شماره 64 فصلنامه علمی‌پژوهشی «ذهن» منتشر شد
فصلنامه ذهن با صاحب امتیازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و سردبیری حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر علیرضا قائمی‌نیا به شماره شصت و سوم خود رسید.
به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی شصت‌و‌چهارمین شماره فصلنامه علمی‌پژوهشی «ذهن» با مطالبی از محمدجواد رودگر، مرتضی وصالی ناصح، جعفرمروارید، حمید رضازاده و... منتشرشد.
در ذهن 64 مقالاتی به شرح زیرمی‌خوانیم:
معرفت شهودی به حق تعالی در عرفان وحیانی/ محمدجواد رودگر
چکیده: معرفت شهودی حاصل سیر و سلوک از رهگذر تزکیه باطن، تذکیه عقل و تضحیه نفس است که با طی مقامات معنوی و منازل سلوکی تا فنای فی الله و مقام قرب وجودی به حق تبارک و تعالی امکانپذیر است. مقصود ما در معرفت شهودی به حق تعالی، شهود قلبی وجه الله اعم از شهود عینالیقینی و شهود حق الیقینی- شهود با چشم باطنی نه ظاهری- است. پرسش نوشتار حاضر این است که آیا شهود حق تعالی ممکن است یا ممتنع؟ برونداد مقاله در پاسخ به پرسش یادشده نیز چنین است که آنچه در خداشناسی اعم از خداشناسی حصولی و حضوری محال و ناممکن است، همانا شناخت کنه ذات حق سبحانه و احاطه معرفتی به «الله» تبارک و تعالی است که در حقیقت منطقه ممنوعه تکوینی است و احدی از انسانها حتی انبیا و اولیا بدان راه ندارند؛ چه اینکه هویت غیبیه مطلقه حق سبحانه نه اسمی و نه رسمی برای اوست؛ لکن شناخت «وجهالله» از راه شهود باطنی ممکن است. فرضیه مقاله نیز امکان شناخت شهودی وجهالله در عرفان وحیانی است. برونداد نوشته پیش روی نیز عبارت است از: 1. امکان شناخت شهودی وجهالله؛ 2. استحاله شناخت شهودی ذات حق سبحانه با برهان اطلاق ذاتی و بساطت وجودی حق تعالی؛ 3. راههای شناخت حق اعم از شناخت خدا به خدا، شناخت خدا به نورانیت وجودی پیامبر و امام و شناخت شهودی خدا از راه معرفت نفس.
مبانی معناشناختی ساخت و ادراک مفاهیم در علوم انسانی/ مرتضی وصالی ناصح
چکیده: مفاهیم در علوم انسانی، جایگاه مهمی در معرفت‌شناسی دارند؛ ازهمینرو فرایند ساخت و ادراک مفاهیم- به‌ویژه مفاهیم انتزاعی صرف- از مباحث مبنایی در علوم انسانی به شمار می‌آید که علاوه بر فلسفه، منطق و اصول فقه، دانش زبانشناسی را نیز به بحث می‌کشد. ساخت و ادراک این نوع مفاهیم غیرعینی بر مبنای مفهوم‌سازی با منشأ ذهنی و زبانی صورت می‌گیرد که ریشه در بحث ارتباط «زبان و ذهن» دارد. اگرچه ظاهراً خاستگاه مفهوم‌سازی در فلسفه غرب است و فلسفه تحلیلی و علم معناشناسی معاصر- تحت عنوان معناشناسی شناختی- عهده‌دار این مباحث شده‌اند، ریشه اصلی آن را آن هم با تقدم زمانی چندقرنی، باید در مبحث «دلالت لفظ بر معنا» در منطق و اصول فقه جستجو نمود؛ مباحثی که عمدتاً اصول فقه و فلسفه اعتباریات عهده‌دار آن هستند. فرایند مفهوم‌سازی در فلسفه تحلیلی بر مبنای «ادراک استعاری» از انطباق محسوس بر ملموس و در فلسفه اسلامی بر مبنای «ادراک اعتباری» از انتقال مفهوم عینی به ذهنی صورت می‌گیرد. سعی این نوشتار تحلیل تطبیقی مبانی معناشناسی فرایند ساخت و ادراک مفاهیم انتزاعی صرف در فلسفه تحلیلی غرب و فلسفه اسلامی است.
ریشه‌یابی درونگرایی/ برون‌گرایی در توجیه در دانش اصول فقه/ جعفرمروارید، حمید رضازاده
چکیده: درونگرایی/ برون‌گرایی از مباحث مهم و جدید در حوزه معرفت‌شناسی معاصر غربی به شمار می‌رود؛ اما رگههایی ازاین‌گونه مباحث را در سنت اندیشه اسلامی و به‌طورخاص در دانش اصول فقه نیز می‌توان جستجو کرد. نوشتار حاضر کوششی است در راستای یافتن این نوع ریشهها. نوشتار ابتدا به معرفی دیدگاه‌های درون‌گرایانه/ برون‌گرایانه پرداخته و با تفکیک درونگرایی/ برون‌گرایی در معرفت از درونگرایی/ برون‌گرایی در توجیه، یک معیار برای مرزبندی اولی و سه معیار برای مرزبندی دومی برشمرده است. سپس با مبناقراردادن معیار سوم برای مرزبندی درونگرایی/ برون‌گرایی در توجیه که بر اساس تلقی تکلیفی یا غیرتکلیفی از توجیه این دو دیدگاه را از هم متمایز می‌کند. مباحثی را که بهنحوی حکایت از تمایلات درون‌گرایانه/ برون‌گرایانه اندیشمندان مسلمان دارد، گزارش نموده است. در همین راستا، با سیری در اصول فقه و تحلیل مباحثی همچون حجیت ذاتی قطع، حجیت قطع قطاع و بحث تجری، ارتباط آنها را با درونگرایی/ برون‌گرایی در توجیه توضیح داده است.
انتهای پیام/
