توسعه پایدار مأموریت کلان دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران مرکزی است

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، مجید فرج‌فائد ـ دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه کشور و یک سازمان مسئله‌محور، با بهره‌مندی از گسترده‌ترین شبکه ملی پژوهشگران، محققان و خبرگان تخصصی، می‌تواند به‌عنوان سازمانی مشورتی و حل مسئله و اتاق فکر تخصصی کارآمد در بطن نظام آموزش عالی کشور ایفای نقش کند. بعد از تشکیل کمیته برنامه‌های علمی واحدهای دانشگاهی و احصای نظام موضوعات در سطح هر واحد دانشگاهی، ۹ برنامه علمی و ۵ هزار و ۳۰۰ برنامه پژوهشی ارائه شده در سطح کشور، کار خود را در واحدهای مختلف شروع کرده است. «پایش‌نگار» با یک نگاه دقیق و جامع به‌دنبال معرفی ظرفیت‌های برنامه پایش در واحدهای دانشگاهی و ایجاد یک فضای تعاملی بین استادان و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی است.

پایش‌نگار در شماره‌های قبلی، نخست ضرورت و کلیات برنامه پایش و در ادامه به «مأموریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد‌ تهران‌‌شمال»، «مأموریت واحد تهران‌جنوب» و «مأموریت واحد تهران‌غرب» پرداخته است.

محیط‌زیست و توسعه پایدار جوامع

ارزیابی پایداری زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرآیند برنامه‌ریزی توسعه پایدار بوده و توجه به آن در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است. با توجه به تغییرات همه جانبه و سریعی که در شهرهای ایران از چند دهه گذشته شروع و در حال انجام است، ارزیابی و پژوهش‌های پایداری زیست محیطی شهرها برای دستیابی به یک برنامه‌ریزی شهری مناسب و در عین حال همگام با متغیرهای محیط طبیعی ضروری به نظر می‌رسد.

توسعه پایدار و ابعتد چندگانه آن،‌همچنین حفظ محیط‌زیست مفاهیم نوینی هستند که امروزه در بسیاری از کشورها مدنظر قرار گرفت است. علت اساسی توجه به سیاست‌های این توسعه، محدود بودن امکانات و نامحدود بودن نیازها و خواسته‌های بشر است. به‌دنبال رشد فناوری و جمعیت، نیازهای بشری به‌طور تصاعدی افزایش و بسیاری از منباع براری نسل امروز و به‌ویژه نسل آینده کاهش یافته است.

در جهان امروز توسعه پایدار و حفظ محیط‌زیست اهداف ارزشمندی هستند که بر یگانگی زیست‌بوم طبیعت و یک جامعه، نه‌ تنها در سطح کشورها بلکه در سطح ابعاد مسکونی نیز توجه می‌کنند؛ بدین معنا که کشورها بدون توجه به مرزهای قراردادی و خط‌کشی‌های سیاسی، توسعه پایدار و حفاظت از محیط‌زیست را برای بالندگی جوامع، ضروری و حتی حیاتی می‌دانند.

عبور از بحران‌های زیست‌محیطی در گرو فرهنگ‌سازی

بحران‌های زیست‌محیطی امروزه یکی از مهم‌ترین چالش‌های است که جامعه بشری با آن موجه شده است. مکاتب گوناگون برای حل این بحران‌ها راه‌حل‌های مختلفی را بیان نموده‌اند که می‌توان به حفاظت‌گرایی، صیانت‌گرایی، اخلاق زمین، نیکداری و پیداری محیط‌زیست اشاره کرد.

باوجود راه‌حل‌های ارائه شده، بحران‌های زیست‌محیطی ادامه دارند و به‌واسطه بهره‌برداری بیشتر از منابع، تشدید شده‌اند. تحقق اهداف 20 ساله جمهوری اسلامی ایران و دستیابی به جایگاه ایده‌ال در منطقه،‌ مستلزم بهره‌گیری مطلوب و کارآمد از توان  و ظرفیت بخش‌های مختلف کشور است.

