آنچه ایران برای اعتمادسازی انجام داده قابلمقایسه با اقدامات ادعایی آمریکا نیست/ آمادگی برای همه سناریوها
گروه جهان خبرگزاری آنا- محمد جعفری؛ این موضوع که مذاکرات وین بین ایران و کشورهای گروه ۱+۴ شامل انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان به مرحله نهایی رسیده را مقامات مرتبط و دیپلماتیک روسیه، چین و آلمان تأیید کردهاند که خب از یک بابت نشان میدهد که روند مذاکرات روبهجلو بوده است و از سوی دیگر گوی و میدان را به دستان دو بازیگر اصلی گفتوگوها یعنی ایران و آمریکا میدهد تا نهایت درایت و حمیت خود را در حل این مناقشه ۱۸ ساله به کار گیرند.
لازم به ذکر است که ایران در طول ۱۸ سال گذشته بارها بهصورت یکجانبه و بدون اجبار دست به اقداماتی زده است تا اعتماد جامعه جهانی را نسبت به حسن نیت خود درزمینهٔ فعالیتهای هستهای ثابت کند. وقتی ماجرای پائیز و زمستان سال ۱۳۸۲ را یعنی مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی شامل انگلیس، فرانسه و آلمان بازخوانی میشود واقعا اشک در چشمان هر ایرانی میهنپرستی حلقه میزند که چرا ایران این همه همکاری داوطلبانه کرده و در مقابل جفا دیده است. تهران در آن سال تعهد کرد که اظهارنامهها را بر طبق پروتکل الحاقی و راستی آزمایی آنها توسط آژانس ارائه دهد، مونتاژ و آزمایش سانتریفیوژها را تعلیق کند، ساخت داخلی قطعات سانتریفیوژ را تعلیق کند، و فعالیتهای غنی سازی نسبت به تمامی تاسیسات موجود در کشور را نیز تعلیق کند و در مقابل اروپا نیز متعهد شد که برای شناسایی تلاشهای ایران در اجلاس تابستان ۱۳۸۳ شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به منظور عادی کردن اجرای پادمانها و پروتکل الحاقی در ایران به صورت فعال کار کند اما نه تنها موضوع هستهای ایران در اجلاس تابستان ۱۳۸۳ شورای حکام از دستور کار خارج نشد بلکه قطعنامه شدیداللحنی نیز علیه ایران در این اجلاس تصویب شد. کشورهای غربی و آمریکا حتی در دو اجلاس بعدی شورای حکام در سال ۱۳۸۳ نیز علیه ایران قطعنامه صادر کردند. این در حالی است که در این مقاطع تمامی فعالیتهای مرتبط با غنیسازی در ایران به حالت تعلیق درآمده و پروتکل الحاقی نیز در حال اجرا بود.
وقتی پرونده مناقشه هستهای از نشست سعدآباد تا همین مذاکرات فعلی در وین را ورق بزنیم درمییابیم که ایران همیشه سعی کرده با رعایت مقررات عدم اشاعه تسلیحات کشتارجمعی موسوم به ان.پی.تی و نیز ملاحظات آژانس بینالمللی انرژی اتمی و پروتکلها و پادمانهای آژانس مرتبط با صنعت هستهای را با اهداف صلحآمیز توسعه دهد و درعینحال برای خنثی کردن پروپاگاندای رسانهای طرف آمریکایی و همپیمان اصلی آن رژیم صهیونیستی گاهی برای مدتی معین فعالیتی قانونی را تعلیق کرده یا دستکم از دامن زدن به سیاسی بازی و به حاشیه رفتن خودداری کرده است.
آمریکا فقط به تسلیم کامل ایران در مقابل زورگوییهایش رضایت میدهد
جدیدترین نمونه برای اثبات ادعای فوق در بهار سال ۱۳۹۷ اتفاق افتاد. دونالد ترامپ رئیسجمهور وقت آمریکا در آن سال کشورش را از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام که به امضاء ایران و پنج کشور دائم شورای امنیت سازمان ملل بعلاوه آلمان رسیده بود خارج کرد. این اقدام بدون هیچ دلیل منطقی و کاملاً بهصورت غیرقانونی صورت گرفت. دولت قبل از ترامپ در آمریکا که از حزب دموکرات بود پای برجام را امضاء کرده بود. شورای امنیت سازمان ملل متحد در قطعنامه ۲۲۳۱ برجام را تأیید کرده بود. اما قانون داخلی آمریکا این اجازه را به رئیسجمهور میدهد که در یک اقدام سلیقهای و حزبی و کاملاً سیاستزده توافقی بینالمللی را ملغی اعلام کند آب هم از آب تکان نخورد. نظام لیبرال دموکرات ایالاتمتحده هم به این موضوع افتخار میکند که رئیسجمهور جدید وارث توافق رئیسجمهور قبلی نیست. کجای این موضوع افتخارآمیز است را فقط خود آمریکاییها میدانند و بس.
