دستاورد یک شرکت دانش‌بنیان؛
دستگاه آب شیرین‌کن خورشیدی جایگزین هوتک‌های سیستان و بلوچستان میشود
سیستان و بلوچستان محروم‌ترین استان ایران در تامین آب شرب و سالم است.یک شرکت دانش بنیان توانسته تکیه بر علم و دانش خود، دستگاهی تولید کند که با انرژی خورشیدی آب شور را به آب شیرین تبدیل می کند.
به گزارش گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، دسترسی به آب آشامیدنی یکی از نیازهای اولیه انسان است، اینکه تصور کنیم عده‌ای از مردم مناطق محروم به آب سالم دسترسی ندارند اصلاً در ذهن نمی‌گنجد. در بسیاری از روستاهای استان سیستان و بلوچستان تأمین آب شرب به‌روش سنتی و غیربهداشتی صورت می‌گیرد و این از نظر بهداشت و سلامت عمومی غیرقابل قبول است.
یکی از مشکلات مدیریتی در حوزه آب استفاده از آب تصفیه شده و قابل شرب جهت آبیاری فضای سبز و مصارف غیر شرب است. در بسیاری از کشورهای پیشرفته آب قابل شرب و غیر قابل شرب را جداسازی می کنند. این امر باعث کاهش هزینه های مربوط به تصفیه آب شده و مدیریت منابع آبی را تسهیل می کند.
حدود ۷۰ درصد از سطح زمین را آب تشکیل می‌دهد که سه درصد آن آب شیرین بوده که برای مصرف انسان‌ها مناسب است. حدود دو سوم از این میزان نیز در یخچال‌های طبیعی یخ زده قرار گرفته است و برای استفاده انسان‌ها در دسترس نیست. متأسفانه میلیون‌ها نفر در سرتاسر جهان به آب دسترسی نداشته و یا اگر امکان دسترسی به منابع آب برای آنها وجود داشته باشد نمی‌توانند از آن استفاده کنند.
یکی از حقایقی که در مورد این منبع جهانی وجود دارد این است که آب آشامیدنی سالم و تمیز، کمیاب است و میلیون‌ها نفر در سراسر جهان تمام روز خود را برای جستجوی آن صرف میکنند. یکی از چالش های مهم زیست محیطی در خاورمیانه و کشور ایران بحران کم آبی است. با توجه به کمبود منابع آبی و کاهش بارندگی ها و شرایط آب وهوایی کشور ایران و عدم مدیریت صحیح در حوزه آب، امروزه شاهد مشکلات زیادی در این حوزه هستیم.
**میانگین دسترسی مردم سیستان و بلوچستان به شبکه آب کمتر از 70 درصد
سیستان و بلوچستان محروم‌ترین استان ایران در تامین آب شرب و سالم است. طبق گزارش‌هایش برآورده شده میانگین دسترسی مردم سیستان و بلوچستان به شبکه آب کمتر از 70 درصد و در روستاها کمتر از 46 درصد است. همچنین برخی از شهرها و روستاهای این استان نه تنها از نعمت آب سالم برخوردارند، بلکه هر ساله تعدادی از اهالی سیستان و بلوچستان برای به دست آوردن آب شرب، جان خود را از دست می دهند. این استان با ۵۰ میلیمتر بارندگی سالانه در ردیف نخست بحران کم آبی در کشور جای دارد. آب لوله کشی در این شهر فقط مصارف بهداشتی دارد و مردم سال‌هاست که برای تهیه آب آشامیدنی خود باید به مراکز تصفیه آب مراجعه و با گالن آب را به منزل منتقل کنند. هرچند که این اتفاق برای مردم محروم حاشیه و روستا شدنی نیست و در نهایت آنها مجبور به استفاده از آب هوتک هستند.
تداوم خشکسالی‌های ۲ دهه در سیستان و بلوچستان سبب افت آب‌های زیر زمینی و خشک شدن قنات‌های متعدد و در نتیجه از بین رفتن زیر ساخت‌های بخش کشاورزی و نابودی اکوسیستم طبیعی در سطح وسیعی از اراضی و مراتع این استان شده است.
