هوش مصنوعی بازدید ویکیپدیا را با کاهش جدی روبرو کرده است
به گزارش خبرگزاری آنا؛ بر اساس دادههای بهدستآمده از سیستمهای بهروزرسانیشدهٔ ویکیپدیا، حجم قابلتوجهی از ترافیک این وبسایت در ماههای اردیبهشت و خرداد، ناشی از فعالیت رباتهای پیشرفته بوده است. مارشال میلر، از مدیران بنیاد ویکیمدیا، در همین رابطه میگوید که این رباتها بهگونهای طراحی شده بودند که توسط سیستمهای تشخیص ربات ویکیپدیا شناسایی نشوند.
پس از بازبینی و طبقهبندی مجدد دادههای ترافیکی، کاهش تعداد بازدیدکنندگان انسانی و واقعی ویکیپدیا تأیید شد. این موضوع، نگرانیهای پیشین فعالان حوزه فناوری و ناشران محتوا را در مورد تأثیر فناوریهای هوش مصنوعی بر روش دسترسی به اطلاعات تقویت میکند.
بررسیها نشان میدهد هوش مصنوعی مولد در حال ایجاد تغییرات اساسی در الگوهای استفاده از محتوای دیجیتال است. ویکیپدیا به عنوان یکی از منابع بزرگ آنلاین، تأثیر زیادی از این تحول میپذیرد.
خلاصههای هوشمند و دیوارهای شیشهای موتورهای جستوجو
بر اساس گزارشهای منتشرشده، بنیاد ویکیمدیا تغییرات قابل توجهی در الگوی ترافیک ورودی به ویکیپدیا شناسایی کرده است. دادههای این بنیاد نشان میدهد استفاده فزاینده موتورهای جستجویی مانند گوگل از فناوریهای هوش مصنوعی برای ارائه پاسخهای مستقیم، بر حجم بازدیدهای ویکیپدیا تأثیر گذاشته است.
شرکتهای فناوری مانند گوگل از مدلهای زبان بزرگ برای نمایش خلاصهای از اطلاعات در صفحه نتایج جستجو استفاده میکنند. این قابلیت که با نامهایی مانند AI Overviews شناخته میشود، اطلاعات را از منابع مختلف از جمله ویکیپدیا استخراج و بدون نیاز به مراجعه کاربر به سایت اصلی ارائه میدهد.
بررسیها نشان میدهد محتوای ویکیپدیا به عنوان یکی از منابع آموزشی مدلهای زبانی بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد. این مدلها از دادههای وب برای آموزش و بهبود توانایی پاسخگویی به پرسشها استفاده میکنند.
گوگل در واکنش به انتشار این تحلیلها و گزارشها مدعی شده است که ویژگیهای مبتنی بر هوش مصنوعی موجب ارسال ترافیک باکیفیتتر به وبسایتها میشود. به گفته این شرکت، کاربرانی که پس از مطالعه خلاصه مطالب همچنان روی لینکها کلیک میکنند، علاقه واقعی به موضوع دارند.
دادههای مرکز تحقیقاتی پیو نشان میدهد تغییر در الگوی ارائه نتایج جستجو بر ترافیک تعداد زیادی از ناشران محتوای اینترنتی تأثیر گذاشته است. این تحولات ادامه روند تکامل فناوریهای جستجو و تأثیر آن بر تولید و توزیع محتوا در فضای دیجیتال را نشان میدهد.
دانیل کافی، رئیس اتحادیه رسانهها و اخبار که نمایندگی بیش از ۲ هزار رسانه را بر عهده دارد، در بیانیهای اعلام کرد استفاده از محتوای ناشران توسط سکوهای فناوری بدون جبران مالی مناسب، ادامه فعالیت بسیاری از رسانهها را با چالش مواجه کرده است. به گفته وی، ناشران با دوراهی پیوستن به سیستم ارائه محتوا یا حذف از نتایج جستوجو روبرو هستند.
ویکیپدیا به عنوان یک نهاد غیرانتفاعی، با محدودیتهای بیشتری در استفاده از ابزارهای حقوقی و مالی در مقایسه با شرکتهای رسانهای بزرگ روبرو است. این موضوع موقعیت این دانشنامه را در برابر تغییرات فناورانه آسیبپذیرتر کرده است.