آموزش محیط‌زیست یکی از راه‌حل‌های اساسی برای مقابله با بحران‌ها زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های انسانی است. هدف از آموزش محیط‌زیست این است که درک و فهم شهروندان را در زمینه محیط‌زیست افزایش داده و در آن‌ها رفتاری مبتنی بر دغدغه‌مندی نسبت به محیط‌زیست ایجاد کرد.

تحقیقات حوزه محیط‌زیست، مأموریت کلان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی با تکیه بر ظرفیت‌های علمی و حساسیت‌های موجود در زمینه محیط‌زیست برای رفع چالش‌های این حوزه اهتمام ورزیده است. پرواضح است که در حوزه محیط‌زیست با توجه به گستردگی زیرنظام‌های علمی، باید بسیاری از گروه‌های علمی نیز برای رفع چالش‌های این حوزه مشارکت داشته باشند.

در دهه‌های اخیر برنامه‌ریزی راهبردی در نظام‌های آموزشی این امکان را می‌دهد که برنامه‌ریزان به‌صورت فراکنشی انسان،‌ فناوری و محیط‌زیست را به‌صورت یک مجموعه درنظر بگیرند. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی با در نظر گرفتن عوامل اثرگذار کشور در حوزه محیط‌زیست در حل چالش‌های این حوزه گام نهاده است.

دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی با توجه به اثرات فرهنگی و روانشناختی دوره‌های آموزشی کوتاه مدت حفاظت از محیط‌زیست و کاهش مصرف انرژی برای عموم مردم و تمرکزگرایی در تحقیقات ذیل محیط‌زیست را محقق خواهد کرد تا موجب تغییرنگرش افراد جامعه نسبت به اهمیت وافر این موضوع شود.

احصای 16 چالش کشور در حوزه زیست‌محیطی توسط واحد تهران مرکزی

اسناد چشم‌انداز و اصل 50 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حاکی از این است که ظرفیت‌های فراوان برای توسعه آموزش‌های محیط‌زیستی در این اسناد بالا‌دستی وجود دارد. از مهم‌ترین ابعاد محیط‌زیست در سند چشم‌انداز 1404 می‌توان به بهره‌مندی از محیط‌زیست مطلوب، بهره‌مندی از امنیت اجتماعی،‌ برخورداری از دانش پیشرفته، برخورداری از سلامت،‌ رفاه،‌ امنیت غذایی اشاره کرد که تمامی این موارد می‌توانند با عنوان نظام موضوعات پیشنهادی مورد بررسی قرار گیرد.

کمیته علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، با احصای 6 منظومه از خلاهای زیست‌محیطی و 16 چالش کلی کشور در حوزه محیط‌زیست به این وادی سرنوشت‌ساز ورود پیدا کرده است. نظام موضوعات آلودگی آب، آلودگی خاک، انرژی، علوم انسانی، سلامت و مخاطرات زیست‌محیطی و معماری و شهرسازی از جمله منظومه‌های علمی احصا شده توسط کمیته علمی واحد تهران مرکزی به‌شمار می‌رود.

باتوجه به خلاهای پیشروی کشور در حوزه محیط‌زیست، کمیته علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی به احصای 16 چالش مبادرت داشته است که چالش‌های آلودگی آب آشامیدنی، ورود پساب‌های شهری و صنعتی به زیست‌بوم و طبیعت، آلاینده‌ها، عدم مدیریت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر،‌ حقوق محیط‌زیست، عدم استقرار سیستم ایمنی و بهداشت شغلی از مهم‌ترین این چالش‌ها محسوب می‌شود.

