چالش‌های یک شتاب‌دهنده در حوزه تولید محتوا/ درآمدزایی از انیمیشن به شرط ورود به بازار بین‌المللی

رئیس هئیت مدیره یکی از شتاب‌دهنده‌های عضو پارک فناوری پردیس و پارک علم و فناوری شاهرود با تاکید بر اینکه نگاه دولت یا ارگان‌های دولتی در حوزه مسائل علمی به جریان شتاب‌دهنده‌های حوزه تولید محتوا باید متفاوت باشد، گفت: هنوز مسئولان به این باور نرسیده‌اند که جریان اقتصادی حوزه محتوا و سرگرمی که یک بخش آن انیمیشن است، پیش از زنجیره ارزش اتفاق میفتد. اگر مسئولان این جریان سرمایه‌گذاری را بپذیرند، مشکلات این حوزه برطرف خواهد شد.

اسدالله دیانتی، رئیس هیئت مدیره یکی از شتاب‌دهنده‌های عضو پارک فناوری پردیس و پارک علم و فناوری شاهرود در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: این شتاب‌دهنده در حوزه تجاری‌سازی محتوا فعالیت دارد.

وی اضافه کرد: از سال ۱۳۹۲ فعالیت این مجموعه آغاز و از سال ۱۳۹۷ نیز تبدیل به شتاب‌دهنده شده است. طی یک دهه از فعالیت این مجموعه توانسته‌ایم حدود ۱۰ هزار دقیقه تولید محتوا در حوزه‌های مختلف داشته باشیم. عمده کار ما نیز پیرامون تولید انیمیشن است؛ تاکنون بیش از ۴۰۰ عنوان انیمیشن در حوزه‌های فرهنگی، مذهبی و سیاسی نیز مصاحبه و مستند تولید کرده‌ایم.

وی اظهارکرد: تیم‌هایی که می‌توانستند‌ ایده پردازی کنند را نیز به روش‌های استارت‌آپ استودیو پرورش داده‌ایم. تاکنون پروژه‌های مختلفی نیز برای سازمان صدا و سیما، سپاه و مراکزی که در تولید محتوای فرهنگی فضای مجازی یا تلویزیون فعالیت دارند، اجرا کرده‌ایم.

دیانتی افزود: مخاطبان حوزه محتوای این مجموعه نیز متنوع است و گروه سنی خردسال تا بزرگسال را شامل می‌شود به عنوان مثال سریال سلام بر ابراهیم که زندگی نامه شهید ابراهیم هادی را به نمایش گذاشته است و یکی از موفق‌ترین طرح‌های این مجموعه محسوب می‌شود، مخاطب عام دارد؛ سریالی که از شبکه سوم سیما پخش شد. در حوزه فعالیت خارج از ایران نیز موفق به تولید یک سری محتوا شده‌ایم و توانسته‌ایم محصول‌مان را به مشتریان خارجی بفروشانیم.

وی ساخت انیمیشن را پولساز اما پرهزینه عنوان کرد و گفت: انیمیشن حرفه‌ای پولساز در تمام دنیاست اما در ایران به آن معنای واقعی درآمدزایی ندارد زیرا انیمیشن سفارشی ساخته می‌شود و عمدتا یک مجموعه دولتی از آن حمایت می‌کند.

مدیر این شتاب‌دهنده اضافه کرد: یکی از بزرگترین حامیان ما سازمان صدا و سیما و مرکز صباست. آن‌ها محصولات تولیدی ما را مشاهده کرده و پس از اینکه مورد پسندشان قرار گرفت از طریق تیم‌هایشان ‌ایده‌هایشان را پیشنهاد می‌دهند. این‌ایده‌ها آماده و پرورش داده شده و پس از مذاکره با مرکز صبا تبدیل به پروژه می‌شوند. به عنوان مثال حجم پروژه سلام بر ابراهیم بزرگ و حجیم است. پروژه‌ای که داخل آن از دستاورد‌های علمی و فناوری استفاده شده و تقریبا تا ۷ سال آینده نیز ادامه دارد. اخیرا نیز به بحث هوش مصنوعی ورود پیدا کرده‌ایم. قطعا این پروژه‌ها اگر وارد بازار تجارت و بازار خارجی شوند، بسیار هم پولساز خواهند بود.

سرمایه گذاری برای شتابندهنده‌های حوزه انیمیشن ناملموس و زمان بر است

وی به مشکلات شتاب‌دهنده‌های حوزه انیمیشن اشاره کرد و در این خصوص گفت: در حال حاضر همه شتاب‌دهنده‌ها در ترجمه عنوان برابری دارند. همگی آن‌ها به سوی توسعه‌ایده حرکت می‌کنند. ‌ایده‌ای که اغلب از درون شتاب‌دهنده‌ها، استارت‌آپ‌ها یا تیم خارج از مجموعه شکل می‌گیرد. سپس‌ایده پرورش یافته و تجاری‌سازی می‌شود. این معنا را می‌توان برای کل شتاب‌دهنده‌ها متصور شد اما باید تفاوت‌هایی نیز در روش کار آن‌ها قائل شد. حوزه کاری ما تولید محتواست، روش کار‌مان نیز نسبت به شتاب‌دهنده‌های دیگر مقدار ناملموس و متفاوت‌تر است.

