زیگبی، شبکهای نامرئی که وابستگی زندگی هوشمند به اینترنت را کاهش میدهد
به گزارش خبرگزاری آنا؛ تصور کنید شبکهای نامرئی در خانه یا محل کار شما وجود دارد که بدون نیاز به اینترنت وایفای، به لامپها، سنسورهای در و پنجره، قفلها و حتی سیستمهای آبیاری اجازه میدهد با یکدیگر صحبت کنند. این شبکه، «زیگبی» نام دارد؛ یک فناوری ارتباطی که بر اساس استاندارد فنی بینالمللی ۱۵.۴ موسسه مهندسان برق و الکترونیک کار میکند و قهرمان گمنام دنیای اینترنت اشیا است.
منظور از اینترنت اشیا، متصل کردن دستگاههای روزمره به اینترنت و به یکدیگر است تا بتوانند داده جمعآوری کرده و دستورات را اجرا کنند. زیگبی با هدف ایجاد یک شبکه پایدار و همیشه روشن برای دستگاههایی که به ارتباطات دائمی، اما کمحجم نیاز دارند، توسعه یافته و برخلاف فناوری رایج وایفای که مصرف انرژی بالایی دارد، به دستگاهها اجازه میدهد با یک باتری کوچک، برای چندین سال فعال باقی بمانند.
یک شبکه به هم پیوسته، درست مثل تار عنکبوت
یکی از اصلیترین ویژگیهای فنی زیگبی که آن را از سایر پروتکلها متمایز میکند، استفاده از ساختار شبکهای به نام Mesh یا توری است. برای درک بهتر، شبکه وایفای خانگی خود را تصور کنید که در آن همه دستگاهها (موبایل، لپتاپ و...) مستقیماً به یک مودم مرکزی متصل هستند. اگر مودم خاموش شود یا سیگنال آن به نقطهای از خانه نرسد، ارتباط قطع میشود.
روندی که در شبکه توریِ زیگبی روند متفاوتی دارد، هر دستگاه متصل به شبکه که «گره» یا به اصطلاح فنی Node نامیده میشود مانند یک شهر در یک نقشه عمل میکند که به شهرهای مجاور خود جاده دارد. دادهها و دستورات میتوانند از یک دستگاه به دستگاه دیگر منتقل شوند تا به مقصد نهایی برسند. این ساختار دو مزیت بزرگ ایجاد میکند:
۱. افزایش محدوده پوششدهی: هر دستگاه جدیدی که به شبکه اضافه میکنید، مانند یک تقویتکننده سیگنال عمل کرده و محدوده کلی شبکه را گسترش میدهد.
۲. پایداری و خودترمیمی: اگر یک مسیر ارتباطی به دلیل وجود مانع یا خرابی یک دستگاه قطع شود، شبکه به طور خودکار هوشمندانهترین مسیر جایگزین را برای رساندن پیام پیدا میکند. این یعنی شبکه زیگبی به ندرت دچار قطعی کامل میشود.
نامگذاری که با الهام گرفتن رقص زنبورها انجام شد
شاید برایتان جالب باشد که نام «زیگبی» از کجا آمده است. این نام از الگوی رقص زیگزاگی زنبورهای عسل الهام گرفته شده که پس از یافتن غذا، برای اطلاعرسانی به دیگر زنبورها از آن استفاده میکنند؛ یک ارتباط ساده، کمانرژی و مؤثر، درست مانند کاری که این پروتکل انجام میدهد.
روایت شکلگیری زیگبی به اوایل دهه ۲۰۰۰ بازمیگردد، زمانی که نیاز به یک استاندارد باز، کمهزینه و کممصرف برای اتصال دستگاههای الکترونیکی کوچک احساس شد. برای حل این مشکل، مجمعی از شرکتها به نام «اتحادیه زیگبی» با حضور صدها شرکت بزرگ فناوری مانند فیلیپس، سامسونگ، آمازون و تگزاس اینسترومنتس شکل گرفت. هدف این بود که یک زبان مشترک ایجاد شود تا محصولات شرکتهای مختلف بتوانند با هم کار کنند. این همکاری گسترده باعث شد تا زیگبی به سرعت در محصولات محبوبی مانند سیستمهای روشنایی هوشمند، ترموستاتهای هوشمند و انواع سنسورهای امنیتی به کار گرفته شود.
زیگبی در زندگی روزمره
کاربردهای این پروتکل بسیار گستردهتر از خانههای هوشمند است.
در صنعت: از زیگبی برای نظارت بیسیم بر فرآیندهای تولید، کنترل تجهیزات اتوماسیون کارخانهها و جمعآوری داده از سنسورهای محیطی (دما، فشار و...) بدون نیاز به سیمکشیهای پرهزینه و پیچیده استفاده میشود.
در کشاورزی هوشمند: سنسورهای مبتنی بر زیگبی که در خاک مزارع قرار میگیرند، رطوبت و مواد مغذی را پایش کرده و اطلاعات را به سیستمهای آبیاری خودکار ارسال میکنند تا مصرف آب بهینه شود.
در بهداشت و درمان: در بیمارستانها و مراکز مراقبتی، از این فناوری برای ساخت دستبندهای هوشمندی استفاده میشود که وضعیت بیماران را از راه دور به ایستگاه پرستاری گزارش میدهند.
امنیت در این شبکه نیز اهمیت بالایی دارد و از طریق رمزنگاری پیشرفته ۱۲۸ بیتی (AES) تأمین میشود که یک استاندارد جهانی بسیار قوی برای حفاظت از دادههای در حال انتقال است.
زیگبی و زبان مشترک جدید دستگاهها
با وجود رقابت با پروتکلهای دیگر، زیگبی جایگاه خود را به عنوان یکی از ستونهای اصلی اینترنت اشیا حفظ کرده است. نقطه عطف اخیر در تاریخ این پروتکل، نقش محوری آن در توسعه استاندارد جدیدی به نام Matter است. مَتر را میتوان به یک مترجم جهانی برای دستگاههای هوشمند تشبیه کرد. هدف آن این است که شما هنگام خرید یک لامپ هوشمند از یک برند و یک پریز هوشمند از برندی دیگر، نگران سازگاری آنها با هم نباشید.
برای این منظور، اتحادیه زیگبی نام خود را به «اتحادیه استانداردهای اتصال» تغییر داد و با همکاری تعدادی از شرکتهای فناوری مانند اپل، گوگل و آمازون، استاندارد مَتر را معرفی کرد. در این زیستبوم جدید، زیگبی قرار نیست حذف شود، بلکه به عنوان یکی از پروتکلهای ارتباطی اصلی به کار خود ادامه میدهد و آینده آن در دنیای یکپارچه و سادهتر اینترنت اشیا تضمین شده است.
انتهای پیام/
