گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، در گذشته گیاهان دارویی از طریق برداشت از مراتع و عرصه‌های طبیعی تأمین می‌شده؛ اما با توجه به نیاز روزافزون به این گیاهان جهت مصارف عمومی و صنعتی از یک طرف و خطر تخریب مراتع و انقراض توده‌های بومی و محلی از طرف دیگر، ادامه این وضعیت امکان‌پذیر نیست و لازم است گیاهان دارویی در عرصه‌های زراعی و باغی کشت و کار شوند، بنابراین نیاز به تأمین بذر و اندام رویشی اصلاح‌شده این گیاهان وجود دارد و لازم است اقدامات زیر توسط بخش‌های خصوصی و دولتی انجام شود:
1- جمع‌آوری، شناسایی و مطالعه توده‌های بومی و محلی و تهیه شناسنامه آنها
2- ثبت ذخایر ژنتیکی گیاهی و ارقام بومی و محلی
3- اصلاح نبات و معرفی ارقام
4-تولید بذر گواهی شده از ارقام یا توده‌های برتر (تهیه استانداردهای مزرعه و آزمایشگاه و تهیه پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های کنترل و گواهی بذر و نهال)
5-تحقیقات فناوری بذر و نهال
در اینجا این توضیح ضرورت دارد که مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال ماهیتاً دو وظیفه اصلی کنترل و گواهی بذر و نهال و ثبت ارقام گیاهی را به عهده دارد و اصولاً وظیفه اصلاح و تولید رقم در شرح وظایف مؤسسه دیده نشده؛ اما از آنجا که تحقیقات مرتبط با بهبود کیفیت بذر و نهال از وظایف مؤسسه است و از طرفی در عرصه گیاهان دارویی متولی خاصی برای اصلاح و تولید بذر و اندام‌های رویشی گیاهان دارویی وجود ندارد، مؤسسه در چند سال اخیر فعالیت‌هایی را برای ایجاد زیربناهای لازم برای تولید بذر و اندام‌های رویشی استاندارد این گیاهان انجام داده است.
از جمله با تشکیل کارگروهی متشکل از نمایندگان واحدهای ذی‌ربط گیاهان دارویی دارای اولویت را مشخص کرده و برای هشت گونه دارای اولویت شامل مرزه، گشنیز، آویشن، بابونه، زیره، زعفران، گل محمدی، آلوئه ورا، استانداردهای کنترل و گواهی بذر و اندام‌های رویشی، شامل استانداردهای مزرعه و آزمایشگاه را تهیه کرده است. همچنین دستورالعمل‌های مربوطه را در دست تهیه دارد که زمینه‌سازی جهت تولید بذر استاندارد و گواهی شده است.
در عرصه بررسی و تحقیق درخصوص جمعیت‌های بومی و محلی به‌منظور تهیه شناسنامه برای توده‌ها و زراعی‌سازی آنها و نهایتاً استفاده از آنها در تولید و معرفی رقم مؤسسه فعالیت‌هایی را با همکاری مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع انجام داده یا در دست اجرا دارد که گیاهان گشنیز، بابونه، آویشن، زیره و سیاه‌دانه را شامل می‌شود.
تحقیقات در دست انجام درخصوص فناوری بذر گیاهان دارویی بوجاری بذر و پوشش دهی بذر، شامل پوشش لایه‌نازک یا کوتینگ و حجیم کردن یا پلتینگ را شامل می‌شود.
لازم به یادآوری است که یکی از مسائل کشت و کار گیاهان دارویی ریز بودن بذر و عدم امکان کشت مکانیزه و یا کشت به‌صورت مستقیم در مزرعه است که باعث تحمیل هزینه‌های زیاد به کشاورز می‌شود با پوشش‌دهی بذر و درشت‌تر کردن آن امکان کشت مکانیزه و کشت به‌صورت مستقیم فراهم می‌شود.
از جمله چالش‌های موجود در عرصه‌های مختلف از جمله عرصه گیاهان دارویی عدم ارتباط و انسجام بین بخش‌های مختلف و بین فعالان این عرصه‌ها است که باعث عدم هم‌افزایی تلاش‌ها، فعالیت‌ها و امکانات موجود و هدر رفت آنها می‌شود. برگزاری همایش و جشنواره ملی باعث ایجاد ارتباط بین حلقه‌های فرآیند تولید، عرضه و مصرف می‌شود.
در شرایطی که شاهد وجود افراد متخصص و باتجربه، امکانات و تجهیزات کافی، منابع و ذخایر طبیعی فراوان در کشور باشیم، اما تولید محصول نهایی قابل‌عرضه به بازار داخلی و خارجی محدود و ناچیز باشد، مهم‌ترین دلیل می‌تواند انفصال حلقه‌های فرآیند تولید و عدم هم‌افزایی عوامل مؤثر باشد.
در همین راستا جشنواره گیاهان دارویی، فرآورده‌های طبیعی و طب ایرانی (سنتی) که به همت ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی برگزار می‌شود، تولیدکنندگان بذر و اندام‌های تکثیری، تولیدکنندگان مواد خام، تحصیل‌کرده‌های جوان، متخصصین باتجربه، شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان، شرکت‌های بزرگ متولی فرآورده‌های نهایی، متقاضیان سرمایه‌گذاری و غیره را گردهم می‌آورد. این رویداد که از 21 تا ۲۴ آبان ماه 97 در مصلی بزرگ امام خمینی (ره) تهران برگزار می‌شود سبب آشنایی و ارتباط آنها شده و حلقه‌های منفصل را به هم ارتباط می‌دهد. در نهایت نیز موجب بالندگی و افزایش کارایی و شکوفا شدن این عرصه خواهد شد که این نقش به وضوح با برگزاری چند جشنواره گذشته مشهود است.
*مدیر بخش تحقیقات فناوری و بهبود کیفیت بذر مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
انتهای پیام/4056/
انتهای پیام/