وی بیان کرد: شتاب‌دهنده‌ای که در حوزه صنعت کار می‌کند، استارت‌آپی که آنجا شکل می‌گیرد، ‌ایده‌ای که اتفاق می‌فتد و تمام مسیری که آن استارت‌آپ پیش می‌رود تا به محصول اولیه برسد کاملا برای شتاب‌دهنده، سرمایه‌گذاران دولتی و خصوصی ملموس است اما در این حوزه، از لحظه‌ای که مجوز می‌گیریم، دچار مشکل هستیم.

دیانتی ادامه داد: در انیمیشن ابتدا باید طرح آماده شود. در اجرای طرح نیز باید ذائقه مخاطب و جامعه را بسنجیم زیرا ساخت یک انیمیشن برای سینما و سریال حدود دو سال زمان می‌برد، باید بررسی کنیم که آیا پس از گذشت دو سال مخاطب آن طرح را می‌پسندد؟ رنگ‌های مورد استفاده شده تاثیر خودش را برجای می‌گذارد و آیا برای مخاطب جذاب است؟ همچنین با در نظر گرفتن جغرافیای محیط، آیا اصل‌ایده برای مخاطب قابل پذیرش است؟

وی تأکید کرد: هیچکدام از این گزینه‌ها از ابتدا ملموس نیستند و ما قصد داریم آن را تبدیل به ‌ایده اولیه کنیم؛ محصول اولیه ما همان محصول نهایی است که برای خروجی سیستم شتابدهی در نظر می‌گیریم. KPI (شاخص کلیدی عملکرد) که ما برای محصول یک استارت‌آپ یا کاری که برای شتاب‌دهنده خروجی در نظرگرفته‌ایم، ‌ایده اولیه و فیلم نامه است. سرمایه‌گذار باید روی آن استارت‌آپ سرمایه‌گذاری انجام دهد و بپذیرد که ‌ایده را توسعه دهد. همین مسئله به اندازه یک الی دو میلیارد تومان هزینه می‌برد تا ما به آن کیفیت استاندارد جهانی دست پیدا کنیم.

نگاه دولت به جریان شتاب‌دهنده‌های حوزه تولید محتوا باید متفاوت باشد

دیانتی گفت: نگاه دولت یا ارگان‌های دولتی در حوزه مسائل علمی به جریان شتاب‌دهنده‌های حوزه تولید محتوا باید متفاوت باشد. به عنوان مثال معاونت علمی، فناوری و ریاست جمهوری با اختصاص ۵۰ میلیون تومان از شتاب‌دهنده‌ها برای اجرای طرح‌هایشان حمایت می‌کند. طبیعتا توقع دارد با اختصاص ۵۰ میلیون تومان از جانب ما، استارت‌آپ به نتیجه اولیه‌اش برسد. شاید این مسأله در صنعت و حوزه‌های دیگر به نتیجه برسد اما ما باید ۲۰ برابر این مبلغ هزینه کنیم تا استارت‌آپ برای مذاکره به سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران منتج شود.

رئیس هیئت مدیره این شتاب دهنده افزود: هرچند ساخت انیمیشن درآمدزاست اما هنوز مسئولان به این باور نرسیده‌اند که جریان اقتصادی حوزه محتوا و سرگرمی که یک بخش آن انیمیشن است، پیش از زنجیره ارزش اتفاق میفتد. اگر مسئولان این جریان سرمایه‌گذاری را بپذیرند، مشکلات این حوزه برطرف خواهد شد.

وی بیان کرد: جریان سرگرمی به ویژه حوزه رسانه طبق آمار و ارقام حتی در زمان کرونا، سیر صعودی نه نزولی در حوزه اقتصاد داشته است؛ همه صنایع سیر نزولی اما حوزه رسانه و سرگرمی سیر صعودی داشته و به رشد و شکوفایی رسیده است. اگر مسئولان به این باور برسند، سرمایه‌گذاری و نگاه ویژه‌ای در این جریان رخ می‌دهد و ما برای تامین اعتبار پروژه‌ای که کار تحقیق و توسعه‌اش را انجام داده‌ایم، می‌رویم.

وی یادآورشد: هرچند برخی از قصه‌ها شرقی و در ارتباط با منطقه خودمان بوده اما برای دنیا نیز جذاب است. ما این داستان‌ها را ترجمه کرده‌ایم و فیلم نامه را نوشته‌ایم . پس از آن برای تامین اعتبار اصلی به سرمایه‌گذار، بانک و دولت مراجعه کرده‌ایم و گفته‌ایم که اگر شما یک میلیون دلار روی این طرح سرمایه‌گذاری کنید، مشتری ۶ میلیون دلاری دارید اما متاسفانه این مسئله برایشان باور‌پذیر نیست تا سرمایه را به صورت مقطعی یا سرمایه در گردش تامین کنند.

وی عنوان کرد: ما اکنون بخشی از این اعتبار را به هر نحوی تامین می‌کنیم اما سرمایه‌گذاری اصلی باید توسط بانک یا مجموعه‌های دولتی انجام شود. معمولا در این حوزه نگاه درست و باورپذیری وجود ندارد بنابراین چنین امری تحقق پیدا نمی‌کند. در حال حاضر حوزه محتوا از نظر اقتصادی و همچنین به عنوان دیپلماسی فرهنگی و سیاسی برای رساندن پیام‌مان به دنیا، ابزار موثرتری نسبت به حوزه نظامی است. تحقق چنین امری نیاز به باورپذیری مسئولان دارد.