مشارکت 70 گروه آموزشی در تدوین نظام موضوعات پایش

 علی نیازی معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در گفتگو با آنا ضمن اشاره به رونمایی از سامانه «پژوهشیار» در واحد تهران مرکزی، گفت: برای احصای نظام موضوعات هریک از برنامه‌های علمی محول شده به واحد تهران مرکزی قریب به ۷۰ گروه آموزشی وارد کمیسیون‌های تخصصی شده‌اند. نکته قابل‌توجه در این‌باره، مشارکت تمام گروه‌های علمی و آموزشی در تدوین و انتخاب نظام موضوعات است. تمامی رشته‌ها و گروه‌های آموزشی در تحصیلات تکمیلی می‌توانند برای رفع چالش‌های کشور ورود پیدا کنند.

وی ادامه داد: کمیته‌هایی از گروه‌های تخصصی از جمله حقوقی، اجتماعی، اقتصادی و مهندسی برای احصای نظام موضوعات در زمینه چالش‌های واحد تهران مرکزی تشکیل شد و اکنون منظومه موضوعات در قالب دو جلد به چاپ رسیده است.

ورود نظام موضوعات محیط‌زیست به دستگاه‌های اجرایی برای جذب حمایت‌های مطالعاتی

حسن نگهدار مدیر اداره ارتباط با صنعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی با اشاره به استفاده از ظرفیت‌های همه گروه‌های آموزشی در احصای نظام موضوعات پایش گفت: گروه‌هایی از دانشکده‌های حقوق، علوم‌سیاسی و زبان‌های خارجی برای واکاوی بخشنامه‌ها و مقررات جهانی در حوزه محیط‌زیست در احصای نظام موضوعات مشارکت داشته‌اند.

وی در رابطه با ارتباط‌گیری مستمر با وزارت ورزش و جوانان و سازمان محیط‌زیست در زمینه همکاری‌های مشترک،‌ افزود: طبق رایزنی‌های به‌عمل آمده با دستگاه‌های متناظر،‌ مقرر شده با معرفی موضوعات رساله‌ها و عناوین پروژه‌ها همکاری‌هایی در حوزه تحقیقاتی و در راستای تکمیل چرخه پایش شروع شود.

نگهدار در تکمیل سخنان خود، ادامه داد: طبق اطلاعات مؤثق از دستگاه‌های اجرایی، 40 درصد پروژه‌های تحقیقاتی کشور  در دستگاه‌های اجرایی به‌دست محققان دانشگاه آزاد اسلامی به‌ثمر می‌رسد که این فعالیت‌ها با ساماندهی در سراهای نوآوری در تقویت کارهای تیمی و استفاده از ظرفیت دانشجویان کمک شایانی خواهد کرد، همچنین رساله‌های دانشگاه آزاد اسلامی مورد رصد قرار خواهند گرفت تا تسهیلات و حمایت‌های لازم جهت اختراع و ابداع برای دانشجویان تخصیص پیدا کند.

حل چالش‌های زیست‌محیطی با تبدیل معضلات به مطالبه همگانی

بدون شک فعالیت در حوزه محیط‌زیست با وجود چالش‌های فراوان از جمله آلودگی هوا، گرد و غبار، خشکسالی و کم آبی بسیار حساس است و می‌طلبد که دانشگاهیان و صاحبان صنایع با درنظر گرفتن اسناد بالادستی کشور اهتمام کافی را برای حل چالش‌ها داشته باشند.

لزوم سوق مطالعات به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی‌های پاک و ایجاد یک مطالبه همگانی از سطوح بالای تصمیم‌گیری نیز در حفظ منابع طبیعی و زیست‌بوم انسانی تأثیرات به‌سزایی می‌تواند داشته باشد.

محیط زیست سالم که از طریق حفاظت و بهبود سلامتی انسان‌ها، زمینه‌های توسعه انسانی را فراهم می‌آورد. در رویکرد توسعه انسانی، حفاظت از محیط زیست در فرآیند رشد اقتصادی، اساس توسعه پایدار تلقی می‌شود.

انتهای پیام/4116/ 4122/