تحویل سال از دریچه علم نجوم/ جشنواره سیاره و سیارک‌ها در آسمان

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، علی آزادگان، کارشناس نجوم، با تاکید بر این که تقویم هجری شمسی دقیق‌ترین تقویم جهان است، گفت: «این تقویم میراث حکیم عمر خیام و بسیاری از منجمان و دانشمندان دیگر است که در طول قرن‌ها آن را مراقبت کرده‌اند و توسعه داده‌اند».

آزادگان افزود: «لحظه تحویل سال هجری خورشیدی برابر با لحظه آغاز بهار یا اعتدال بهاری است و همیشه آغاز سال جدید کمتر از ۱۲ ساعت از این لحظه فاصله دارد».

وی با اشاره به اتفاقات نجومی که در آسمان برای اعتدال بهاری رخ می‌دهد، افزود: «زمانی که خورشید حین حرکت خود بر روی دایرة‌البروج (از دید شخصی که روی زمین قرار دارد و به نظرش می‌رسد که خورشید به دور او می‌گردد) به نقطه اعتدال بهاری می‌رسد، سال نو شمسی تحویل می‌شود. در این زمان خورشید بر سر اهالی استوای زمین عمود می‌تابد».

به گفته این کارشناس نجوم، بعد از اعتدال بهاری، طول روز و شب تقریبا برابر می‌شوند، از این پس به تدریج روزها طولانی‌تر از شب‌ها خواهند شد؛ در این صورت، زمین در مداری بیضی شکل (که البته خیلی به دایره نزدیک است) به دور خورشید می‌چرخد و همزمان به دور خود هم می‌چرخند. چرخش زمین به دور خود عامل ایجاد روز و شب است و گردش زمین به دور خورشید هم فصل‌ها را ایجاد می‌کند.

وی با بیان این که از دید ما که روی زمین قرار داریم چرخش زمین به دور خود باعث می‌شود خورشید در هر شبانه روز یک بار دور ما بچرخد، اظهار کرد: «اگر با دقت بیشتری حرکت خورشید را در آسمان دنبال کنیم؛ گردش زمین به دور خورشید موجب می‌شود که علاوه بر این حرکت روزانه، خورشید حرکت ظریف دیگری هم داشته باشد که خیلی جزئی است و در طول یک سال مسیری به نام دایرة‌البروج را در آسمان طی می‌کند».

وی ادامه داد: «نماد معروف این دایره همان برج‌های دوازده گانه هستند که خورشید در طول سال از میان آنها می‌گذرد».

آزادگان با بیان این که در آسمان علاوه بر این دایره فرضی (دایرة‌البروج) دایره فرضی معروف دیگری هم به نام اِستوای سماوی وجود دارد، عنوان کرد: «استوای سماوی را می‌توان امتداد همان استوای زمین در آسمان دانست. این دو دایره فرضی با هم اختلاف زاویه‌ای ۲۳.۵ درجه‌ای دارند و یکدیگر را در دو نقطه قطع می‌کنند که این دو نقطه اعتدال بهاری و دیگری اعتدال پاییزی است».

رصد سه سیاره کوتوله

آزادگان در ادامه با اشاره به رویدادهای مهمی که قرار است در فروردین ماه رخ دهد، گفت: «شب‌های آغازین سال ۹۷ مانند اسفند ماه ۹۶، همچنان جشنواره‌ای از سیاره‌ها و سیارک‌ها در آسمان به پاست».

وی افزود: «کمی پس از غروب خورشید در افق غربی همان جایی که خورشید غروب کرده، می‌توان زهره و عُطارد را کمی پایین‌تر از هلال ماه با چشم غیر مسلح دید. اگر تلسکوپ هم داشته باشید در همان منطقه می‌توانید سیاره اورانوس و سیارک «اریس» را هم رصد کرد».

این کارشناس نجوم با بیان این که نیمه شب با تلسکوپ می‌توان سه سیاره کوتوله «سرس»، «ماکه ماکه» و «هائومه ئا» را هم رویت کرد.

به گفته وی، سحرگاه ساعتی قبل از طلوع خورشید در افق شرقی می‌توان سیاره‌های مشتری، مریخ، زحل را با چشم غیر مسلح و پلوتو را با تلسکوپی مناسب یافت.ا ین جمع سیاره‌ها تا مدتها مهمان آسمان خواهند بود.

وی با بیان این که علاوه بر اینها پنجشنبه دوم فروردین فرصتی خواهد بود تا هلال ماه را در میان ستاره‌های زیبای خوشه «قلائص» ببینیم؛ اگر در این روز یک ساعت پس از غروب به آسمان نگاه کنیم، در افق غربی ماه را در میان ستاره‌های ریز و درشت این خوشه می‌بینیم که البته پرنورترین ستاره در کنار ماه ستاره دبران است.

وی ادامه داد: «با کمی دقت، پایینتر از ماه می‌توان خوشه پروین را هم رصد کرد که این وضعیت تا ساعتی برقرار خواهد بود تا به تدریج ماه غروب کند».

این کارشناس نجوم عنوان کرد: «سه شنبه هفتم فروردین هم ماه به نزدیکی خوشه کندوی عسل می‌رسد و کمی قبل از نیمه شب اگر ماه را در آسمان رصد کنیم، در نزدیکی سمت تاریک ماه این خوشه ستاره « M۴۴ » را می‌توان رصد کرد».

وی تاکید کرد: «از آنجا که اکثر ایرانی‌ها در روزهای عید نوروز در مسافرت هستند شاید از آسمان‌های درخشان شهرها کمی دور باشند، و این می‌تواند فرصت خوبی باشد که آسمان تاریک واقعی را تجربه کرده و از دیدن سیارات و ستاره با دانستن نامشان لذت برد».

منبع: ایسنا