اثربخشی نظام تامین مالی نوآوری بررسی شد

به گزارش خبرگزاری آنا، مصطفی بغدادی، مدیر توسعه اکوسیستم صندوق نوآوری و شکوفایی در پنل تخصصی نظام تامین مالی نوآوری ایران؛ تحلیل عملکرد و اثربخشی که در پژوهشگاه نیرو ذیل هجدهمین کنفرانس و چهاردهمین‌کنفرانس بین المللی مدیریت فناوری و نوآوری برگزار شد، گفت: اگر نگاه تاریخی به مسئله تامین مالی و نوآوری داشته باشیم و بازه‌های صنعتی شدن را فاکتور بگیریم،۲ تا ۳ بازیگر سنتی مانند بانک‌ها و بورس در تامین مالی شناخته شده هستند، اما در دوره معاصر در سال‌های اخیر از شروع برنامه توسعه و ماده ۱۰۰ برنامه سوم توسعه بحث شکل گیری صندوق‌های پژوهش مطرح شد که نخستین بازیگران تامین مالی و نوآوری شکل گرفتند و صندوق‌های پژوهش و فناوری ایجاد شدند.

وی افزود: از آن سال تاکنون در بازه‌های زمانی مختلف قوانین مختلف تصویب شدند که به تقویت و تکامل زیست بوم نوآوری و زیست بوم تامین مالی نوآوری کمک کردند.

وی تصریح کرد: اوایل دهه ۸۰ اولین صندوق پژوهش و فناوری، پارک پردیس و معاونت علمی و فناوری ایجاد شد که هر کدام اثراتی در زیست بوم نوآوری برجای گذاشتند. همچنین به واسطه قانون حمایت از شر‌کت‌ها و موسسات دانش بنیان نیز صندوق نوآوری و شکوفایی ایجاد شد.

وی بیان کرد: همچنین قوانین رفع موانع تولید و جهش تولید دانش بنیان نیز به تکامل زیست بوم نوآوری کشور و تامین نوآوری کمک کردند.

بغدادی گفت: اکنون صندوق نوآوری با ۱۰همت سرمایه، ۸ خدمت تخصصی فعالیت می‌کند. ۷۲ صندوق پژوهش در سراسر کشور و ۱۲ تا CVC و ۲۴ تا صندوق جسورانه بورسی، تعداد زیادی شتاب دهنده و مرکز نوآوری و بیش از ۱۰ هزار شرکت دانش بنیان دارد که اکوسیستم‌نوآوری کشور را تشکیل می‌دهند که میزان فروش این شرکت‌ها بیش از ۹۲۴ همت است که زمینه اشتغال ۴۰ هزار نفر در کشور را فراهم کرده‌اند.

اکوسیستم فناوری و نوآوری برای بانک‌ها آشنا نیست

محمد فرجود، مدیرعامل هلدینگ سرمایه گذاری نوترا نیز در این پنل تخصصی درباره نقش تخصصی بانک‌ها در تامین مالی فناوری و نوآوری گفت: بانک‌ها برای تامین مالی فناوری و نوآوری کشور چند نقش ایفا می‌کنند. یکی از این مباحث به ذات تامین مالی آنها مربوط است که کمک کردن و ارائه تسهیلات شان در چارچوب خاصی انجام می‌شود. دوم، بانک‌ها مشتریان خدمات فناوری و نوآوری هستند، اما متاسفانه اغلب بانک‌ها با اکوسیستم فناوری و نوآوری نزدیک آشنا نیستند. 

 تفاوت دیدگاه میان سهامداران و ذینفعان

سید مهدی سادات رسول، مدیرعامل صندوق توسعه صادرات و فناوری شریف نیز در این پنل تخصصی گفت: بین دیدگاه سهامداران‌و ذینفعان تفاوت جدی وجود دارد. این فاصله باعث می‌شود در حوزه‌های مختلف طراحی محصول، هماهنگی، تمرکز بخشی از بازار همگون سازی شان سخت‌تر شود. وی افزود: صندوق‌ها به علت کمبود ابزار‌های مالی روی ضمانت نامه‌ها تمرکز دارند.

 از نظر دیدگاهی لزوما صندوق‌ها نباید استیج راهبری را برعهده بگیرند. صندوق‌ها به کاهش هزینه تامین مالی که بانک‌ها برای ضمانت نامه تحمیل می‌کردند به شرکت‌ها و  ارائه تسهیلات خرد به شرکت‌ها کمک کرده‌اند. 

