«خلّاقیت در پژوهش» به کمک مرکز تحقیقات آمد؛
سرنخ تازه‌ای از علت بزرگ شدن مغز انسان
محققان می‌گویند که انسان ممکن است مغز بزرگ خود را تا حدودی مدیون یک «اشتباه تایپی» در کد ژنتیکی باشد.
به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از BBC، جهش ژنتیکی بزرگ شدن مغز در «عموزاده‌های» تکاملی ما، یعنی نئاندرتال‌ها و دنیسووان‌ها، مشاهده می‌شود ولی در نزدیک‌ترین خویشاوند امروزی ما، یعنی شامپانزه، دیده نمی‌شود. در واقع، با تکامل انسان‌های اولیه، مغز آنها به تدریج بزرگ‌تر و پیچیده‌تر شد، که این امر می‌تواند اطلاعات زیادی را نگهداری و پردازش کند.
سال گذشته دانشمندان روی یک ژن انسان انگشت گذاشتند که فکر می‌کنند عامل بزرگ شدن بخش مهمی از مغز به نام «نئوکورتکس» باشد. به اعتقاد آنها این ژن ۵ یا ۶ میلیون سال قبل، پس از جدا شدن مسیر تکامل انسان از شامپانزه پدیدار شد.
محققان اکنون یک تغییر کوچک - جهشی نقطه‌ای - در DNA را شناسایی کرده‌اند که به نظر می‌رسد عملکرد این ژن را عوض کرده و جرقه فرآیند گسترش نئوکورتکس را زده باشد. این تغییر احتمالا راه رشد چشمگیر مغز را با افزایش شمار سلول‌ها در نئوکورتکس باز کرده است.
دکتر ویلاند هاتنر، از موسسه ماکس پلانک در درسدن آلمان که این تحقیقات را هدایت کرده است، گفت: «یک جهش نقطه‌ای در یک ژن منحصر به انسان، امکان رشد و نمو آن دسته از سلول‌های بنیادی که مغز را بزرگ می‌کند، فراهم کرد».
وی افزود: «این تغییر که در نقشه ژنتیکی همه انسان‌ها وجود دارد ظاهرا باعث مزیتی فوق‌العاده در روند انتخاب طبیعی شد».
اجداد انسان بین 2 تا 6 میلیون سال قبل شروع به راه رفتن عمودی و استفاده از ابزارهای ساده کردند. در این دوره طولانی، سایز مغز آنها به تدریج بیشتر شد. آنها در اطراف جهان پراکنده و با محیط‌های متفاوت و تازه روبه‌رو شدند.
از ۸۰۰ هزار سال قبل به این سو اندازه مغز آنها باز هم شروع به رشد کرد که راز بقای آنها در جهانی درحال دگرگونی بود. با این حال هنوز سوال‌های زیادی در مورد چگونگی بزرگ شدن مغز انسان وجود دارد.
ممکن است که پیدایش این ژن یکی از تغییرات فراوان ژنتیکی بوده باشد که انسان را تبدیل به موجودی هوشمند با توانایی اندیشیدن کرد.
گفتنی است که وزن متوسط مغز شامپانزه ۳۸۴ گرم است در حالی که وزن متوسط مغز انسان امروزی ۱۳۵۲ گرم است. مغز انسان امروزی قادر به جمع‌آوری، ذخیره و پردازش اطلاعات زیاد و تحویل این اطلاعات در یک آن است؛ می‌تواند مسائل را حل کند و افکار انتزاعی خلق کند و تصویر بسازد. با این حال مغز بزرگ انرژی زیادی مصرف می‌کند و تولد را مشکل‌تر می‌کند.
انتهای پیام/
دایرةالمعارف دانشبنیانها ۹۶؛
