حذف میراث شهردار دوچرخه سوار از خیابان بهشت/ دوچرخه سواری، راهی که به فراموشی سپرده شد!

گروه جامعه خبرگزاری آنا-میثم نامنی؛ دوچرخه، وسیله ارزان قیمتی برای عبور و مرور که در شهر‌های پرجمعیت با تراکم و ترافیک بالا می‌تواند به آلودگی هوا و مشکلات این چنینی کمک خوبی کند. البته دوچرخه سواری جدا از بحث سلامتی به حل بسیاری از مشکلات اجتماعی نیز کمک می‌کند.

همانطور که گفته شد دوچرخه سواری با مشکلات زیادی نظیر: ترافیک، آلودگی هوا، آلودگی صوتی و کم تحرکی شهروندان می‌تواند مقابله کند و همین امر می‌تواند دلیلی قانع کننده در تشویق و ترویج دوچرخه سواری در پایتخت باشد.

وسیله نقلیه‌ای سبک که نه تنها هزینه‌ای برای رفت و آمد ندارد، بلکه نگهداری آسان و کم هزینه‌ای دارد و هموطنان با پرداخت مبلغ کمتری نسبت به وسایل نقلیه موتوری و ... می‌توانند از آن استفاده کنند. این وسیله نقلیه در کنار وزن سبک و تسهیل تردد، قدرت مانور بالایی نیز در زمان شلوغی و ترافیک دارد.

ایجاد مسیری بدون مانع؛ دغدغه‌ای از سوی دوچرخه سواران

در همین راستا پای درد و دل بسیاری از دوچرخه سواران و شهروندانی که علاقه به این وسیله داشتند نشستم و هرکدام از آن‌ها دغدغه‌هایی داشتند. این روز‌ها بسیاری از شهروندان انتظار دارند که همانند قبل دوچرخه در دسترس آن‌ها قرار گیرد، چراکه مانند گذشته در پارک‌ها و معابر حضور این نوع وسیله نقلیه نمایان نیست و اگر از موضوع دوچرخه‌های اشتراکی در شهر تهران عبور کنیم، با موضوع نبود مسیر‌های اختصاصی ویژه دوچرخه که چند سالیست بحث آن مطرح می‌شود مواجه خواهیم شد و این موضوع از جمله دغدغه‌های دوچرخه سواران و شهروندان علاقه‌مند به استفاده از دوچرخه است.

دوچرخه سواران هم که روزانه از این وسیله نقلیه استفاده می‌کنند، حرف‌های زیادی دارند که می‌تواند به کاهش ترافیک و آلودگی هوا کمک کند، اما نبود امکانات در پایتخت مانند مسیر اختصاصی موجب شده تا کم کم علاقه‌ای به استفاده از این وسیله نقلیه در شهر تهران نداشته باشند. شهری که در ایام مختلف سال شاهد بار ترافیکی سنگین و آلودگی هوا در آن هستیم و هرچه جلوتر می‌رویم حمل و نقل پاک فراموش می‌شود.

نبود یک مسیر پیوسته که دوچرخه‌سواران بتوانند مسیر خود را بدون دغدغه و بدون مانع و با یک سرعت ثابت ادامه بدهند، موجب شده تا بسیاری از آنان نتوانند دوچرخه را جایگزین وسایل نقلیه دیگر کنند و اگر در سطح شهر دقت داشته باشید، همان مسیر‌های قبلی نیز یا حذف شده‌اند و یا به محل پارک موتور سیکلت و ... تبدیل شده و این امر نشان از اهمیت نداشتن موضوع دوچرخه سواری در شهر تهران دارد.

به گفته بسیاری از دوچرخه سواران نبود مسیر مناسب آنان را به هنگام گردش به چپ و راست دچار مشکل می‌کند؛ چراکه رانندگان اجازه عبور از خیابان را به آن‌ها نمی‌دهند و وجود داشتن یک مسیر مشخص حداقل چیزی است که یک دوچرخه سوار برای سفر ایمن در شهر به آن نیاز دارد.

موضوع مسیر دوچرخه سواری، طی سال‌های اخیر در بسیاری از کشور‌های پیشرفته مورد توجه قرار گرفته و  دوچرخه را نیز به عنوان یکی از وسایل حمل ونقل روزمره می‌شناسند و برای افزایش استفاده از حمل و نقل عمومی برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای را در نظر دارند.

در کشور ما نیز به ویژه کلانشهر‌هایی نظیر تهران، برای ترویج دوچرخه سواری باید راهکار‌هایی از سوی مسئولان ارائه شود و برای اینکه کارمندان با دوچرخه به محل کار خود بروند بهتر است مشوق‌هایی در نظر گرفته شود تا افراد تشویق به استفاده از آن شوند. همچنین یکی دیگر از راه حل‌های ترویج استفاده از این وسیله نقلیه، استفاده عمومی آن توسط برخی چهره‌های مطرح و مسئولان است که خود باعث می‌شود اطرافیان آن‌ها نیز به استفاده از این وسیله نقلیه تشویق شوند.