بر اساس تحقیقات شرکت سئو «گرافیت»، سهم محتوای تولید شده با کمک هوش مصنوعی در فضای آنلاین رشد قابل توجهی داشته است. آمارها نشان میدهد این رقم از ۵ درصد قبل از عرضه چتجیپیتی به نزدیک ۵۰ درصد در آبان ۱۴۰۳ رسیده است.
حساب کاربری Ask Perplexity نیز درمیکروبلاگ اجتماعی آمریکایی «X» اعلام کرد سهم محتوای هوش مصنوعی از ۵ درصد در سال ۱۳۹۹ به ۴۸ درصد در اردیبهشت ۱۴۰۴ افزایش یافته است. پیشبینیها حاکی از آن است که این روند صعودی در سال آینده نیز ادامه خواهد داشت.
افزایش حجم محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی، یافتن اطلاعات معتبر و انسانی در فضای آنلاین را با دشواریهایی روبرو کرده است. این تحول همچنین بر ارزش محتوای اصلی تولید شده توسط ناشران و داوطلبان تأثیر گذاشته است.
کاهش داوطلبان و کمکهای مالی
مدل عملکرد ویکیپدیا بر سه پایه بازدیدکنندگان، ویراستاران داوطلب و حامیان مالی استوار است. این ارکان به صورت زنجیرهای به یکدیگر مرتبط هستند. کاهش تعداد بازدیدکنندگان میتواند بر شناخت عمومی از ویکیپدیا به عنوان یک منبع اطلاعاتی تأثیر داشته باشد. این کاهش ممکن است فرصت آشنایی کاربران جدید با این سکو و تبدیل شدن آنان به مشارکتکنندگان آینده را محدود کند.
بر اساس بررسیهای انجام شده، بسیاری از ویراستاران ویکیپدیا از میان کاربرانی انتخاب میشوند که در حین مطالعه مقالات، اقدام به اعمال اصلاحات روی آنها میکنند. کاهش بازدیدها میتواند بر تعداد این مشارکتها اثرگذار باشد. کاهش تعداد داوطلبان ممکن است سرعت بهروزرسانی مقالات و نظارت بر محتوا را کاهش دهد.
ویکیپدیا برای تأمین هزینههای عملیاتی شامل نگهداری سرورها و توسعه زیرساختها، به کمکهای مالی کاربران متکی است. نمایش درخواستهای کمک مالی در وبسایت در گرو مشاهده شدن توسط بازدیدکنندگان است. کاهش ترافیک میتواند بر تعداد اهداکنندگان بالقوه تأثیر بگذارد.
بنیاد ویکیمدیا در حال توسعه چارچوبی جدید برای اسناد و ارجاعدهی است. این اقدام با هدف شفافسازی منابع در موارد استفاده از محتوای ویکیپدیا در سکوهای دیگر انجام میشود. دو تیم تخصصی نیز مشغول بررسی روشهای ارائه محتوای ویکیپدیا به مخاطبان جدید در پلتفرمهای دیجیتال هستند.
مذاکراتی با شرکتهای فناوری برای تعیین چارچوبهای استفاده از دادههای ویکیپدیا در جریان است. جزئیات این مذاکرات هنوز در دسترس عمومی قرار نگرفته است. بنیاد ویکیمدیا از کاربران درخواست کرده است به هنگام جستوجوی اطلاعات آنلاین، به منابع و استنادات توجه کنند و بر روی لینکهای اصلی کلیک انجام دهند. این نهاد بر اهمیت گفتوگو در مورد منابع معتبر اطلاعاتی و حمایت از تولید محتوای انسانی تأکید دارد.
در بیست و پنجمین سال فعالیت ویکیپدیا، پایداری مدل عملیاتی این دانشنامه در برابر تغییرات فناورانه مورد توجه قرار گرفته است. ادامه همکاری نهادهای استفادهکننده از محتوای ویکیپدیا با این سکو در حال بررسی است.
انتهای پیام/
