پیش‌نویس لایحه نظام جامع انتخابات؛ از پر رنگ کردن نقش احزاب تا اخذ وجه التزام برای کاندیداها

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری آنا به از خانه ملت، در هفته گذشته توضیحاتی از سوی سخنگوی وزارت کشور پیرامون پیش‌نویس لایحه نظام جامع انتخابات بود که به طور کلی محتویات این لایحه مهم را نشان می‌دهد. پیش‌نویس لایحه نظام جامع انتخابات که با امضاء وزیر کشور به هیئت دولت ارائه و پس از تصویب از سوی هیئت وزیران به مجلس تقدیم خواهد شد، از ویژگی‌های جدیدی برخوردار است.

تلاش وزارت کشور در ارتقای شفافیت فرآیندهای برگزاری انتخابات، پیش بینی شیوه‌های موثر رصد منابع مالی انتخابات، تعیین ضمانت‌های اجرایی قوی برای برخورد با تخلف‌های انتخاباتی در هر مرحله و تبیین حدود نظارت و اجرا مبتنی بر اصول قانون اساسی را می‌توان از مهمترین مختصات پیش نویس لایحه نظام جامع انتخابات برشمرد.

تجمیع و اصلاح فرآیندهای برگزاری انتخابات، حذف تفاوت‌های غیر ضروری در انتخابات‌های مختلف و کاهش بار مالی دولت به موازات تجمیع برگزاری انتخابات از اولین نتایج قانونی شدن و اجرای این لایحه است. به منظور تأمین عدالت انتخاباتی و آماده‌سازی بستر ورود داوطلبین کارآمد به عرصه رقابت‌های انتخاباتی، ساز و کارهای جدیدی مثل تودیع مبلغ معین در زمان ثبت نام و پر رنگ کردن نقش احزاب و همچنین پیش بینی سابقه مدیریتی داوطلبان در این لایحه مدنظر قرار گرفته شده است.

تشریح جزئیات پیش‌نویس لایحه نظام جامع انتخابات؛ از کاهش هزینه‌های غیر ضروری تا اخذ وجه التزام از کاندیداها

محمد جواد کولیوند در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت در خصوص جزئیات پیش‌نویس لایحه نظام جامع انتخابات، اظهار داشت: منظور از حذف تفاوت‌های غیرضروری انتخابات‌های مختلف در این پیش‌نویس ، هیأت‌های اجرائی جداگانه‌ای در‌ انتخابات‌های مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری فعالیت می‌کنند که با توجه به پیش نویس این لایحه می‌توانند به صورت واحد هیأت‌های اجرائی در انتخابات‌های مجلس و خبرگان انجام فعالیت کنند.

نماینده مردم کرج در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بر طبق مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام انتخابات مجلس و خبرگان همزمان انجام و انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا نیز در یک زمان برگزار می‌شود ، بیان کرد: بعد از اینکه هیأتهای اجرائی تشکیل شد، این هیأت معتمدین صندوق‌های رای را مشخص می‌کند ، معتمدین صندوق‌ها اگر مشترک نباشد ، دچار اختلاف می‌شود که از سوی کدام هیئت نظارت باید مشخص شوند.

رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اینگونه اقدامات غیر ضروری بود که در گذشته انجام می‌شد و باید در هم ادغام شوند تا هزینه‌های اضافی حذف شوند.

کولیوند در خصوص هیأت عالی انتخابات نیز در این هیأت مشخص شده است، متذکر شد: هیئت عالی انتخابات در حال حاضر نیز در ارتباطات با انتخابات ریاست جمهوری بر طبق قانون، در وزارت کشور تشکیل می‌شود که متشکل از ۱۳ یا نفر است که ۸ نفر آن‌ها از نخبگان معتمد سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی کشور هستند. وزیر اطلاعات ، وزیر کشور ، وزیر دادگستری ، دادستان کل کشور و معاون وزیر کشور که رئیس ستاد انتخابات نیز هست به عنوان دبیر هیأت عالی انتخابات عمل می‌کنند.

وی در خصوص پیش‌نویس لایحه که به تودیع مبلغی معین از سوی ثبت نام کنندگان و پر رنگ کردن نقش احزاب اشاره کرده است ، افزود: پر رنگ کردن نقش احزاب که جای خود را دارد و اگر احزاب بخواهند فعالیت کنند و کرسی بگیرند و برای تصاحب آن‌ها تلاش کنند، مسیر خاص خود را دارد. اما در خصوص تودیع مبلغ دو وجه دارد که من از چگونگی این موضوع در لایحه اطلاعی ندارم ولی به طور کلی، یک وجه آن این است که از کاندیداها وجه التزامی اخذ شود و در صورتی که برای مثال افرادی که مطمئن هستند ۲۰ درصد آرا را کسب می‌کنند در انتخابات شرکت کنند و در صورتی که میزان مشخصی از آرا را کسب نکند، وجه التزام برای مثال به نفع انتخابات ضبط می‌شود و در اختیار شهرداری‌ها قرار می‌گیرد تا برای زیباسازی و پاک‌سازی شهرها استفاده شود.

رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس دهم شورای اسلامی گفت: با روش فعلی همه افراد برای ثبت نام در انتخابات ثبت نام می‌کنند. دلیلی ندارد که برای انتخابات شوراها در یک حوزه هزار نفر ثبت نام می‌کنند ، در حالیکه ۱۵ نفر باید انتخاب شوند لذا باید محدودیت های علمی ، تخصصی و حقوقی برای ثبت نام کنندگان و ایجاد کنند.

تشریح جزییات لایحه نظام جامع انتخابات

محمد محمودی شاه نشین درباره جزئیات پیش‌نویس لایحه نظام جامع انتخابات، گفت: این لایحه هنوز به مجلس شورای اسلامی ارائه نشده و مجلس طرحی داده است تا نقاط ضعفی که در ادوار گذشته انتخابات شوراهای شهر وجود داشته که در این طرح ۱۹ ماده‌ای اصلاحات انجام می‌شود.

نماینده مردم شهریار، قدس و ملارد در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه لایحه باید به مجلس شورای اسلامی بیاید تا بررسی شود ، بیان کرد: قطعا اگر مجلس بداند که این لایحه به وضعیت انتخابات کمک می‌کند، مورد استقبال نمایندگان قرار خواهد گرفت.

عضو‌ کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی با اشاره به تجمیع انتخابات در لایحه جامع، ادامه داد: اگر منظور از تجمیع ، برگزاری همزمان ۴ انتخابات باشد که ممکن نخواهد بود ولی اگر منظور ایجاد هیأت‌های اجرائی واحد در انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا باشد که خوب است. البته در گذشته در شهرستان ها نیز در عمل همین گونه می‌شد و اعضا مشترک بود که البته تفاوت های جزئی نیز وجود داشت که با ایجاد هیأت‌های اجرائی مشترک اختلافات نیز از بین می‌رود.

محمودی‌شاه نشین با اشاره به تودیع مبلغی معین برای کاندیداها، متذکر شد: این طرح نیز قابل بررسی است زیرا برای شورای شهری که ۹ نفر می‌خواهد بیش از ۱۰۰ نفر کاندیدا می‌شوند که با مشارکت ۱۱۰ هزار نفر در انتخابات، افراد با ۱۰ هزار رای به ‌عضویت شورای شهر در می‌آیند که این یعنی فرد پیروز کمتر از ۱۰ درصد آرا را به دست آورده است.

وی افزود: اگر محدودیت‌هایی برای ثبت نام کاندیداها ایجاد شود می‌توان شاهد بود که اعضای شورای شهر حداقل با کسب ۲۰ درصد کل آرا به شوراها راه می‌یابند.

عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس دهم گفت: نفس راه حل برای محدودیت در ثبت نام کاندیداها خوب است ولی موضوع اخذ پول قابل بررسی است.

محدودیت برای ثبت نام افراد در انتخابات باید از طریق تقویت احزاب پیگیری شود نه تحدید قانونی در لوایح

قاسم میرزایی نیکو درباره جزئیات پیش‌نویس لایحه نظام جامع انتخابات، گفت: در خصوص کاهش هزینه‌ها با ایجاد هیأت‌های اجرائی مشترک در انتخابات‌هایی که به صورت همزمان برگزار می‌شوند باید گفت که برخی از هزینه‌ها اجتناب ناپذیر هستند.

نماینده مردم فیروزکوه و دماوند در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: اگر به خود می‌بالیم که به صورت مردمی انتخابات را برگزار می‌کنیم و مناصب را به افراد می‌دهیم باید بپذیریم که چنین هزینه هایی را متحمل شویم. نمی‌توان انتخابات شوراها یا ریاست جمهوری را حذف یا ادغام کرد.

عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مگر چند انتخابات در کشور برگزار می‌شود ، می‌توان برخی از این انتخابات را بصورت همزمان برگزار کرد ولی نمی‌توان همه آنها را یکجا برگزار کرد و بیش از این هزینه‌ها را کاهش داد.

میرزایی نکو با بیان اینکه می‌توان در زمینه الکترونیکی برگزار کردن انتخابات یک مقدار ساز و کارها را به نحوی طراحی کرد که سبب کاهش هزینه ها شود، متذکر شد: این روشی است که می‌تواند نتیجه بخش باشد ولی برخی دیگر از هزینه‌ها اجتناب ناپذیر است.

وی در خصوص ایجاد محدودیت برای ثبت نام افراد در انتخابات ، افزود: بجای این اقدامات به‌ نظر می‌رسد که بهتر است احزاب را در انتخابات بیشتر فعال کنند ، زیرا با تقویت احزاب این موانع برطرف می‌شود.

عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس شورای اسلامی گفت: اگر نمی‌توانیم احزاب را فعال کنیم، باید از احزاب سایه‌ای که وجود دارند در عرصه انتخابات استفاده کنیم. نظام پارلمانی نظامی است که در بسیاری از موارد نتیجه بخش بوده است و باید این روش ها را با دیدگاه اسلامی مورد استفاده قرار دهیم.

