تعمیم و تعمیق فرهنگ ایرانی- اسلامی در جشنواره ملی آشتی با طبیعت

جشنواره ملی صلح و محیط زیست با عنوان آشتی با طبیعت، از مجموعه جشنواره‌ها، همایش‌ها و کارگاه‌های آموزشی صلح و سلام است که برنامه‌ریزی برای اجرای آن از زمستان سال گذشته و به دستور دکتر سید طه هاشمی در معاونت دانشجویی و فرهنگی آزاد اسلامی و واحد دانشگاهی رشت آغاز شد. فاز عملیاتی جشنواره نیز از آبان سال گذشته کلید خورد و آیین اختتامیه آن، امروز شنبه دهم مهر در دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت برگزار شد.

موضوع دیگر در اهمیت ورود به مبحث محیط زیست، تاکیدات مقام معظم رهبری مدظله العالی در این راستا در دیدارهای مختلف با مسئولان عالی نظام بود. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، رئیس محترم هیات امنا و رئیس هیات موسس بزرگترین دانشگاه حضوری جهان نیز بارها درباره توجه به محیط زیست تاکید کرده‌اند. دکتر میرزاده، رئیس محترم دانشگاه آزاد اسلامی توجه جدی دانشگاهیان به حفظ محیط زیست و ارتقای این فرهنگ را خواستار شده است و علاوه‌بر اینها، وظیفه ذاتی و انسانی خود دانستیم که در این زمینه اقدام و عمل کنیم.

برای دستیابی به محیط زیستی سالم، پویا و بانشاط، باید ظرفیت‌سازی لازم به منظور توسعه فرهنگ محیط زیستی در شمار اولویت‌های نخست جامعه قرار گیرد. قدر مسلم گسترش آموزش محیط زیستی در سطح جامعه، حساس‌سازی شهروندان و جوامع محلی با مفاهیم محیط زیستی و نهادینه شدن این فرهنگ با کمک مسئولانه آحاد مردم، نمودی عینی و عملی پیدا خواهد کرد. اکنون خداوند متعال را شکریم که رشحات امواج دریای بیکرانش شامل حالمان شد و مقدراتش بر این تعلق یافته که در راستای تعمیم و تعمیق فرهنگ ایرانی اسلامی، در دانشگاه آزاد اسلامی و در قالب جشنواره ملی صلح و محیط زیست گام برداریم.

برگزاری این جشنواره ملی با وجود همه دستاوردهای مهم و مشارکت قریب به 1000 دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی از واحدهای 20 استان کشور، تازه آغاز یک کار بزرگ و سترگ است. بر کسی پوشیده نیست که در کشورمان با پدیده‌ای به نام معضل‌های زیست محیطی رو به رو هستیم و همگی از این مساله رنج می‌بریم. همه می‌دانیم مسافرانی که به شمال کشور سفر می‌کنند، در طول مسافرت خود با حضور در مناطق مختلف متاسفانه تولید زباله آن هم از نوع جذب نشدنی می‌کنند. جدای از این موضوع، زباله‌های شهرهای مختلف مانند پساب‌های صنعتی و زباله‌های بیمارستانی نیز در ارتفاعات دفن می‌شود. شیرآبه‌های این اقدام محیط مناطق را آلوده می‌کند.

به همین دلیل نخستین جایی که تصمیم گرفته شد، این فرهنگ‌سازی انجام شود، استان گیلان بود. با کمک دانشجویان سعی کردیم سواحل، جنگل و قسمتی از کوه‌های گیلان را به صورت نمادین پاکسازی کنیم. خوشبختانه این کار با استقبال دانشجویان و شمار زیادی از گردشگران که شاهد تلاش شورانگیز همیاران طبیعت بودند، همراه شد. این فرصتی طلایی بود و در پرونده درخشان دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان اقدام ماندگار فرهنگی و اجتماعی در سطح ملی ورق خورد.

دانشگاهی که به سمت دانشگاه نسل چهارم حرکت می‌کند، فقط نباید به اقدام‌های تقویمی نگاه کند. بنابراین ما دانشگاهیان می‌توانیم در حوزه‌های اجتماعی اثربخشی خود را نشان دهیم. محیط زیست متعلق به همه ماست و نمی‌توان به این موضوع نگاه سیاسی و جناحی کرد. هر فرد با هر نوع نگاه و اعتقادی که داشته باشد بدون شک با دیدن اتفاق‌های ناخوشایند زیست محیطی در سراسر ایران عزیز به فکر فرو می‌رود. این درد مشترکی است که نه فقط در کشور بلکه در خاورمیانه در حال گسترش است.

دانشگاه با این اقدام فرهنگی بنیادین، به سمتی حرکت می‌کند که روش‌های علمی زیست محیطی را مطرح کند؛ یعنی به این موضوع می‌اندیشد که چگونه می‌توان با روش‌های علمی به بازیافت زباله‌ها کمک کرد. خوشبختانه دانشگاه آزاد اسلامی در این زمینه پیشگام بوده و نمونه این کار در همه واحدهای دانشگاهی از جمله در گیلان در حال پیگیری است و امیدواریم در این مسیر از پایان نامه‌های تحصیلات تکمیلی با موضوع محیط زیست حمایت بیشتری صورت گیرد.

دانشگاه امروز باید دانشگاه فرهنگ‌ساز باشد و با جامعه ارتباط موثر برقرار کند. دانشگاه آزاد اسلامی در این راه قدم گذشته است. متاسفانه همین موضوعی که در شمال کشور شاهد آن هستیم در جنوب هم در حال رخ دادن است. روزگاری در کنار پل اهواز می‌ایستادیم و از دیدن آن لذت می‌بردیم؛ سطح آب رودخانه به اندازه‌ای بود که در آن کشتی‌ها تردد می‌کردند اما حالا جدای از کم آبی شاهد آلودگی‌ منطقه هم هستیم. وقتی می‌بینیم به جای آب در رودخانه‌های جنوب لاستیک و زباله و ... وجود دارد از نگرانی، لب می‌گزیم. در کنار سواحل خلیج فارس به ویژه در بوشهر ، کانون گردشگری جنوب کشور، اتفاقات ضد محیط زیستی همانند سواحل خزر در حال وقوع است. بنابراین از این لحاظ حس کردیم که می‌توانیم با حضور در جنوب کشور هم فرهنگ‌سازی مناسبی انجام دهیم. بر همین اساس برنامه ریزی برای ادامه جشنواره ملی آشتی با طبیعت در جنوب کشور- اهواز و بوشهر- در فصل زمستان آغاز شده است و به حتم تجربه‌های به دست آمده در استان گیلان، بسیار کارساز خواهد بود. امیدوارم برگزاری جشنواره ملی آشتی با طبیعت در گیلان، نقطه عطفی باشد که نگاه علمی و عملی به موضوع محیط زیست داشته باشیم.

* مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی