سیاره‌ای با رودهای نئون مایع

به گزارش خبرگزاری آنا به نقل از کریستین ساینس مانیتور، سیاره‌ای سرخ‌تر از مریخ، با رودهای جاری از نئون مایع و اقیانوس‌های زیر سطحی، جایی نیست جز پلوتو، دورترین سیاره در منظومه شمسی که بیش از 8 میلیارد کیلومتر از خورشید فاصله دارد و سردترین نقطه در منظومه محسوب می‌شود.

این سیاره در سال 1930 کشف شد و تا دهه 70 میلادی نهمین سیاره این نظام ستاره‌ای شناخته می‌شد اما کشفیات هابل در آن نقطه از کهکشان نشان داد که مجموعه‌ای از سیاره‌های کوتوله یا اجرام در اطراف پلوتو وجود دارند که خود یک منظومه سیاره‌ای را تشکیل می‌دهند.

یکی از ناشناخته‌ترین نقاط منظومه شمسی در اطراف پلوتو و در ناحیه‌ای به نام کمربند کویپر واقع شده است. آنچه تاکنون درباره پلوتو می‌دانیم بیشتر شبیه یک داستان علمی-تخیلی و فضایی است اما اکنون پروژه افق‌نو ناسا موفق شده به این ناحیه نزدیک شود و برای نخستین بار از نزدیک‌ترین فاصله از این منطقه تصویر ارسال کند.

طی 100 روز آینده سفینه‌ای که نزدیک به نیم تن وزن دارد در این ناحیه مستقر خواهد شد تا دانش ما درباره این راز نزدیک را بیشتر کند. کمربند کویپر، مجموعه‌ای از سدها سیارک بدون سکنه است که به دور هم می‌چرخند و دانشمندان امیدوارند با مطالعه این مجموعه، اطلاعات تازه‌ای درباره شکل‌گیری منظومه شمسی به‌دست بیاورند.

نخستین پروژه ناسا برای بررسی سیارات دوردست و فضای خارج از منظومه شمسی از راه ارسال سفینه و مشاهده نزدیک مربوط به پروژه‌های وویجر 1 و 2 بود که از اواسط دهه 60 میلادی آغاز شد و در نهایت دو سال قبل از منظومه شمسی خارج شد.

اکنون 26 سال پس از آنکه وویجر 2 توانست از نزدیکی نپتون عبور کرده و تصاویری به زمین ارسال کند، افق‌نو یک گام بزرگ برای آشانی کامل با موضوعی که نزدیک به 80 سال از کشفش می‌گذرد خواهد بود.

جیم گرین، سرپرست پروژه‌های سیاره‌ای ناسا در این‌باره گفت: «مشاهده یک منظومه سیاره‌ای که خارج از منظومه شمسی باشد، از نزدیک در عمر ما روی نخواهد داد و از این‌نظر چنین فرصتی بسیار مغتنم و نادر است».

این منظومه دارای شگفتی‌ها و یکتایی‌های خاص خود است که از آن ‌جمله قمر چارون است. این قمر که در فاصله 750 مایلی (1200 کیلومتر) از پلوتو قرار دارد، چندان در تعریف قمرهای معمول نمی‌گنجد زیرا بزرگی آن تقریبا برابر با نصف پلوتو ست و جرمی معادل 12 درصد جرم آن ‌را در خود جا داده ‌است.

از سوی دیگر براساس تعریف، یک نظام سیاره-قمر باید دارای مدارهایی با مرکز مشترک و مرکز ثقلی ثابت روی سیاره اصلی داشته باشد، اما پلوتو و چارون مدار هم‌مرکزی ندارند و مرکز ثقل این دو نیز در وسط حدفاصل دو جرم و جایی خارج از هر دو سیاره قرار گرفته که موجب می‌شود این دو بیشتر شبیه سیاره کوتوله باشند.

برای درک بیشتر آنچه در مرزهای منظومه شمسی در سرماهایی نزدیک به صفر مطلق می‌گذرد، باید تا تابستان امسال و استقرار «افق‌نو» در آن نقطه صبر کرد.

مترجم: محمدرضا احمدی‌نیا