انتقاد از تشکیل هیأت‌های اجرائی مشترک در جریان تجمیع انتخابات در لایحه نظام جامع انتخابات

اصغر سلیمی درباره جزئیات پیش‌نویس لایحه نظام جامع انتخابات، گفت: روند فعلی انتخابات در تجمیع انتخابات خوب است و نیاز نیست که تجمیع انتخابات و تشکیل هیأت‌های اجرائی مشترک انجام شود.

نماینده مردم سمیرم در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه موضوع انتخابات از اهمیت بالایی برخوردار است و تصمیم‌گیری برای آینده کشور را نباید فدای کاهش هزینه‌ها کنیم، بیان کرد: از آنجایی که باید برای آینده کشور تصمیم گیری کنیم، باید هزینه های آن را نیز بپذیریم.

عضو هیئت رئیسه کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اتخاذ تصمیماتی که در مجلس و دولت انجام می‌شود چندین برابر صرفه‌جویی در هزینه هایی است که با ایجاد هئیت های اجرائی مشترک انجام می‌شود.

سلیمی در خصوص ایجاد محدودیت برای جلوگیری از کاندیدا شدن افراد به‌ صورت بسیار گسترده ، متذکر شد: من نمی‌دانم که این محدودیت برای انتخابات شهر است یا روستا ولی در بسیاری از روستا کسی کاندیدا نمی‌شود.

وی افزود: در بسیاری از روستاها باید افراد را تشویق کرد تا کاندیدا شوند ، همچنین در شهرها نیز این حق مردم است که کاندیدا شوند و ما نباید مانع مردم در استفاده از این حق شویم.

اصلاح قانون انتخابات مورد اجماع همه ارکان نظام است

عزت الله یوسفیان ملا درباره پیش‌نویس لایحه نظام جامع انتخابات، گفت: در این دوره از انتخابات که دو انتخابات مجلس و خبرگان برگزار شد، هزینه‌های زیادی به وجود آمد.

نماینده مردم آمل در مجلس شورای اسلامی ضمن انتقاد از تعدد صندوق‌ها، هیأت های نظارت و اجرائی که سبب به وجود آمدن مشکلاتی شد، بیان کرد: بسیاری از آرا مجلس در صندوق خبرگان ریخته شد و بالعکس که همه این رای ها باطل شدند.

عضو کمیسیون، برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آنچه که تاکنون بیان شد، هزینه‌هایی بود که کشور در تجیمع انتخابات متحمل شده است، ادامه داد: با این شرایط باید راهکارهایی را پیدا کنیم تا مشکلات فعلی نیز بر طرف شوند.

یوسفیان ملا با تاکید بر اهمیت جایگاه شورای نگهبان، گفت: باید توجه داشت در همه این تحولات و اصلاحاتی که باید انجام شود و راهکاهایی که باید پی گرفته شود، نباید به گونه‌ای رفتار کرد که شورای نگهبان که بر طبق قانون اساسی اختیارات تام و تمامی دارد، آن اختیارات محدود شود.

وی افزود: اگر اختیارات شورای نگهبان محدود نشود، این اقداماتی که تاکنون انجام شده، قابل پذیرش است. مقام معظم رهبری و همه ارکان دولت بر این موضوع تاکید دارند که قانون انتخابات نیاز به تغییر دارد و برای این تغییر اجماع حاصل شده ولی باید توجه داشت که نباید شرایط بدتر شود.

ضرورتی در وجود 2 هیأت نظارت و 2 اجرائی در انتخابات نیست

سید حمیدرضا کاظمی درباره جزئیات پیش‌نویس لایحه نظام جامع انتخابات، گفت: تجمیع انتخابات در لایحه جامع قطعا اقدام خوبی است زیرا با وجود دو صندوق رای یک هیأت نظارت و یک هیئت اجرائی می‌توانند انتخابات را به خوبی برگزار کنند.

نماینده مردم پلدختر در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: ضرورتی در وجود دو هیئت نظارت و دو هیأت اجرائی نیست. تجمیع انتخابات نیز برخی از مشکلات گذشته را حل می‌کند.

نایب رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه لایحه جامع نظام انتخاباتی به هیأت دولت آمده است، ادامه داد: تجمیع انتخابات و حذذف هزینه‌های غیر ضروری به لحاظ اقتصادی قطعا مناسب خواهد بود.

کاظمی در خصوص ایجاد محدودیت برای ثبت نام در انتخابات، متذکر شد: باید یک سری از شرایط را در نظر بگیرند تا افرادی که دارای آن ها هستند، بتوانند در انتخابات ثبت نام کنند و ایجاد اینگونه محدودیت‌ها به نفع مردم است تا رشد و ارتقای شورا را به دنبال داشته باشد.

وی افزود: افرادی که توانایی انجام این کار را دارند یا سوابق و تحصیلات مناسبی داشته باشند، می‌توانند در انتخابات کاندیدا شوند.