احتمال تحریم شیائومی و دیپسیک توسط آمریکاییها شدت گرفت
به گزارش خبرگزاری آنا؛ جان مولنار، رئیس کمیته ویژه مجلس نمایندگان آمریکا در امور چین، به همراه هشت قانونگذار دیگر، طی نامهای خطاب به پیت هگزت، وزیر جنگ، درخواست کردند تا شرکتهای شیائومی، سازنده تجهیزات الکترونیکی، و دیپسیک، توسعهدهنده هوش مصنوعی، به فهرست سیاه بخش ۱۲۶۰اچ اضافه شوند. این فهرست شامل مجموعههایی است که طبق ادعای واشنگتن، در راستای راهبرد تلفیق نظامی-غیرنظامی پکن فعالیت میکنند و بازوی فناوری ارتش آزادیبخش خلق چین محسوب میشوند. انتشار این خبر موجی از نگرانی را در میان سرمایهگذاران و کاربران این برندها ایجاد کرده است، زیرا قرارگیری در این فهرست میتواند مقدمهای برای تحریمهای سختگیرانهتر، مشابه آنچه برای هواوی رخ داد، باشد.
نشان «ارتباط نظامی» چیست و چرا اکنون مطرح شده است؟
فهرست بخش ۱۲۶۰اچ، که بر اساس قانون مجوز دفاع ملی سال ۲۰۲۱ ایجاد شد، ابزاری است که پنتاگون از آن برای شناسایی شرکتهای چینی فعال در آمریکا که به نوعی با ارتش چین همکاری دارند، استفاده میکند. قرار گرفتن در این فهرست لزوماً به معنای ممنوعیت کامل تجاری مانند فهرست سیاه وزارت بازرگانی نیست، اما وزارت دفاع را از بستن قرارداد با این شرکتها منع میکند و هشداری جدی به سرمایهگذاران و شرکای تجاری آنها میدهد.
قانونگذاران آمریکایی در استدلال خود برای هدف قرار دادن دیپسیک، به گزارشهایی اشاره کردهاند که نشان میدهد مدلهای هوش مصنوعی این شرکت توسط پرسنل نظامی چین برای مقاصد غیررزم و برنامهریزی استفاده شده است. همچنین، موفقیت چشمگیر مدل DeepSeek-R۱ که در اوایل سال ۲۰۲۵ عرضه شد و توانست با هزینه بسیار کمتر عملکردی نزدیک به مدلهای آمریکایی ارائه دهد، زنگ خطر را برای واشنگتن به صدا درآورد. این شرکت متهم است که با استفاده از شرکتهای واسط در جنوب شرق آسیا، کنترلهای صادراتی تراشههای انویدیا را دور زده است.
در خصوص شیائومی، ورود قدرتمند این شرکت به حوزه خودروهای برقی با مدل SU۷ و توسعه سیستمعامل اختصاصی HyperOS که قابلیت اتصال یکپارچه ابزارها را فراهم میکند، حساسیتها را افزایش داده است. نویسندگان نامه معتقدند فناوریهای به کار رفته در خودروهای هوشند و اینترنت اشیاء شیائومی، دارای کاربرد دوگانه هستند و میتوانند در صنایع نظامی مورد بهرهبرداری قرار گیرند.
رقابت امنیتی یا جنگ تجاری؟
کارشناسان بر این باورند که اقدامات اخیر آمریکا فراتر از نگرانیهای صرفاً امنیتی است و ریشه در رقابت برای حفظ برتری تکنولوژیک دارد. پس از شوک ناگهانی که دیپسیک در دی ماه سال گذشته به بازار سهام آمریکا وارد کرد و باعث ریزش ارزش سهام شرکت انویدیا شد، سیاستمداران آمریکایی به دنبال راهکاری برای کند کردن شتاب رشد هوش مصنوعی چین هستند.
چین همواره اتهام استفاده نظامی از شرکتهای تجاری را رد کرده و آن را بهانهای برای سرکوب رقبای غیرآمریکایی میداند. تحلیلگران بازار معتقدند که الگوی رفتاری آمریکا، هدف قرار دادن هر شرکت چینی است که در لبه تکنولوژی حرکت میکند. گریگوری آلن، مدیر پروژه حاکمیت هوش مصنوعی در اندیشکده CSIS، در گزارشی مینویسد: «اقدامات جدید آمریکا نشاندهنده شروع سیاست جدیدی است که دیگر فقط به دنبال رقابت نیست، بلکه فعالانه در پی خفه کردن بخشهای بزرگی از صنعت فناوری چین است؛ خفه کردنی که با قصد کشت انجام میشود.»
سایه سنگین سرنوشت هواوی
بررسی پرونده هواوی نشان میدهد که پیامدهای چنین تحریمهایی تا چه حد میتواند برای یک شرکت فناوری مخرب باشد. آمریکا در سال ۲۰۱۹ هواوی را به بهانه جاسوسی و ارتباط با ارتش چین در فهرست سیاه وزارت بازرگان قرار داد. این اقدام دسترسی هواوی به سرویسهای گوگل و تراشههای پیشرفته ۵G را قطع کرد.
آمارهای رسمی نشان میدهد که درآمد بخش کالاهای مصرفی هواوی در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال قبل از آن، کاهشی نزدیک به ۵۰ درصد را تجربه کرد. کل درآمد این شرکت نیز در آن سال حدود ۲۹ درصد افت کرد و هواوی مجبور شد برند آنر را برای نجات آن از تحریمها بفروشد. اگرچه هواوی در سالهای اخیر با توسعه سیستمعامل هارمونی و معرفی سری میت ۶۰ و ۷۰ توانست بخشی از بازار خود را بازیابی کند، اما مسیر رشد جهانی آن برای سالها متوقف شد و میلیاردها دلار خسارت دید.
احتمال وقوع تحریم برای شیائومی و دیپسیک
وضعیت برای شیائومی و دیپسیک متفاوت است. شیائومی پیشتر در روزهای پایانی دولت قبلی ترامپ در همین فهرست نظامی قرار گرفت، اما توانست با شکایت به دادگاه فدرال آمریکا در سال ۲۰۲۱ و اثبات ساختار سهامداری غیرنظامی خود، حکم خروج از لیست را دریافت کند. با این حال، تغییر ماهیت شیائومی از یک سازنده صرف موبایل به یک تولیدکننده خودرو و هوش مصنوعی، دفاع حقوقی در دور جدید را دشوارتر میکند.
در مقابل، دیپسیک به عنوان یک آزمایشگاه هوش مصنوعی که مستقیماً با دادهها و الگوریتمهای پیشرفته سر و کار دارد، در معرض ریسک بالاتری قرار دارد. با توجه به اینکه دولت بایدن و ترامپ هر دو بر سر محدودسازی هوش مصنوعی چین توافق نظر دارند، احتمال اعمال محدودیتهای سرمایهگذاری یا صادرات تراشه علیه دیپسیک توسط وزارت بازرگانی آمریکا بسیار محتمل به نظر میرسد. تصمیم نهایی پنتاگون در خصوص این نامه میتواند تا پایان سال جاری میلادی یا اوایل سال ۲۰۲۶ اعلام شود.
انتهای پیام/