این خشکسالی ها و به موازات آن سوءمدیریت ها در توزیع آب به گونه ای پیشترفت داشته که گویا مدیریت آن از دست مسئولین نیز خارج شده است! به صورتی که اگر کسی که ساکن یکی از شهرهای مرفه و با امکانات بیشتر کشور است، تصاویری را از مردمان این منطقه شاهد باشد، شاید سخت باور کند که این مردم همین کشور و از هموطنان ما هستند که با سختی ها، کمبودها و نبود امکانات، دست و پنجه نرم میکنند..
**هوتک معظل یا راه حل ؟
هوتِگ یا هوتَک نام گودال مصنوعی و یا طبیعی نسبتاً بزرگی است که آب حاصل از بارندگی‌ها در آن هدایت و جمع آوری شده و در طول سال به مصارف کشاورزی و آشامیدنی انسان و حیوانات اهلی و وحشی می‌رسد.
قشرهای مختلف مردم از جمله کودکان و نوجوانان برای رهایی از تشنگی و شستشو آب مورد نیاز خود را از هوتگ ها تهیه می کنند. جان باختن کودکان و افراد در سنین مختلف و حتی دام و حیوانات به دلیل غرق شدگی و یا حتی معلول شدن کودکان به دلیل حمله تمساح ها به آن ها از معطلات هوتک هاست که باعث رنجش و ناراحتی مردم است. ساماندهی هوتگ ها با استفاده از نظرات و تجربیات افراد بومی می تواند روستاها را از خشکسالی و کمبود آب رهایی بخشد و مانع بروز برخی مشکلات شود..
از طرفی دیگر هوتگ ها عمر مفید بسیار بالایی دارند و با هزینه پایین ساخته می‌شوند و حمایت دستگاه‌های اجرایی به لحاظ تهیه ماشین آلات، طراحی و مطالعه، مکان سنجی، تخصیص اعتبار مورد نیاز تاثیر ارزنده‌ای بر حفظ، احیاء و ترویج این روش سنتی و بهره برداری از سیلاب خواهد داشت. در واقع هر هوتگ را می توان طرحی از طرحهای آبخیزداری عنوان کرد که قابلیت و نقش مهمی در جمع آوری آب دارند و از آن به عنوان یکی از راه‌های مواجهه با کمبود و محدودیت منابع آب و در نتیجه توسعه روستایی منطقه یاد میشود.
** تصفیه آب شور با انرژی خورشیدی
حالا محققان این استان در پارک علم و فناوری استان سیستان و بلوچستان توانسته‌اند یک قدم موثر برای تأمین آب سالم بدارد و علاوه بر تلاش برای بی نیاز کردن کشور از واردات محصولات آب شیرین کن بی کیفیت خارجی، بخشی از مشکلات آب شرب مناطق روستایی سیستان و بلوچستان را حل کند. دستگاهی که به جای مصرف برق، از انرژی خورشیدی استفاده می‌کند و همین یک مزیت منحصر به‌فرد است.
محمدمقدم رئیس هئیت مدیره این شرکت درباره محصول فناورانه خود توضیح داد: یکی از محصولات که می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند دستگاه آب شیرین کن خورشیدی است، این محصول در مقایسه با نمونه وارداتی آب شیرین کن (RO) هزینه‌ی بیشتری دارد، اما مزایایی هم دارد که غیرقابل چشم پوشی نیست مثلا این دستگاه قابلیت تصفیه شورترین آب‌ها مانند آب دریا یا هرنوع آب آلوده را به آب شیرین دارد و حتی آلودگی میکروبی این آب‌ها از بین می‌برد. به علاوه این دستگاه هیچ پیچیدگی خاصی ندارد و در بلند مدت نیاز به تعمیر ندارند، همچنین این دستگاه‌ها به دلیل فضای کمی که (نیم مترمربع) اشغال میکنند به راحتی در همه فضا‌ها قابل استفاده و نصب است.
**تولید پساب کمتر در مقایسه با نمونه خارجی
این دستگاه آب شیرین کن خورشیدی نسبت به نمونه‌های وارداتی پساب کمتری تولید می‌کند، مثلا آب شیرین کننده‌های وارداتی به ازای هر یک لیتر آب شیرین ۴ لیتر پساب تولید میکنند که این موضوع خود باعث صدمه وارد کردن به محیط زیست و افزایش آب‌های شور سطحی میشود. در حالی که در نمونه ایرانی تمام آب وارد شده تصفیه میشود و پسابی نخواهد داشت.
