سقفی برای قهرمانان دانشگاه آزاد اسلامی

به گزارش گروه دانشگاه آنا به نقل از روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، بهمن سال 93، در مراسمی که برای تقدیر از مدال‌آوران مسابقات اینچئون در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد، موضوع تأسیس باشگاه فرهنگی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی برای اولین بار مطرح و دکتر حمید میرزاده، رییس دانشگاه آزاد اسلامی در این جلسه از تصویب اساسنامه این باشگاه در هیأت امنای مرکزی دانشگاه و آغاز مراحل تأسیس آن در آینده‌ای نزدیک خبر داد.

وعده‌ای که به قهرمانان رشته‌های مختلف ورزشی در آن جلسه داده شد، در مدت زمانی کمتر از یک سال به واقعیت پیوست و صبح یکی از روزهای زمستان 94، جمعی از چهره‌های ورزشی به همراه مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی در ارتفاعات واحد علوم و تحقیقات یعنی مهمانسرای حافظ دور هم جمع شدند تا در اولین جلسه مجمع باشگاه فرهنگی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی، اعضای هیأت مدیره این باشگاه را انتخاب کنند.

انتخاب اعضای هیأت مدیره باشگاه در فضایی صمیمی صورت گرفت. در این جلسه دکتر احسانی، دکتر طه‌ هاشمی، دکتر دادگان، مهندس یاسر‌ هاشمی، مهندس‌ هاشمی‌طبا و طاهره طاهریان به عنوان اعضای هیأت مدیره باشگاه انتخاب شدند.

انتخاب محلی برای باشگاه فرهنگی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی، تصمیم دیگری بود که در این روز رقم خورد و برای اولین بار در تاریخ 33 ساله دانشگاه، محلی برای تربیت و گردهم آمدن قهرمانان رشته‌های مختلف ورزشی ایجاد شد. این سالن شامل سالنی چندمنظوره، باشگاه بدنسازی، سونا خشک و بخار و سالن اداری است که با حضور مسئولان و برخی ورزشکاران افتتاح و مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

حضور یک خانم در هیأت مدیره برای اولین بار در تاریخ باشگاه‌های ورزشی کشور

حضور طاهره طاهریان و دعوت از وی برای عضویت در هیأت مدیره باشگاه فرهنگی ورزشی دانشگاه، یکی دیگر از نقاط عطف تأسیس این باشگاه به شمار می‌رود. طاهریان با اشاره به دعوت از وی برای حضور در باشگاه فرهنگی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «حضور یک زن در هیأت مدیره باشگاه و حتی همکاری با آن برای اولین بار در تاریخ ورزش کشور اتفاق افتاده است.»

او ادامه داد: «وقتی چنین نگاهی در دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارد، می‌توان امیدوار بود که بانوان ما بیش از پیش سکوهای برتر مسابقات آسیایی، جهانی و المپیک را به خود اختصاص دهند.»

طاهریان با بیان اینکه باشگاه‌ها پشتوانه ورزش قهرمانی به شمار می‌روند و هرچه توسعه یابند، برای ورزش قهرمانی مفید است، گفت: «متأسفانه تاکنون به ورزش زنان کم‌توجهی شده و مسئولان آنچنان که باید به آن نپرداخته‌اند. تا مدت‌ها تلاش بسیاری از مسئولان صرف تغییر نگاه و نگرش به ورزش بانوان بوده است اما در شرایط فعلی می‌توان گفت که زمینه خوبی برای حضور فعال آنها فراهم شده است.»

طاهریان معتقد است باید شرایطی ایجاد شود که ورزش قهرمانی زنان توسعه یابد، بنابراین باشگاه‌ها موظفند تمامی فعالیت‌هایی که برای توسعه ورزش مردان انجام می‌دهند، برای زنان نیز صورت پذیرد.

