته باشد.
ارتباط نظامات علم در کشور با حوزه مسائل کشور قطع است. اگر بخواهیم هفت توصیه مقام معظم رهبری در علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و آزادی، عزت ملی و روابط خارجی و نیز سبک زندگی عملی شود و یک برنامه‌ریزی برای این هفت پیشران داشته باشیم لازمه این است که اساتید با این بیانیه ارتباط برقرار کنند.
آنا: آیا اساتید کشور با مشکلات کشور به‌صورت کامل آشنا هستند؛ برای ارتباط بیشتر اساتید با موضوعات کشور چه می‌توان کرد؟
خسرویان: برخی اساتید، شاید استاد تمام در دانشگاه باشند و مقالات علمی بخوانند اما نمی‌دانند کشور درگیر چه مسائلی است. نظامات علم صرفاً برای تولید علم جهانی کمک می‌کند نه برای حل مسائل داخلی کشور؛ برای همین شعار جدید را در بسیج اساتید حل مسئله گذاشتیم؛ باید برای این هفت محور بیانیه گام دوم انقلاب که احتمالاً زیرمحورهایی هم دارند برنامه‌ریزی کنیم. مثلاً محور اقتصاد با فناوری، صنعت و دانشگاه‌ها ارتباط دارد. نسبت این زیر اجزا با جزء اصلی که اقتصاد است باید در اندیشکده‌های بسیج اساتید احصا بشود.
بیانیه گام دوم دستورالعملی است که می‌تواند مبنای برنامه‌ریزی‌های جدید کشور شود و حتی می‌توان وزن کمتری به سندهای قبلی داد زیرا که بیانیه گام دوم، یک تصویر چهل ساله از کشور ارائه می‌دهد.
ما باید در کارگروه‌های حل مسئله بسیج اساتید، برای هفت جزء بیانیه گام دوم، تحلیل محتوایی انجام دهیم و اقتصاد گام دوم را تولید کنیم و نیز علم و پژوهش را در گام دوم طراحی کرده و توسعه دهیم.
همه می‌دانیم که نظام بانکی کنونی اقتصادسوز است نه اقتصادساز و می‌دانیم نظام‌های علمی کنونی مقاله‌ساز است اما حل مسئله نمی‌کند. نظام علمی کنونی در حوزه آسیب‌های اجتماعی مقاله تولید می‌کند اما مسائل اجتماعی را حل نمی‌کند؛ لذا ابتدا باید شروع کنیم برای هفت مسئله کلان در بیانیه گام دوم، زیرمسائلی را تعریف کنیم و سپس راهکارهایی برای حل این مسائل ارائه دهیم.
آنا: در مورد بحث لوایح استعماری و کنوانسیون‌های بین‌المللی بسیج اساتید چه فعالیت‌هایی داشته است؟
خسرویان: دولت خیلی اشتها دارد که دائماً کنوانسیون‌های بین‌المللی مثل برجام، خزر، پالرمو، CFT و امثال آن را امضا کند. به همین دلیل در بسیج اساتید اندیشکده روابط بین‌الملل تعریف نشد، چون در حوزه روابط بین‌الملل دانشکده و دانشگاه زیادی وجود دارد. در بسیج اساتید اندیشکده کنوانسیون‌های بین‌المللی ایجاد شد؛ یعنی نیاز داریم در بحث کنوانسیون‌ها، مطالعات پیشاپیش صورت گیرد. چون ناگهان فضای رسانه‌ای ایجاد می‌شود و از منظر رسانه‌ای به قراردادهای بین‌المللی نگاه می‌کنیم و اصل مسئله گم می‌شود. بنابراین باید با یک نگاه پیش‌دستانه روی حوزه کنوانسیون‌ها، این کار را انجام داد.
برای مثال در حوزه‌های فنی، فضای شبکه‌های اجتماعی و حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ یکی از دوستان دانشگاه تهران چند وقت پیش گزارشی را ارائه داد که در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات 10 سال آینده پنجره فرصت، حوزه امنیت داده و اینترنت اشیا است. اگر کشور بخواهد از مواهب و سرمایه حوزه دانشی استفاده کند باید از 10 سال قبل در این موارد برنامه‌ریزی کند. به‌طور مثال به حوزه امنیت داده و اینترنت اشیا ورود کند و تا 10 سال دیگر در این حوزه‌هایی که الان جنبه استارت‌آپی دارند و وارد بازار می‌شوند ما هم حرفی برای گفتن داشته باشیم.
انتهای پیام/4107/4115/پ
انتهای پیام/