در نمونه‌های وارداتی آب شیرین کن علاوه بر خروج ارز برای تهیه این محصولات بی کیفیت به دلیل نبود قطعات و تکنسین برای انجام تعمیرات پس از مدت کوتاهی غیرقابل استفاده میشود و دوباره مردم مجبور به استفاده از آب‌های آلوده می‌شودند. در برخی از روستاها به دلیل اینکه در مناطق دور افتاده هستند برق ندارند و آب شیرین کن‌های وارداتی عملا کاربردی ندارند.
تنها مشکل این دستگاه را حجم محدود آب شیرین تولیدی در طول روز است این دستگاه روزانه قادر است تنها ۳ لیتر آب شیرین کند، که البته این حجم برای آب شرب روزانه کفایت می‌کند، ولی برای مصارف دیگر کافی نیست.
**یک راهکار ساده جهت کاهش بحران کم آبی
رئیس هئیت مدیره این شرکت در ادامه درباره محصول دیگر این شرکت یعنی سامانه بازچرخانی آب خاکستری که راهکار ساده و کم هزینه در صرفه جویی آب و استفاده مجدد از پسآب گفت: بخش قابل توجهی از آب مصرفی در ادارات و منازل (بیش از ۲۰ درصد در بخش خانگی و بیش از ۴۰ تا ۵۰ درصد در بخش اداری) در فلاش تانک‌های سرویس بهداشتی مصرف میشود که با هر بار استفاده از فلاش تانک حجمی بیش از ۱۰ لیتر آب سالم و بهداشتی مستقیم به پساب خاکستری تبدیل میشود. سامانه بازچرخانی آب خاکستری کمک می‌کند آبی که در دستشویی‌ها استفاده میشود طی یک مرحله تصفیه شده و به درون فلاش تانک بازگردد و دوباره مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ که این راهکار ساده و کم هزینه باعث صرفه جویی در آب و استفاده مجدد از پسآب میشود. استفاده از سیستم لوله کشی مجزا در منازل و جداسازی فاضلاب سیاه از فاضلاب خاکستری و استفاده مجدد از فاضلاب خاکستری جهت آبیاری و استفاده مجدد از آن در فلاش تانک ها تیز می تواند یک راهکار مدیریتی جهت کاهش بحران کم آبی باشد.
محصولات دیگر این شرکت دانش بنیان
این شرکت دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری استان سیستان و بلوچستان به غیر از دستگاه آب شیرین تولیدات دیگری نیز دارد که شامل دوچرخه ثابت و قابلیت منحصر به فرد این دوچرخه تولید برق هنگام رکاب زدن است، زیرا در سایر دوچرخه‌های ثابت انرژی مصرفی هنگام رکاب زدن تلف میشود، اما در این دستگاه انرژی مکانیکی با استفاده از یک ژنراتور مخصوص دور پایین به انرژی الکتریکی تبدیل میشود. از برق تولید شده می‌توان برای شارژ کردن انواع تلفن همراه استفاده کرد.
همچنین برق تولید شده اضافی را می‌توان در یک باطری ۱۲ ولت برای استفاده در زمانی دیگر یا مواقع اضطراری ذخیره کرد. ما سعی داریم بتوانیم این دوچرخه را در مکان‌های عمومی از جمله پارک‌ها یا ایستگاه‌های مترو‌ها قرار دهیم که در اختیار عموم قرار بگیرد.
همچنین محصول دیگراین شرکت هواگرمکن خورشیدی است و عملکرد این دستگاه به گونه ای است که با استفاده از آن انرژی خورشیدی به وسیله سطوح جاذب به انرژی حرارتی تبدیل میشود. از این دستگاه می‌توان به منظور گرمایش محیطی (منازل، اداری، صنعتی و...) استفاده نمود. استفاده از این دستگاه سبب خواهد شد تا انرژی مصرفی در بخش گرمایش به اندازه قابل توجهی کاهش یابد.
انتهای پیام/