او افزود: «نمی‌توانم بگویم اقداماتی که برای ورزش بانوان انجام شده، کم است. در بخشی از رشته‌ها اصلاً اقدامی صورت نگرفته است. اما با این اوصاف تلاش دانشگاه آزاد اسلامی برای توسعه ورزش بانوان، قابل تقدیر است. خوشبختانه دانشگاه آزاد اسلامی از گذشته در این حوزه پیش‌قدم بوده و در باشگاهی که تأسیس کرده، بخش بانوان را نیز مهم دانسته است. عضویت یک زن در هیأت مدیره، حکایت از همین توجه دارد.»

توسعه ورزش بانوان به ویژه در سطح قهرمانی، یکی از برنامه‌هایی است که از سوی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز پیگیری می‌شود. دکتر میرزاده در این باره گفت: «در حال حاضر از 20 تیم دانشگاه آزاد اسلامی، 10 تیم به بانوان اختصاص دارد. هدف دانشگاه آزاد اسلامی این است که به ورزش بانوان و آقایان به یک اندازه اهمیت داده شود و امکانات یکسانی برای آنها فراهم شود.»

جذب دانشجویان قهرمان از طریق باشگاه ورزشی

در نظر گرفتن محل مشخصی برای باشگاه فرهنگی ورزشی در دانشگاه آزاد اسلامی، اقدامی شایسته و درخور توجه است. امکاناتی که در این محل فراهم شده، می‌تواند فضای مناسبی برای تمرین بیشتر قهرمانان در اختیار آنها قرار دهد.

اگرچه امروز بسیاری از دانشگاه‌ها اقدام به تأسیس باشگاه ورزشی کرده‌اند اما فعالیت دانشجویان در دانشگاه آزاد اسلامی به شکل متمرکز و با برنامه می‌تواند زمینه جذب علاقمندان به ورزش را فراهم کند.

مصطفی‌ هاشمی‌طبا رئیس اسبق سازمان تربیت‌بدنی‌ نیز در این باره گفت: «یکی از برنامه‌هایی که این باشگاه باید آن را دنبال کند، گرفتن امتیاز برای دانشجویان ورزشکار است تا آنها بتوانند به راحتی در تمرینات شرکت کنند. همچنین می‌توان مانند بسیاری از دانشگاه‌های خارجی، محدودیت زمان اتمام تحصیل را برای دانشجویان برداشت و یا با اعطای بورسیه به قهرمانان ورزشی، آنان را به تحصیل در دانشگاه ترغیب کرد.»

او با بیان اینکه باشگاه فرهنگی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند در آینده‌ای نزدیک به یکی از مراکز مهم تربیت و رشد جوانان کشور تبدیل شود، افزود: «پیشنهاد می‌کنم تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی به عضویت این باشگاه درآیند تا از این طریق بتوانند علاوه بر رشد علمی، سلامت جسم و روان خود را نیز ارتقا دهند.»

نگاه دانشگاه آزاد اسلامی به باشگاه، صرفاً درآمدزایی نیست

امروزه باشگاه‌های ورزشی بالاخص باشگاه‌های فوتبال در جهان واحدهایی هستند که برای اهداف اقتصادی تشکیل و اداره می‌شوند. باشگاه‌ها برای کسب منافع اقتصادی، ورزش یا ورزش‌های خاصی را انتخاب می‌کنند و در آنها فعال می‌شوند، در ورزشگاه‌ها سرمایه‌گذاری کرده و سعی می‌کنند در حوزه‌های ورزشی انتخابی خود به رده‌های بالا برسند تا بتوانند درآمد بیشتری کسب کنند.

بسیاری از کارشناسان ورزشی معتقدند باشگاه‌های ورزشی از لحاظ درآمدزایی حائز اهمیت هستند چرا که اگر باشگاهی مطرح باشد، هواداران خود را خواهد داشت و از محل فروش بلیت برای ورود به ورزشگاه، اجازه فیلمبرداری و عکاسی، تبلیغات تجاری در زمین ورزشی یا روی لباس ورزشکاران و دریافت مبالغی بابت انتقال بازیکنان به باشگاه‌های دیگر و نظایر آن، درآمد کسب می‌کند.

