نشانه‌ای از حرکت سوریه در مسیر ثبات و آرامش

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، پناهندگان سوری با توجه به پیشروی نیروهای دولتی و شکست گروه تروریستی داعش و سایر گروه‌های تروریستی در جبهه‌های گوناگون، به تدریج در حال بازگشت به کشور خود هستند.

طبق گزارش سازمان ملل متحد، حلب، شهری که دمشق در دسامبر سال گذشته از دست شورشیان خارج کرد، در سال 2017 به مقصد اصلی آوارگان سوریه تبدیل شده است. این امر، شمار افراد بازگشت‌کننده به سوریه را تا پایان ماه جولای، به بیش از 600 هزار نفر می‌رساند.

سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) روز جمعه (20 مرداد) با توجه به آمارهای خود و آژانس مهاجرت سازمان‌ملل متحد و اطلاعات به دست آمده در محل، اعلام کرد: «طی هفت ماه نخست سال 2017، بیش از 600 هزار آواره سوری به خانه بازگشتند.»

افراد بازگشت کننده، به طور عمده کسانی هستند که در خود سوریه آواره شده‌اند اما حدود 16 درصد از آنها، از کشورهای دیگر به ویژه ترکیه، به سوریه بازگشته‌اند. تقریبا 67 درصد از این افراد به استان حلب که تحت کنترل نیروهای دولتی درآمده است، بازگشته‌اند و در این میان شهر حلب مرکز این استان، مقصد اصلی بوده است. یکی از مکان‌های دیگر که تعداد قابل توجهی از پناهندگان را پذیرا شده، استان الحسکه واقع در شمال شرق سوریه است که از سوی کردها اداره می‌شود.

شهر حلب، بزرگترین شهر سوریه قبل از جنگ، سال گذشته از دست گروه‌های تروریستی خارج شد و دوباره به دست نیروهای ارتش سوریه افتاد که از سوی روسیه حمایت می‌شدند. شهر حلب حدود 4 سال به دو بخش تقسیم شده بود و نیروهای دولتی و مجموعه‌­ای از گروه­‌های تروریستی ستیزه‌جو، با یکدیگر در نبرد بودند.

پیش از این، بیشترین تعداد آوارگان و پناهندگانی که به خانه‌های خود در سوریه باز‌گشته بودند، از سوی کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در نیمه نخست سال گذشته میلادی، گزارش شده بود. طبق گزارش این کمیساریا، طی شش ماه اول سال 2016، بیش از 440 هزار نفر آواره داخلی و حدود 31 هزار نفر پناهنده سوری از کشورهای دیگر، به خانه‌ها و شهرهای خود در سوریه بازگشته بودند.

در این میان، بازگشت آوارگان و پناهندگان سوری به استان‌ها و شهرهای تحت کنترل قوای دولتی، مانند: دمشق، حلب، حمص و حماه، جالب توجه است. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان هم با توجه به بازگشت هایی که تا کنون شاهد آن بوده و با توجه به افزایش فزاینده بازگشت آورگان داخلی و پناهندگانی که از کشورهای دیگر باز می گردند، توان عملیاتی خود را در داخل سوریه افزایش داده است.

کارایی استراتژی کاهش تدریجی مشکلات

طبق گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) وضعیت چندان مناسب نیست. شمار افرادی که در سال 2017 مجبور به ترک خانه‌های خود شده‌اند، هنوز بیش از کسانی است که به خانه بازگشته‌اند. تخمین زده می‌شود در سال جاری تا کنون بیش از 808 هزار نفر مجبور به ترک کاشانه خود شده باشند. حدود 10 درصد از کسانی هم که در سال های 2016 و 2017 بازگشته‌اند، دوباره مجبور به فرار شده‌اند.

تقریبا 20 درصد از افراد بازگشت‌کننده، به آب و غذای کافی دسترسی ندارند و خدمات بهداشتی برای حدود 60 درصد از آنها فراهم نیست. این امر، نشان دهنده تاثیر جنگ سوریه بر زیرساخت‌های غیرنظامی این کشور است. برای عده‌ای از کسانی که بازگشته اند، بازگشت، بهترینِ بدترین گزینه‌هاست.

عده‌ای از پناهندگان ممکن است شرایط بد میهن خود را به اقامت در اردوگاه‌­های پناهندگان ترجیح بدهند؛ جایی که با مشکلاتی چون: ناکافی بودن کمک‌ها، بیکاری، بدرفتاری کشورهای میزبان و نبود چشم انداز تغییر در جهت یک زندگی بهتر، روبرو هستند. این موضوع حتی ممکن است در مورد کسانی که موفق شده‌اند به کشور‌های ثروتمندتر و امن‌تری مانند کشورهای اروپایی پناه ببرند، صادق باشد.

با این‌همه، ناظران بر این باورند که روند عمومی امور رو به بهبودی است و استراتژی کاهش تدریجی مشکلات که از سوی دولت سوریه با حمایت روسیه، ترکیه و ایران پیگیری می‌شود، در حال تغییر دادن اوضاع است.

کمال آلام، تحلیلگر امور سوریه، معتقد است روسیه نقش مهمی در این زمینه داشته است و با وجود اختلاف‌های جدی میان ایران و ترکیه، کوشیده است این دو کشور را در سوریه به هم نزدیک کند. به باور این تحلیلگر، مسکو با موفقیت توانسته است این دو کشور را متقاعد کند در جهت کاهش تدریجی مشکلات و ایجاد ثبات در سوریه با یکدیگر همکاری کنند. همچنین نیروی نظامی و دستگاه دیپلماسی روسیه در کنار هم توانسته‌اند کردها و دیگر عناصر مخالف دولت سوریه را ترغیب کنند نقش مثبتی در سوریه بازی کنند.

این استراتژی، بر محدود کردن دشمنی‌ها با کشیدن خطوط روشن بین بخش‌هایی از سوریه که تحت کنترل احزاب مختلف است، تاکید دارد و در نهایت، به دنبال یک راه حل سیاسی برای جنگی شش ساله است.

منبع: سایت راشا تودی