اتحادیه اروپا با جریمه ۱۴۰ میلیون دلاری شبکه اجتماعی ایکس را نقرهداغ کرد
به گزارش خبرگزاری آنا؛ حکم صادر شده نشان میدهد که نهادهای نظارتی اروپا در اجرای قوانین سختگیرانه خود علیه شرکتهای فناوری مصمم هستند و دوران نادیده گرفتن هشدارهای بروکسل توسط پلتفرمهای بزرگ آمریکایی به سر آمده است. جریمه سنگین اعمال شده علیه شرکت تحت مدیریت ایلان ماسک، نخستین مجازات مالی مستقیم تحت قانون خدمات دیجیتال محسوب میشود که هدف آن پاکسازی فضای آنلاین از محتوای غیرقانونی و تضمین شفافیت الگوریتمهاست. مقامات اروپایی اعلام کردهاند که ایکس با طراحیهای فریبنده و محدود کردن دسترسی محققان به دادهها، اصول بنیادین اعتماد دیجیتال را نقض کرده است.
جریمه بیسابقه، تاوان نقض شفافیت
تصمیم نهایی کمیسیون اروپا پس از تحقیقاتی دو ساله اتخاذ شد که تمرکز آن بر روی تغییرات اعمال شده در ساختار توییتر پس از تصاحب آن توسط ایلان ماسک بود. مبلغ ۱۲۰ میلیون یورو (حدود ۱۴۰ میلیون دلار) جریمهای است که مستقیماً به خزانه اتحادیه اروپا واریز خواهد شد، اما اهمیت آن فراتر از یک عدد مالی است. این جریمه به عنوان یک اخطار جدی به سایر پلتفرمهای آنلاین بسیار بزرگ مانند تیکتاک و متا عمل میکند. قانون خدمات دیجیتال که از سال گذشته به طور کامل اجرایی شده، به اتحادیه اروپا قدرت میدهد تا شرکتهای متخلف را تا ۶ درصد از گردش مالی جهانی سالانه آنها جریمه کند. اگرچه رقم فعلی کمتر از سقف ۶ درصدی است، اما نشاندهنده اثبات تخلفات ایکس در دادگاه افکار عمومی و حقوقی اروپاست.
از تیکهای آبی تا دادههای مخفی
محور اصلی پرونده علیه ایکس بر سه تخلف عمده استوار است که مارگرت وستاگر، کمیسر رقابت اتحادیه اروپا، و تیم نظارتی دیجیتال بر آن دست گذاشتهاند. تحقیقات نشان داد که سیستم احراز هویت جدید ایکس که در آن هر کاربری با پرداخت پول میتواند تیک آبی دریافت کند، مصداق بارز طراحی فریبنده است. کاربران فضای مجازی به طور سنتی تیک آبی را نشانه تایید هویت و اعتبار افراد مشهور یا نهادهای رسمی میدانستند، اما سیستم جدید ایکس باعث شد تا حسابهای جعلی و کلاهبرداران بتوانند با خرید این نشان، خود را معتبر جلوه دهند و کاربران را فریب دهند.
عدم شفافیت در مخزن تبلیغات دومین دلیل اصلی این جریمه سنگین است. قوانین اروپا الزام میکند که پلتفرمها باید آرشیوی کامل و قابل جستوجو از تمام تبلیغات پخش شده ارائه دهند تا محققان بتوانند منشأ کمپینهای سیاسی، اطلاعات نادرست و تبلیغات هدفمند را ردیابی کنند. ایکس با پیچیده کردن دسترسی به این مخزن و حذف پارامترهای کلیدی جستوجو، عملاً امکان نظارت مستقل را از بین برده است. سومین مورد نیز به قطع دسترسی محققان دانشگاهی و نهادهای مدنی به دادههای عمومی پلتفرم مربوط میشود که پیش از این برای رصد نفرتپراکنی و بحرانهای اجتماعی استفاده میشد.