اما‌ هاشمی‌طبا هدف از تأسیس این باشگاه را صرفاً مسائل اقتصادی نمی‌داند و گفت: «نمی‌توان چندان بر درآمدهای حاصل از فعالیت‌های این باشگاه تمرکز کرد، اما در بلندمدت این باشگاه می‌تواند از طریق گرفتن اسپانسر هزینه‌های خود را تأمین کند. می‌توان امیدوار بود که این باشگاه با تربیت وزشکاران حرفه‌ای در آینده و انعقاد قرارداد با تیم‌های مطرح دنیا، کسب درآمد کند.»

لزوم تأسیس باشگاه ورزشی در بزرگترین دانشگاه حضوری جهان

دکتر محمد دادگان که مسئولیت حوزه ورزش دانشگاه آزاد اسلامی را برعهده دارد، مهم‌ترین هدف تأسیس این باشگاه را بهره‌گیری از خردجمعی در مدیریت تیم‌های دانشگاه آزاد اسلامی عنوان می‌کند و گفت: «دانشگاه آزاد اسلامی سابقه‌ای 33ساله دارد و طی دو سال گذشته در پی این بودیم که به حوزه ورزش دانشگاه قوام بیشتری دهیم. با توجه به اینکه دانشگاه آزاد اسلامی دارای تقریباً 13 تیم در رشته‌های مختلف است، به نظر می‌رسید که نیاز به سروسامان دادن و ایجاد انسجام بیشتری برای مدیریت تیم‌ها وجود داشت.»

او ادامه داد: «زمانی که مسئولیت حوزه ورزش دانشگاه را عهده‌دار شدم، متوجه نقص بزرگی در اداره تیم‌ها شدیم و آن این بود که تیم‌ها به صورت باشگاه اداره نمی‌شدند. به همین خاطر پیشنهادی به هیأت رییسه دانشگاه ارائه کردیم و پس از بررسی در هیأت رییسه و تأیید آن توسط اعضا، به هیأت امنای مرکزی دانشگاه فرستاده شد. آنجا نیز پس از تصویب، مقرر شد دانشگاه آزاد اسلامی تحت عنوان باشگاه فرهنگی ورزشی، تیم‌های حرفه‌ای خود را روانه مسابقات کند.»

او درباره روند شکل‌گیری باشگاه گفت: «در اولین مجمع عمومی باشگاه، اعضای هیأت مدیره انتخاب شدند. در اولین جلسه هیأت مدیره نیز مدیرعامل باشگاه را انتخاب خواهیم کرد. در واقع هدف این بود که کار از فردگرایی خارج شده و جمع برای مجموعه باشگاه تصمیم‌گیری کند. ما به هدف خودمان رسیدیم. امروز در این مجموعه حضور داریم. پس از ما نیز هر فردی در این مجموعه حضور پیدا کند، باید تحت عنوان ضوابط و قوانین مشخصی فعالیت کند.»

دادگان درباره نحوه فعالیت این باشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی افزود: «باشگاه به عنوان متولی اصلی ورزش حرفه‌ای در دانشگاه آزاد اسلامی، قطعاً با انجمن‌هایی که وجود دارد، جلساتی را برگزار می‌کند و نقش مدیر عامل پررنگ‌تر می‌شود. تمام این کارها را کردیم که بتوانیم تیم‌هایمان را با یک نظام قانونمند اداره کنیم.»

او با بیان اینکه 85درصد ترکیب تیم‌ها از دانشجویان خود دانشگاه آزاد اسلامی تشکیل شده‌اند، گفت: «سالی 3-2 بار مجمع عمومی باشگاه تشکیل و تصمیمات کلان در آن گرفته می‌شود.»