وی بیان کرد: اکنون به علت تورم زیاد بانک‌ها با بسیاری از شرکت‌ها خداحافظی می‌کنند، اما صندوق‌ها پل ارتباطی بین شرکت‌ها و بانک‌ها هستند. از سوی دیگر صندوق‌های بزرگ و قدیمی، آنهایی که در خارج از این فضا نمی‌توانند کسب درآمد کنند دچار چالش می‌شوند.

ماموریت صندوق حمایت از نظام تامین مالی است

سیاوش ملکی فر، معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی نیز در این پنل تخصصی به نقش و کارکرد صندوق نوآوری و شکوفایی در تامین مالی اشاره کرد و گفت: صندوق نوآوری و شکوفایی به لحاظ قانونی متولد شد تا بحث تامین مالی شرکت‌های دانش بنیان را انجام دهد. قرار بود سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی ۳ میلیارد تومان باشد؛ بنا بود ۳ و نیم درصد بودجه عمومی ظرف سه سال معادل ۳ میلیارد تومان به صندوق نوآوری و شکوفایی اختصاص پیدا کند، اما این اعتبار در مدت زمان بیشتر اختصاص پیدا کرد از اینرو نتوانستیم همراه با رشد شرکت‌های دانش بنیان در اکوسیستم رشد پیدا کنیم.

وی افزود: اکنون ۱۰ هزار شرکت نوآوری داریم و صندوق نوآوری و شکوفایی به مدد منابع قانون جهش تولید دانش بنیان به ۱۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. خدا را شکر منابع پایداری برای آن دیده شده است و امیدواریم سال آینده با افزایش سرمایه بیشتر مواجه باشیم.

وی اظهارکرد: صندوق نوآوری و شکوفایی نهاد سرمایه‌ای است. اجازه دارد از سرمایه اش حفاظت کند. اجازه دارد بلاعوض دهد و مشارکت کند، ریسک بپذیرد، تسهیلات دهد و ضمانت نامه صادر کند.

وی یادآورشد: ماموریت صندوق، طراحی، ایجاد و تکمیل و حمایت از نظام تامین مالی است. اکنون با ۳۶ تامین مالی جدید، ۱۵ بانک، جسورانه بانکی و ۷۰ صندوق پژوهش و فناورانه کار می‌کنیم.

اگر شبکه‌ای فکر نکنیم نیروی انسانی مان را از دست می‌دهیم

سعید فرهنگ فصیحی، مدیرعامل شرکت عصر امین کارآفرین بانک کارآفرین نیز گفت: اکنون ۲۰ هزار شرکت فناور و دانش بنیان در کشور داریم. پانزده سال پیش فعالیت پارک‌های علم و فناوری به این شکل نبود. تعداد شرکت‌های دانش بنیان به این میزان نبود، اما آیا این شرکت‌ها توانسته‌اند طی یک دهه اخیر اثربخشی داشته باشند؟ مشکلات جامعه مانند آلودگی هوا و ناترازی انرژی را برطرف سازند؟

وی افزود: اکنون شرکت‌های بزرگ دنیا شبکه‌ای فکر می‌کنند. ما اگر نتوانیم شبکه‌ای فکر کنیم نیروی انسانی مان را از دست خواهیم داد. باید ارتباطات بین المللی مان را تقویت کنیم.

بازار سرمایه ایران باید به بلوغ برسد

علی ناظمی، مشاور رئیس هئیت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی نیز گفت: باید بررسی کرد که آیا بازار تامین مالی کارایی و کارکرد خودش را دارد؟ بازارسرمایه کارا محیطی فراهم می‌کند که فاندر‌ها یا سرمایه گذار‌ها بتوانند بعد از یک دوره‌ای پولشان را نقد کنند و از بازار خارج شوند. دوم استارتاپ بتواند وارد بورس شود تا منفعتی هم به سرمایه گذاران برسد. استارتاپ‌ها قاعدتا نمی‌تواند در یک مرحله‌ای از جایی پول ریز کند مگر از بازار سرمایه. دوم مدیریت ریسک است. شرکت باید بالغ باشد و ریسکی نداشته باشد تا وارد بازار سرمایه شود. سوم وجود شرکت‌ها در بازار سرمایه، تولید شاخص‌های سودآور می‌کند و این مساله به سرمایه گذاران سیگنال می‌دهد.

وی عنوان کرد: در دو دهه اخیر تنها بیش از ۱۰ درصد بازار سرمایه بازدهی داشت. این کارکرد‌ها را بازار سرمایه ندارد، زیرا ابزار‌های ما بی کیفیت و بی هویت شده‌اند. بازار سرمایه ایران باید به بلوغ برسد.