تلفیق شهر هوشمند با شهرسازی/ لزوم تشویق سازندگانی که با فناوری‌های نوین، ساختمان می‌سازند

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، امروزه توسعه صنعت ساختمان، یکی از مظاهر رشد، توسعه و بالندگی هر کشوری محسوب می‌شود. در این بین کشوری موفق است که بتواند در حوزه‌های شهرسازی، معماری و ساختمانی از فناوری‌های نوین و به روز دنیا بهره بیشتری بگیرد تا ضمن بهبود کیفیت و عمر طولانی مدت ساختمان‌ها و بناهای شهری، میزان خطرپذیری ساختمان‌ها و سازه های شهری و معماری در مقابل حوادث غیر مترقبه‌ای مانند زلزله، آتش سوزی و ... را کمتر کند.

مصطفی بهزاد فر، استاد و رئیس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت، دکترای طراحی شهر درباره اهمیت و نقش فناوری‌های نوین در ساختمان‌ها به آنا می‌گوید: در ایران باید سه سطح فناوری نوین" سیستم فنی و مهندسی"، "استفاده از مصالح یا جزئیات عناصر ساختمانی" و" الکترونیکی و مکانیکی" در حوزه شهرسازی، معماری و ساختمان تعریف کنیم. یک سطح از فناوری‌های پیشرفته در پلان، کابرد مصالح و تکنولوژی‌ها که اکنون به طور همه شمول در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد مربوط به نیم قرن پیش است؛ این نوع فناوری‌ها و مصالح مورد استفاده، اکنون در ایران جا افتاده‎اند و الگوی ساختمانی را جلو می‎برند.

اکنون ما نسبت به نیم قرن پیش دو مرحله "مکانیکال و مادی" و" هوشمندانه یا نسبتا غیر مادی" تحول داشته‌ایم. مراحل مکانیکال و مادی روی تکنیک‌های ساخت و ساز نسبت به پنجاه سال پیش دنیا، پیشرفت‌های زیادی داشته است. نمونه معروف آن برج‎های دو قلو یازده سپتامبر در نیویورک است که برای بازسازی این ساختمان سعی شده از همه امکانات، مصالح و تکنیک‎ها استفاده شود اما سطح سوم غیر از مصالح ساختمانی، مربوط به آخرین تکنیک‌های استفاده از مصالح ساختمانی است. این سطح در ارتباط با استفاده از حسگرهای ساختمانی است؛ این حسگرها برای باز و بسته شدن در، استفاده از سامانه‌های گرمایشی و سرمایشی و .... کاربرد دارند. ما اکنون در ایران این مسیر را طی نکرده‌ایم و در وضعیتی هم نیستم که بخواهیم وارد این بحث شویم زیرا ما به شکل‌های مختلف وارد حد میانه این موضوع شده‌ایم. مثلا در محاسبات از نرم افزارها استفاده می‌کنیم. اکنون نیز به سمتی می‌رویم که بتوانیم از تکنولوژی‌های مدرن استفاده کنیم.

در حال حاضر در قسمت نخست که قدمت آن به 50 سال می‌رسد، چالشی جزء کیفیت مصالح و بکارگیری نیروی انسانی مطرح نیست. این چالش کل کشور را در بر می‌گیرد و تنها مختص این حوزه نیست. مثلا اکنون در حوزه تولید اتومبیل هم با این چالش مواجه هستیم. در موضوع دوم یعنی استفاده از آخرین فناوری‌ها، حسگرها و نرم افزارها نتوانسته‌ایم مانند کشورهای پیشرفته ورود پیدا کنیم. اکنون کشور چین توانسته به صورت گسترده از این تکنولوژی‌ها در ساخت ساختمان، تونل‎ها و مجموعه‎های مختلف استفاده کند. اکنون مهندسان ایرانی آگاهی بالایی نسبت به این موضوع دارند، دانش آن را آموخته‌اند اما بستر لازم برای حضور این تکنولوژی‎ها در کشورمان فراهم نیست. در این بخش دولت باید برای کسانی که از آخرین فناوری‌ها، نرم افزارها و حسگرها در ساخت ساختمان‌ها و پل ها استفاده می‌کنند، یک جنبه تشویقی قائل شود. مثلا آنها باید حق الزحمه بیشتری دریافت کنند یا بتوانند در کوتاه مدت بخشودگی داشته باشند.

ساختمان ها باید طبق آخرین فناوری‌های دنیا ساخته شوند

بهزاد فر عنوان می‌کند: اکنون ما در این سه سطح با چالش مواجه‌ایم. اولین چالش در رابطه با محاسبات، کاربرد مصالح و جزئیات مکانیکی و برقی، ساختمانی است. برای رفع این مشکل باید همه جزئیاتی که اکنون در ساختمان مطرح است و برای با بالا آوردن یک استراکچر(سازه ساختمانی) از آخرین فناوری‌هایی که حداقل در دنیا همه شمول است، استفاده شود. دوم، اکنون حوزه‌های شهر هوشمند، متاورس و فناوری‌های دیجیتال مطرح است. اکنون تحقق این مساله در ساختمان را انتظار نداریم اما در حوزه شهرسازی باید به این مساله ورود پیدا کنیم.

سوم، هرچند می‌توان به سطح سوم ورود پیدا کرد و بیشتر ورود به این بخش می‌تواند نرم افزاری باشد اما معرفی شدن به وسیله سامانه‌های پیشرفته دانشگاهی از جمله چالش‌های دانش فنی است که دانشگاه‌های ما اکنون با آن مواجه‌اند. دانشگاه‌های ما باید برای تحقق این مساله حمایت شوند. مثلا حقوق یک عضو هیات علمی آنقدر کفایت نمی‌کند که ریسک بزرگی در رابطه با تحقیقات و فناوری‌ها انجام دهد.

قلمرو همگانی‌مان در مرحله برزخ به سر می‌برد

رئیس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت در پایان می‌افزاید: در حوزه شهری نیز اکنون با چالش‌های زیادی مواجه هستیم. در حال حاضر در قلمرو همگانی‌مان، خیابان‌ها، میدان‌ها و پارک‌ها و نماهای شهری و بدنه‎های شهری، فرم و فضاهای ساختمان‌ها و روابط اجتماعی در مرحله برزخ به سر می‌بریم و بین سنت و مدرنیته در حال حرکت هستیم. این موضوع تنها مربوط به عملکرد مهندسان نیست. شیوه رانندگی‌مان در خیابان ها هم وضع به همین منوال است. شیوه رانندگی‎مان در خیابان‎ها و قلمروهای همگانی به گونه‎ای است که اجازه نمی‌دهد که مردم در قلمرو همگانی باشند. مردم همیشه باید پشت سر اتومبیل باشند.

در نماهای شهری هم ما هنوز نتوانسته‌ایم از دیدگاه اجتماعی به جامعه بقولانیم که سازه ساختمانی و داخل ساختمان کاملا خصوصی است اما نماهای یک خیابان یا یک کوچه حق همه مردم است. حق همه مردم این است که وقتی به شهر نگاه می‌کنند از زیبایی‌ها و نظم آن بهره ببرند. زمانی هر ساختمانی ساز متفاوتی بزند، مردم از این حق محروم می‌شوند. جدا از این بحث اجتماعی، طبق ضوابطی که شهرداری تهران و دیگر کلانشهرها دارند اکنون جریانی در ارتباط با نماهای شهری آغاز شده که باید بیشتر تقویت شوند.

انتهای پیام/