نگاهی به سابقه باشگاه‌های ورزشی در ایران

سال 1389 طرحی با عنوان طرح جامع باشگاه‌داری تدوین و برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه شد اما این طرح به تصویب مجلس نرسید. در این طرح نظام باشگاه‌داری به عنوان یک موضوع مهم مورد بررسی قرار گرفته بود و باشگاه را موسسه یا شرکتی معرفی می‌کرد که توسط بخش خصوصی یا تعاونی برای رونق بخشیدن به رشته‌های ورزشی در ابعاد قهرمانی و حرفه‌ای و دایر کردن کسب و کار ورزشی، شناسایی، جذب، آموزش و تربیت ورزشکاران در یک یا چند رشته ورزشی، با اخذ مجوز از اتحادیه باشگاه‌های ورزشی برابر ضوابط قانونی کشور، تأسیس و اداره شود.

این درحالی است که باشگاه‌داری در دنیا حرف دیگری می‌زند. بسیاری از باشگاه‌های حرفه‌ای توانسته‌اند نقش مهمی در اقتصاد کلان کشورها ایفا کنند. به عنوان نمونه می‌توان از باشگاه‌های فوتبال اسپانیا نام برد که ارزش مادی آنها در سال 2002 معادل 46/4 میلیارد یورو بوده است.

نگاهی به ترکیب و مهمترین اهداف باشگاه ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی

طبق اساسنامه این باشگاه، فعالیت‌هایی مانند ارائه خدمات در حوزه ورزشی قهرمانی و حرفه‌ای به علاقه‌مندان ورزشی ترجیحاً به دانشجویان و کارکنان و اعضای هیأت علمی دانشگاه، تشکیل تیم‌های ورزشی در رشته‌های مختلف در سطح مراکز واحدها، استان‌ها و کشور، تهیه و تأمین امکانات و تأسیسات ورزشی موردنیاز تیم‌های تحت پوشش و شناسایی و تربیت نیروهای مستعد در کلیه رشته‌های ورزشی ترجیحاً از دانش‌آموزان مدارس سما و دانشجویان دانشگاه، از مهمترین فعالیت‌های این باشگاه برشمرده شده است.

ارکان این باشگاه شامل مجمع عمومی، هیأت مدیره و بازرس است. مجمع عمومی باشگاه متشکل از 10 نفر اشخاص حقوقی و 5 نفر اشخاص حقیقی به انتخاب هیأت امناست که به عنوان اعضای مجمع عمومی محسوب می‌شوند.

در این ترکیب، رئیس دانشگاه به عنوان رئیس مجمع، معاون ورزشی دانشگاه به عنوان نایب‌رئیس، معاون اداری و مالی، معاون برنامه‌ریزی، معاون دانشجویی، معاون عمرانی، معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی، معاون پزشکی و معاون سما و 5 نفر شخص حقیقی به انتخاب هیأت امنای مرکزی دانشگاه هستند.

ایجاد باشگاه فرهنگی ورزشی، برای دانشگاه آزاد اسلامی یک ضرورت بود

ایجاد انسجام و نظم‌بخشی به حوزه ورزش دانشگاه آزاد اسلامی، یکی از مواردی است که مهندس یاسر هاشمی رابطه با تأسیس باشگاه فرهنگی ورزشی دانشگاه، به آن اشاره می‌کند.

او درباره این موضوع گفت: «دکتر دادگان با تأسیس این باشگاه، موجب انسجام و ایجاد ساختاری منظم در ورزش دانشگاه آزاد اسلامی شده است.»

او با بیان اینکه ورزش دانشگاه آزاد اسلامی نیازمند یک چارچوب منطقی بود، افزود: «امروز دانشگاه آزاد اسلامی در ورزش کشور و در حوزه قهرمانی، از وزن و جایگاهی قابل توجه برخوردار است. به همین خاطر شکل‌گیری چنین باشگاهی ضروری بود.»