فضاپیماهای از رده خارج شده جو زمین را پر از فلز کرده‌اند

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از نیو‌ساینتیست، زمانی که ماهواره‌ها به پایان عمر خود می‌رسند، به جو زمین سقوط می‌کنند و می‌سوزند. ذهنیت قبلی انسان این فرآیند ورود مجدد را به طور کلی بی ضرر در نظر می‌گرفت، اما با پرتاب شدن ماهواره های بیشتر و بیشتری به مدار و خارج شدن قدیمی‌ها از مدار در جو، بشر به آهستگی در حال درک اثرات مخرب این فرآیند بر آب و هوا است.

دنیل مورفی (Daniel Murphy)، در آزمایشگاه علوم شیمی اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا ، به همراه همکارانش یک آزمایش را انجام دادند. این آزمایش با نام ابزار تجزیه و تحلیل ذرات توسط طیف‌سنجی جرمی لیزری- که به اختصار «پی‌ای‌ال‌ام‌اس» (PALMS) گفته می‌شود- برای اندازه‌گیری ترکیبات صدها هزار ذره در اتمسفر در آسمان بالای آلاسکا انجام شد. مورفی نتایج این آزمایش را در 13 دسامبر در نشست اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا در کالیفرنیا ارائه کرد.

برای انجام آزمایش، ابزار «پی‌ای‌ال‌ام‌اس» در دماغه یک هواپیما در ارتفاع بالا قرار می‌گیرد و به هوای خارج از هواپیما اجازه عبور از آن را می‌دهد و ذرات معلق موجود در هوا را با استفاده از مجموعه ای از لیزرها اندازه‌گیری می‌کند. دو منبع اصلی فلزات در استراتوسفر وجود دارد - شهاب‌سنگ‌ها و ماهواره‌های بازگشتی - و بقایای ماهواره‌ها تمایل دارند حاوی آلومینیوم، لیتیوم و سایر عناصر و ترکیباتی باشند که به طور طبیعی در شهاب‌سنگ‌ها تشکیل نمی‌شوند.

حدود نیمی از ذرات معلق در استراتوسفر فلزات هستند و محققان دریافتند که به نظر می رسد حدود یک پنجم این ذرات از ماهواره ها و فضاپیماهای دیگر آمده باشند. مورفی در سخنرانی خود در کنفرانس گفت: حدود 10 درصد از ذرات موجود در استراتوسفر حاوی آلیاژهای آلومینیوم از فضاپیماها هستند و این عدد فوق‌العاده بزرگی است.

اگرچه نتایج این آزمایش احتمالاً هنوز برای بررسی تأثیر معنی‌دار این ذرات بر استراتوسفر کافی نیست، اما افزایش برنامه‌های فضایی در سراسر جهان به معنی افزایش چشمگیر پرتاب ماهواره در دهه آینده است و این می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. شکل‌گیری یخ در جو معمولاً در اطراف ذرات جامد در فرآیندی به نام هسته‌زایی (nucleation) شروع می‌شود و با روشی که این فلزات بر سایر ذرات جو تأثیر می‌گذارند می‌توانند این فرآیند را تقویت کنند.

مورفی می‌گوید: ما هنوز هیچ چیز قطعی نمی‌دانیم، تازه در حال فکر کردن به این موضوع هستیم، اما هسته‌زایی یخ ممکن است یکی از تأثیرات مهم باشد، چرا که می‌تواند به طور قابل توجهی ابرهای استراتوسفر قطبی را تغییر دهد. این ابرها می‌توانند مولکول های ازن را در مناطق قطبی از بین ببرند، بنابراین انتشار بذرگونه و بیشتر این ذرات فلزی در استراتوسفر می تواند مشکل بزرگی باشد.