تشویق به استفاده از دوچرخه در پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو

در سال‌های گذشته یا همان دوره مدیریت شهری قبلی شاهد پویشی با عنوان سه‌شنبه‌های بدون خودرو بودیم که به اجرا درآمد و هر سه شنبه شهردار تهران نیز با تعدادی از معاونان خود مسیر محل کار را با دوچرخه طی می‌کردند. این پویش فراموش شده در شهر تهران کمپینی با هدف استفاده کمتر از خودرو‌های تک‌سرنشین بود تا از این طریق شهروندان در روز سه‌شنبه به‌جای استفاده از خودروی شخصی، گزینه‌های مفیدتری مثل دوچرخه‌سواری، پیاده روی، استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و ... را برای انجام کار‌های روزمره جایگزین وسیله نقلیه شخصی کنند.

پیروز حناچی شهردار تهران نیز در اولین هفته‌های حضور خود در ساختمان بهشت به این کمپین پیوسته بود و خود را با دوچرخه به محل کار می‌رساند که همین حرکت نمادین شهردار از خانه تا شهرداری در حالی انجام می‌شد که در طول مسیر گروه‌های دوچرخه سوار مردمی، او را در طول مسیر همراهی می‌کردند و برخی مشکلات شهر نیز از سوی شهروندان گفته می‌شد.

حناچی از جمله مدیران شهری پیش رو در این اقدام بود تا کم کم معاونان و اعضای شهرداری نیز به این پویش پوستند و سه‌شنبه‌ها با دوچرخه و وسایل نقلیه عمومی به محل کار خود می‌رفتند که همین امرهم با برخی انتقادات مواجه شد که البته کارشناسان محیط زیست این موضوع را بسیار اقدامی تاثیرگذار در کاهش آلودگی هوا می‌دانستند.

نقش شهردار اسبق تهران در افزایش فرهنگ استفاده از دوچرخه

این حرکت شهردار تهران باعث شده بود تا مسیر‌های دوچرخه در تهران روزانه افزایش خوبی داشته باشند و مسیر‌های موجود در پایتخت نیز از هرگونه سد معبری پاکسازی شوند و دوچرخه سواران به راحتی می‌توانستند در این مسیر‌ها تردد کنند.

اما بعد از به پایان رسیدن دوران کاری شهردار دوچرخه سوار در بهشت، کم کم این مسیر‌ها از یاد‌ها فراموش شدند و دوچرخه‌های اشتراکی در پارک‌ها و معابر نیز رفته رفته کمرنگ‌تر شدند و مسیر‌های دوچرخه به محلی برای پارک موتور سیکلت و ... تبدیل شدند.

تا جایی که میراث حناچی در خیابان بهشت به طور کلی حذف شد و سید جعفر تشکری هاشمی رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران درباره حذف مسیر ویژه دوچرخه در خیابان بهشت می‌گوید: «هم احداث مسیر دوچرخه در سطح شهر تهران در بسیاری از موارد غیر کارشناسی و غیر تخصصی بوده و کارمطالعاتی دقیقی برای ایجاد آن انجام نداده بودند، اما برای انجام کارهزینه شد و هم تخریب و حذف کردن آن، بدون این که بررسی و ارزیابی دقیقی صورت بگیرد، یک کار اشتباه و غلط است.»

وی ادامه می‌دهد: «متاسفانه شاهد اقدامات خودسرانه زیادی در سطح شهر هستیم و کار‌هایی که با اولیه‌ترین اصول مهندسی ترافیک در تضاد است به راحتی به اجرا در می‌آیند و ظاهرا شهرداری نسبت به این موضوعات نظارت کافی ندارد. هم احداث آن کار غلطی بوده و هم تخریب آن کار اشتباهی است.»

رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران درخصوص اشتباه بودن این رویه در شهرداری با بیان اینکه غلط بودن این کار به این دلیل است که بدون انجام مطالعات بررسی‌ها، ارزیابی‌ها و نظرسنجی‌ها به طور ناگهانی مدیری در یک گوشه تصمیم می‌گیرد کاری انجام دهد و در گوشه دیگر مدیر دیگری تصمیم می‌گیرد آن را خراب کند ادامه می‌دهد: «در حالی که در برخی از نقاط شهر خطوط دوچرخه سواری را توصیه کردیم و از شورا اجازه برای توسعه خطوط دوچرخه سواری اجازه گرفته اند در جایی دیگر این خطوط را تخریب می‌کنند. فارغ از این که خیابان بهشت خط دوچرخه اش فاقد کارآمدی لازم بود، ولی این که تصمیمات بدون کار کارشناسی و ارزیابی باشد کار غلطی است و به هیچ عنوان مورد تایید ما نیست.»

این اقدام مدیریت شهری، در حالی انجام شده که شهر تهران به حمل و نقل پاک نیاز دارد و حالا که شهروندان به استفاده از این وسیله ترغیب شده بودند، نباید به آن کم اهمیتی می‌شد و امید است در آینده شاهد برنانه جدی از سوی شهرداری تهران برای افزایش فرهنگ استفاده از دوچرخه در سطح شهر تهران باشیم.