لزوم راه‌اندازی موزه‌های دانشگاهی

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، در ابتدای این نشست دکتر جلیلی رئیس موزه علوم و فناوری به جایگاه موزه‌های علوم و فناوری در دنیای مدرن پرداخت و با تاکید بر این که امروز کمتر جایی در دنیا پیدا می‌کنیم که موزه علوم نداشته باشد گفت: «کشورهای همسایه ما برای خودشان تاریخ درست می‌کنند تا موزه ایجاد کنند».

وی تاکید کرد برخلاف نقش مهم آموزشی موزه‌های علوم، رویکرد مدیران نسبت به این مراکز مطلوب نیست و ما برای سر پا نگه داشتن همین موزه مشکلات بسیار زیادی داشتیم. اما اگر همین مدیران را دعوت کنیم از تجارب بازدیدشان از موزه‌های علوم دنیا و لزوم ایجاد موزه‌های علوم خواهند گفت.

دکتر سیف اله جلیلی گفت: «بر اساس بند 12 ماده پنج اساسنامه موزه ملی علوم و فناوری ج.ا.ا، ساماندهی موزه‌های علوم دانشگاهی یکی از وظایف ماست که یکی از اهداف تشکیل این نشست نیز محسوب می‌شود».

در همین راستا دکتر جلیلی پیشنهادهایی به شرح زیر مطرح کرد که مورد توجه حاضران در نشست قرار گرفت:

1. ارزیابی موزه‌های دانشگاهی جهت تشویق و ترغیب آنها به فعالیت بیشتر از طریق انتخاب موزه‌های دانشگاهی فعال بر مبنای ارزیابی سالانه فعالیت‌ها بر طبق شاخص‌های معین؛

2. طراحی و تولید کتابچه موزه‌های دانشگاهی با هزینه موزه ملی علوم و فناوری و ارسال رایگان به موزه‌های دانشگاهی سراسر کشور؛

3. ایجاد شعب موزه ملی علوم و فناوری با همکاری دانشگاه‌ها در مراکز استان با اختصاص فضا و مشارکت دانشگاه مادر آن استان و برخی نهادها از جمله شهرداری با همکاری موزه ملی علوم و فناوری؛

4. صدور مجوز برای دانشگاه‌ها براساس اساسنامه موزه علوم جهت راه اندازی موزه علوم و تصویب در هیات امنای آن دانشگاه مطابق با ماده پنج بند 12 اساسنامه موزه ملی علوم و فناوری؛

5. صدور بلیت مشترک شبکه موزه‌های دانشگاهی در سطح کشور با لوگو همه موزه‌های دانشگاهی، این بلیت توسط موزه ملی علوم و فناوری چاپ خواهد شد؛

6. توصیه به اجرای رخدادهایی از جمله و نشست‌های علمی در کنار بازدید از موزه با یا بدون همکاری گالری سیار موزه ملی علوم و فناوری؛

7. درگیر کردن دانشجویان از طریق حمایت و جلب مشارکت آن‌ها در فعالیت‌های ترویجی؛

8. فراهم کردن مکانی برای ارائه دستاوردهای علمی دانشجویی در زمینه فعالیت‌های مختلفی که موزه می‌تواند داشته باشد؛

9. فراهم آوردن امکان بازدید عموم مردم از موزه از طریق برگزاری نشست‌های عمومی با حضور اساتید و دانشجویان هر یک از رشته‌های تخصصی.

دکتر قدیمی هدف اصلی موزه‌های علمی و فناوری را اشاعه علم خواند و گفت: «ترویج علم در کشور ما بحث جدیدی است. در حال حاضر یک سری فعالیت آغاز شده است تا به هدف استفاده از علم در زندگی روزمره برسیم».

وی با اشاره به این که هدف انجمن ترویج علم ساده‌سازی و عمومی‌سازی علم است، گفت: «موزه‌های دانشگاهی می‌تواند مکان خوبی برای ترویج علم در دانشگاه‌ها باشد»

رئیس انجمن ترویج علم افزود: «نقش موزه‌های علمی و فناوری در ترویج علم بسیار حائز اهمیت است. به همین دلیل موزه‌های علمی و فناوری به‌خصوص موزه‌های دانشگاهی ابزار مهمی در علم محسوب می‌شوند».

وی در ادامه گفت: «طی طرح جدیدی به منظور عمومی‌سازی علم در زندگی روزمره از دانشجویان خواستیم که پایان‌نامه‌های خود را به زبان ساده در یک صفحه توضیح دهند تا تاثیر علم بر زندگی را به زبانی ساده نشان دهیم».

دکتر طبابایی نیز سخنان خود را با دادن تاریخچه موزه در ایران شروع کرد: «بحث موزه‌ و موزه‌داری در ایران برای اولین بار در قرن نوزدهم آغاز شد. موزه در ابتدا امری درباری محسوب می‌شد که هدیه‌های کشورهای دیگر در آن نگهداری می‌شد. با انقلاب مشروطه مفهوم موزه نیر بازتعریف شد و اولین موزه‌ها به شکل امروزی شکل گرفتند».

ایکوم بزرگ‌ترین خانواده جهانی موزه شناسان و سازمان‌هایی است که به نحوی با تعریف موزه در ارتباط هستد. کار اصلی این نهاد غیردولتی حمایت از موزه‌هاست.

وی در ادامه با اشاره به نقش غیرقابل‌انکار موزه‌های علم و فناوری در زمینه علمی کشور افزود: «تا وقتی که سیستم آموزشی ما، موزه را وارد برنامه‌ تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان نکند، مشکلات ما همچنان ادامه خواهد داشت».

رئیس ایکوم ایران گفت: «موزه‌ها باید جز برنامه درسی مدارس و دانشگاه‌ها شوند. همانطور که امکان ندارد درس شیمی یا فیزیک آزمایشگاه نداشته باشد، نباید مدرسه یا دانشگاهی هم موزه بدون موزه بماند».

وی افزود: «همچنین باید نهادی وجود داشته باشد تا امر توسعه و گسترش موزه‌های علمی و فناوری را در دست بگیرد».

دکتر طبابایی با اشاره به نقش مهم موزه‌ها در امر آموزش گفت: «امروزه هر باشگاه ورزشی و دانشگاهی موزه دارد. اکثر افراد می‌کنند که موزه تفکری است که به گذشته اشاره دارد اما چنین باوری کاملا غلط است، موزه آینده‌ساز است. متاسفانه در حال حاضر برخی از مدارس و دانشگاه‌های قدیمی را تعطیل می‌کنند تا آنها را به موزه تبدیل کنند».

وی گفت: «مفهوم موزه باید چنان در جامعه جا بیفتد که وقتی مدرسه یا دانشگاه می‌سازند، همانطور که فضایی را برای کلاس و آزمایشگاه در نظر می‌گیرند، فضایی را نیز برای موزه اختصاص دهند».