واکنش تند ماسک: اتحادیه اروپا باید منحل شود
مالک میلیاردر ایکس که همواره منتقد سیاستهای نظارتی اروپا بوده است، واکنشی خشمگینانه به این حکم نشان داد. ایلان ماسک ساعاتی پس از اعلام حکم، با انتشار رشته توییتهایی مشروعیت کمیسیون اروپا را زیر سوال برد. او در یکی از پستهای خود نوشت که «اتحادیه اروپا باید منحل شود» و قدرت باید به کشورهای عضو بازگردد. ماسک مدعی شد که این جریمهها تلاشی برای سانسور آزادی بیان و تحمیل اراده بروکسل بر پلتفرمهای آمریکایی است.
اظهارات ماسک تنها به انتقاد از ساختار اتحادیه محدود نشد؛ او سیستم قضایی و اداری اروپا را دیوانسالاری خفقانآور نامید که نوآوری را در قاره سبز از بین میبرد. این سخنان در حالی بیان میشود که تنشهای فراوانی بین او و مقامات اروپایی بر سر مسائلی همچون مدیریت محتوا در جریان شورشهای انگلیس و جنگ اوکراین وجود داشته است. بسیاری از تحلیلگران سیاسی معتقدند که ماسک با این لفاظیها در تلاش است تا حمایت دولت جدید آمریکا را جلب کند و موضوع را از یک پرونده حقوقی به یک مناقشه دیپلماتیک بین آمریکا و اروپا تبدیل نماید.
حمله ماسک به ثانیههای برباد رفته
ایلان ماسک در ادامه حملات لفظی خود به بروکسل، نوک پیکان انتقادات را به سمت قوانین حریم خصوصی اروپا و تجربه کاربری نشانه رفت. او با انتشار پستی کنایهآمیز، الزام وبسایتها به نمایش پنجرههای پاپآپ پذیرش کوکی را به باد تمسخر گرفت و نوشت: «کمیسیون اروپا با پاپآپهای احمقانه پذیرش کوکی، بیشمار ثانیه از عمر انسانها را نابود کرده است.»
این اظهارنظر تند که سیاستهای حفاظت از دادههای اروپا را هدف قرار داده، تلاشی است تا قوانین این اتحادیه را نه به عنوان محافظ حقوق کاربران، بلکه به عنوان عاملی مزاحم و وقتگیر در دنیای دیجیتال جلوه دهد.
انتقامجویی دیجیتال با مسدودسازی حساب اتحادیه اروپا
تقابل میان ایکس و اتحادیه اروپا تنها به جنگ لفظی محدود نماند و وارد فاز عملیاتی شد. گزارشها حاکی از آن است که شرکت ایکس، حساب کاربری رسمی تبلیغاتی کمیسیون اروپا را در پلتفرم خود مسدود کرد. نیکیتا بیر، معاون محصول در ایکس، مدعی شد که این اقدام نه به دلیل انتقامجویی، بلکه به خاطر نقض قوانین داخلی ایکس توسط کمیسیون صورت گرفته است.
مدیران ایکس ادعا میکنند که ادمینهای حساب اتحادیه اروپا با سوءاستفاده از یک باگ نرمافزاری در ابزار ساخت تبلیغ، لینکهای ساده را به گونهای نمایش دادهاند که شبیه به ویدیو به نظر برسد. ایکس مدعی است که این کار برای افزایش مصنوعی بازدید انجام شده و مصداق فریب کاربران است. این ادعا در حالی مطرح میشود که بسیاری از ناظران، زمانبندی مسدودسازی این حساب بلافاصله پس از جریمه ۱۴۰ میلیون دلاری را مشکوک دانسته و آن را پیامی واضح از سوی ماسک به مقامات اروپایی تلقی میکنند. کمیسیون اروپا نیز در پاسخ اعلام کرد که این اقدام تلاشی برای خاموش کردن صدای نهاد نظارتی است و تغییری در عزم آنها برای اجرای قانون ایجاد نخواهد کرد.
