سعید سبحانی*
پایان تاریخ‌مصرف سیاسی بانوی آهنین آلمان
برآیند وضعیت سیاسی آلمان نشان می‌دهد که سقوط محبوبیت صدراعظم و احزاب سنتی در این کشور باعث افول جایگاه آلمان در منطقه یورو خواهد شد.
گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، صدراعظم آلمان روزهای خوبی را سپری نمی‌کند. او عملاً قدرت را در حزب دموکرات مسیحی به رقیب سنتی خود در این حزب یعنی «کارن باوئر» تحویل داده است. آنگلا مرکل اعلام کرده است که در 2021 از قدرت کناره‌گیری می‌کند، اما نظرسنجی‌های صورت گرفته در کشور آلمان وی را به‌شدت نگران ساخته است.
تفسیر نتایج این نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که مجموع محبوبیت دو حزب سنتی آلمان یعنی ائتلاف احزاب مسیحی و حزب سوسیال‌دموکرات به زیر 50 درصد رسیده است. این به معنای عدم محبوبیت دولت ائتلافی در نزد شهروندان آلمانی است. هم اکنون مرکل ناچار است این دولت ضعیف ائتلافی را تا 2021 اداره کند.
بسیاری از تحلیلگران مسائل اروپا معتقدند که دوران قدرت مرکل عملاً به پایان رسیده است. صدراعظم سرزمین ژرمن‌ها دیگر به مانند دوران اول، دوم و حتی سوم دوران صدراعظمی خود، نماد قدرت در اروپای واحد محسوب نمی‌شود. وی دیگر نمی‌تواند ورود مؤثری به معادلات قدرت در کشورش داشته باشد. به عبارت بهتر، مرکل از یک رهبر تمام‌کننده به یک بازیگر منفعل در برلین، اتحادیه اروپا و منطقه یورو تبدیل شده است.
مطابق نظرسنجی مؤسسه «اینفراتست دیامپ»، حزب آلترناتیوی برای آلمان (AFD)، حزب سبز و حزب لیبرل دموکرات (دموکرات‌های آزاد) هم اکنون با افزایش محبوبیت نسبی خود درصددند تا دو حزب حاکم (دموکرات مسیحی و سوسیال‌دموکرات) را به چالش کشیده و به سلطه دو حزب سنتی آلمان در معادلات قدرت در برلین پایان دهند. بدون شک در چنین شرایطی نمی‌توان از مرکل به‌عنوان سیاستمداری موفق در رأس معادلات سیاسی و اجرایی آلمان یاد کرد.
در ابتدای تشکیل دولت ائتلافی آلمان، بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند که حضور سوسیال‌دموکرات‌ها در کنار حزب دموکرات مسیحی اشتباهی بزرگ محسوب می‌شود. هم اکنون حزب ضد یورو و ضد مهاجرت آلترناتیوی برای آلمان به اصلی‌ترین حزب و جریان رقیب دولت در بوندستاگ (پارلمان آلمان) تبدیل شده است. از سوی دیگر، با ادامه روند موجود و تنزل بیشتر محبوبیت دو حزب حاکم سنتی آلمان در نظرسنجی‌ها، این دو در انتخابات سراسری آتی آلمان در 2021 آرای بیشتری را از دست خواهند داد. در این صورت بخش مهمی از آرای شناوری که متعلق به این دو حزب بوده است، به سبد رأی حزب آلترناتیوی برای آلمان اضافه خواهد شد.
آنچه امروز در آلمان می‌گذرد، فاجعه‌ای بزرگ برای مرکل، حزب دموکرات مسیحی و متعاقباً حزب سوسیال‌دموکرات محسوب می‌شود. بازیابی توان سیاسی این دو حزب در آینده‌ای نزدیک و تا زمانی که این دو در دولت ائتلافی آلمان حضور دارند عملاً امکان‌پذیر نخواهد بود. از سوی دیگر، معادلات سیاسی و حزبی در آلمان به‌اندازه‌ای پیچیده شده است که هیچ‌یک از احزاب سنتی و جدید آلمان در آینده قادر به کسب اکثریت کرسی‌های بوندستاگ نخواهد بود. در نتیجه بخش اعظمی از توان مقامات آلمانی صرف شکل‌دهی دولت ائتلافی (و ضعیف) خواهد شد. موضوعی که جایگاه رهبری آلمان در اروپای واحد را زیر سؤال خواهد برد.
در این معادله پیچیده، حزب آلترناتیوی برای آلمان (که دیگر احزاب آلمانی تمایلی برای ائتلاف با آن ندارند) دست به یارگیری گسترده‌ای در فضای سیاسی و اجتماعی این کشور زده است. سران این حزب افراطی امیدوارند که دیگر راست‌گرایان افراطی ازجمله مارین لوپن رهبر جبهه ملی فرانسه بتوانند در انتخابات و دیگر آوردگاه‌های سیاسی در کشورشان نتایج خوبی کسب کرده و فضای ناشی از پیروزی آنها، به داخل آلمان نیز تعمیم داده شود. پیوستگی گروه‌های راست افراطی در اروپا موضوعی نیست که بتوان به‌سادگی از کنار آن گذشت.
در نهایت اینکه مرکل امروز دیگر نماد قدرت حزب دموکرات مسیحی در معادلات داخلی آلمان و اروپا محسوب نمی‌شود. تاریخ‌مصرف سیاسی صدراعظم سرزمین ژرمن‌ها به‌عنوان رهبر اتحادیه اروپا در حالی به سر رسیده است که جایگزین وی، حتی در صورت پیروزی نسبی و شکننده در انتخابات سراسری بعدی در آلمان، باید اکثر توان خود را صرف شکل‌دهی دولتی ائتلافی یا حداقلی در برلین کند. بدون شک آنگلا مرکل هرگز تصور آن را نمی‌کرد که ناچار شود در 2021 میلادی و آن هم به‌عنوان صدراعظمی ناتوان، برای همیشه از معادلات قدرت در اروپا کناره‌گیری کند.
* تحلیلگر مسائل بین‌الملل
انتهای پیام/4093/ 4122/
انتهای پیام/
