ایران در روز ملی فناوری هستهای ۱۴۰۴: از رادیوداروهای جدید تا پیشران هستهای

در مراسم نوزدهمین سالروز ملی فناوری هستهای که امروز ۲۰ فروردین ۱۴۰۴ (۹ آوریل ۲۰۲۵) که با حضور رئیسجمهور، مسعود پزشکیان، برگزار شد، سازمان انرژی اتمی ایران از بیش از ۱۰۰ دستاورد جدید رونمایی کرد.
محمد اسلامی، رئیس این سازمان، اعلام کرد که در سه سال گذشته هر سال حدود ۱۵۰ دستاورد علمی، فناوری و صنعتی ثبت شده است.
در این مراسم، ۳ رادیوداروی جدید معرفی شدند: گالیوم فاپی (Ga-۶۸ FAPI) برای تشخیص بیش از ۳۰ نوع سرطان، لوتشیم فاپی (Lu-۱۷۷ FAPI) برای درمان هدفمند سرطانهای مقاوم، و کرم پوستی رنیوم-۱۸۸ برای درمان سرطانهای پوستی مانند ملانوما مورد استفاده قرار میگیرد.
اسلامی افزود که تاکنون ۶۸ رادیودارو توزیع شده و ۲۰ رادیوداروی دیگر در مرحله آزمون بالینی هستند. مرکز تولید و توسعه رادیودارو نیز بهزودی افتتاح میشود و ظرفیت تولید را ۵ تا ۷ برابر افزایش خواهد داد.
پیشرفت در فناوری کوانتومی و لیزر
در نیمه دوم سال ۱۴۰۳، ایران در حوزه فناوری کوانتومی به دستاوردهای مهمی رسید. این فناوری شامل ارتباطات کوانتومی برای انتقال امن دادهها، کامپیوتر کوانتومی برای محاسبات پیشرفته، و حسگرهای کوانتومی با کاربرد در پزشکی و اکتشاف منابع است.
در بخش لیزر و پلاسما، فناوریهای ارتقایافتهای معرفی شدند که در درمان سرطان، برش دقیق صنعتی و تولید انرژی پاک کاربرد دارند. این فناوریها همچنین در تصفیه پسماندهای صنعتی و کاهش آلودگی محیطزیست مؤثر هستند.
پیشران هستهای و خودکفایی در چرخه سوخت
یکی از دستاوردهای برجسته سالهای گذشته، پیشرفت در پیشران هستهای بود. این فناوری، که در زیردریاییها و کشتیها کاربرد دارد، میتواند توان دریایی ایران را تقویت کند.
علیاکبر صالحی در سال ۱۴۰۲ اعلام کرده بود که ایران در این حوزه پیشرفتهای غیرقابلباوری داشته و در سال ۱۴۰۳، این پروژه با تمرکز بر کاربردهای غیرنظامی، مانند شناورهای یخشکن، توسعه یافت.
تولید برق هستهای و امنیت غذایی
در بخش تولید برق هستهای، ساخت ۴ نیروگاه جدید با ظرفیت ۵,۰۰۰ مگاوات آغاز شده و هدفگذاری برای تولید ۲۰,۰۰۰ مگاوات تا سال ۱۴۲۰ دنبال میشود. بر اساس برنامه هفتم توسعه، ظرفیت تولید برق هستهای باید به ۳,۰۰۰ مگاوات برسد.
در حوزه امنیت غذایی، سامانههای پرتودهی برای آفتزدایی محصولات کشاورزی گسترش یافته که از ضایع شدن محصولات جلوگیری میکند.
در اسفند ۱۴۰۳، بخش هستهای در اتاق بازرگانی ایجاد شد و بخش خصوصی به این حوزه وارد شده است.
دستاوردهای متنوع
دستاوردهای دیگر شامل چشمه کبالت ۵۷ برای چاهپیمایی، متانول دوتره با کاربرد در صنایع پتروشیمی، و دیاتیل هگزیل فسفریک اسید برای استخراج فلزات باارزش بود.
این پیشرفتها در حالی است که ایران با فشارهای بینالمللی مواجه است. با وجود تحریمها، این دستاوردها نشاندهنده عزم ایران برای خودکفایی و توسعه پایدار در حوزههای سلامت، اقتصاد و انرژی است.
انتهای پیام/
نگاهی به تاریخ مام میهن؛ بازیابی عزتمندی ملی
فناوری هستهای زمینه شکوفایی صنایع راهبردی را فراهم کرد
تشریح کاربردها و نقش انرژی هستهای در ارتقای علوم و فنون