پیامدها و آینده نظارت بر اینترنت
حکم اخیر علیه ایکس میتواند نقطه عطفی در روابط ترنسآتلانتیک باشد. دونالد ترامپ و معاون او جی. دی. ونس پیش از این حمایت خود را از ایلان ماسک اعلام کرده و اقدامات اتحادیه اروپا را حمله به شرکتهای آمریکایی خوانده بودند. ونس حتی تهدید کرده بود که اگر اروپا به فشار بر پلتفرمهای آمریکایی ادامه دهد، آمریکا ممکن است در حمایتهای خود از ناتو تجدید نظر کند. این موضوع نشان میدهد که پرونده ایکس دیگر یک مسئله صرفاً حقوقی یا تجاری نیست، بلکه به ابزاری برای چانهزنیهای سیاسی کلان تبدیل شده است.
قانون خدمات دیجیتال اروپا که مبنای این جریمه است، پلتفرمهایی را هدف قرار میدهد که بیش از ۴۵ میلیون کاربر فعال ماهانه در اروپا دارند. ایکس در کنار ۱۹ پلتفرم دیگر از جمله یوتیوب، فیسبوک و تیکتاک در این لیست قرار دارد. برخلاف ایکس که مسیر تقابل را برگزیده، سایر شرکتها مانند تیکتاک ترجیح دادهاند با نهادهای اروپایی همکاری کنند. تیکتاک اخیراً با پذیرش تعهدات جدید و تغییر برخی الگوریتمها، توانست از جریمههای مشابه بگریزد و پرونده خود را مختومه کند.
جزئیات فنی تخلفات و تاثیر بر کاربران
کاربران عادی اینترنت ممکن است تاثیرات این حکم را در تغییرات آتی پلتفرم مشاهده کنند. کمیسیون اروپا به ایکس ۶۰ روز مهلت داده است تا برنامهای دقیق برای اصلاح سیستم تیک آبی ارائه دهد و ۹۰ روز فرصت دارد تا دسترسی محققان به دادهها را برقرار سازد. اگر ایکس از اجرای این دستورات سرپیچی کند، اتحادیه اروپا میتواند جریمههای روزانهای معادل ۵ درصد از درآمد روزانه جهانی شرکت را بر آن تحمیل کند. این فشار مالی میتواند مدل درآمدی ایکس را که به شدت بر فروش تیکهای آبی متکی شده است، با چالش جدی مواجه کند.
طراحی رابط کاربری ایکس در بخش تیکهای آبی به گونهای بود که هیچ تمایزی بین یک سازمان معتبر دولتی، یک خبرنگار تایید شده و یک کاربر ناشناس که ۸ دلار پرداخت کرده است، قائل نمیشد. تحقیقات کمیسیون نشان داد که این یکسانسازی عامدانه، باعث سردرگمی کاربران شده و تشخیص اخبار جعلی از واقعی را برای شهروندان اروپایی دشوار کرده است. همچنین عدم برچسبگذاری صحیح تبلیغات سیاسی و تجاری، نقض آشکار حق مصرفکننده برای دانستن ماهیت محتوایی است که مشاهده میکند.
مصالحه یا جنگ تمام عیار؟
تحلیلگران صنعت فناوری بر این باورند که ایلان ماسک دو راه پیش رو دارد: یا با اصلاحات ساختاری موافقت کند و جریمه را بپردازد، یا اینکه با خروج کامل از بازار اروپا تهدیدهای خود را عملی کند. گزینه دوم با توجه به حجم کاربران و درآمد تبلیغاتی اروپا برای ایکس بسیار پرهزینه خواهد بود. از سوی دیگر، اتحادیه اروپا نیز نمیخواهد به عنوان نهادی ضد تکنولوژی شناخته شود، اما اصرار دارد که آنچه در دنیای واقعی غیرقانونی است، در فضای آنلاین نیز باید غیرقانونی باشد.
اگر اروپا بتواند این جریمه را وصول کند و ایکس را وادار به تغییر رویه نماید، استانداردی جهانی برای نظارت بر اینترنت ایجاد خواهد شد که ممکن است کشورهایی نظیر برزیل، هند و استرالیا نیز از آن الگوبرداری کنند. اما اگر ماسک با حمایت سیاسی واشنگتن موفق به دور زدن این حکم شود، قدرت اجرایی قوانین اروپا در فضای سایبری به شدت تضعیف خواهد شد.
انتهای پیام/