برخی از منابع میگویند که اگر توافقی در پی مذاکرات وین صورت بگیرد شانس کمتری برای تأیید شدن در سنا نسبت به سال ۲۰۱۵ دارد اما این امر مهم نیست زیرا کمترین نتیجهاش این است که ایران تمام تلاش خود را کرد تا توافق صورت گیرد و این آمریکا بود که نتوانست به اجماع سیاسی برسد تا توافقی بینالمللی را زنده نگه دارد
بههرحال موضوع این است نهتنها ایران بلکه بسیاری از کشورهای جهان حتی همپیمانان واشنگتن هم به این موضوع که بدعهدی در نظام سیاسی آمریکا نهادینه کرده است واقف هستند و میدانند وقتی پای میز مذاکره با دولتمردان واشنگتن مینشینند باید این انتظار را داشته باشند که پس از مدتی همه رشتهها به پنبه تبدیل شود. ایران بهعنوان کشوری که یکبار طعم تلخ این تفکر بی معنی یانکیها را چشیده در دور هفتم مذاکرات وین بر اخذ ضمانت از طرف آمریکایی برای پرهیز از خیانت به توافقی احتمالی اصرار کرد. تهران میدانستند ممکن است بار دیگر جمهوریخواهان در انتخابات ۲۰۲۴ وارد کاخ سفید شوند و مدتی بعد هم مثل دوره ترامپ از توافقی که دولت جو بایدن رئیسجمهور فعلی امضاء کند خارج شوند. درست به همین دلیل است که روند مذاکرات خیلی سخت شده. به همین دلیل است که علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در توییتی اعلام کرد که با علی باقری رئیس تیم مذاکرهکننده ایرانی مکالمه تلفنی داشته و دو مطلب را دریافته یکی اینکه روند مذاکرات به دلیل پایبندی ایران به محقق ساختن مطالباتش (دقیقاً همین اخذ ضمانت) خیلی سخت شده است و دیگر اینکه طرف آمریکایی کماکان برای فرار از تقبل تعهداتش ادعای میکند که نبض مذاکرات در دستش است یعنی اینکه این ایران است که باید تصمیم بگیرد.
بیشتر بخوانید:
ابراز تأسف وزیر امور خارجه ایرلند از خروج آمریکا از برجام
ابراز تأسف وزیر امور خارجه ایرلند از خروج آمریکا از برجام
خطیبزاده: هیچ بنبستی در وین وجود ندارد/ اعلام وضعیت قرمز برای سفر به اوکراین
شمخانی: مذاکرات وین به مرحله اظهار نظر قطعی رسیده است
بهواقع که شمخانی حق داشت که بگوید معامله کردن با آمریکاییها خیلی سخت است زیرا بدعهدی در شخصیت آنها نهادینهشده و بهنوعی امتیاز و زرنگی بدل شده است. دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم هم با علم به این موضوع وارد مذاکرات شد یعنی اینکه میدانست که هرگونه توافق احتمالی با آمریکا ممکن است توسط کنگره این کشور رد شود. اما بههرحال پروپاگاندای رسانهای بهگونهای صحنه را شکل داده بود که به نظر میآمد این ایران است که از پای میز مذاکره نشستن طفره میرود حالآنکه این آمریکا بود که با خروج خود از برجام باعث ایجاد تنش شد. از طرفی تروئیکای اروپایی هم نتوانست در مقابل فشارهای آمریکا مقاومت کند و بههیچوجه از پس تعهدات برجامیاش نیامد.
با علم به بدعهدی آمریکا بود که دولت سیزدهم اعضای تیم مذاکرهکننده را تعیین کرد و با وسواس خاصی تعداد کثیری از کارشناسان حقوقی و اقتصادی را به همراه تیم مذاکرهکننده به وین اعزام کرد، سه نکته مهم رفع تحریمها، راستی آزمایی رفع تحریم و گرفتن ضمانت از آمریکا برای پایبندی به هرگونه توافق احتمالی را در قالب طرح جدید ارائه کرد. طرف غربی بهانهگیری کرد که پیشنویس مذاکرات قبلی چه میشود؟ ایران پیشنویس قبلی را با سه خواسته اصلی خود ترکیب کرد و پیشنویسی جدید تدوین شد که مبنای مذاکرات فعلی است. در کارگروه اقدامات هستهای تا توانست حسن نیت نشان داد و بهسرعت اما بهدقت به خواستههای طرف مقابل پاسخ متناسب و قانونی داد یعنی هر آنچه به ایران وابسته بود سریع انجام شد اما متأسفانه در کارگروه رفع تحریمها که وابسته به جدیت طرف غربی است سرعت بهاندازه کارگروه اقدامات هستهای نبود. ایران در خصوص سازوکار راستی آزمایی و تضامین هم به طرفهای غربی مشاوره داد تا روند کار سرعت بگیرد اما گره کور سیاست داخلی آمریکا بازهم مانعتراشی کرد.
ایران درروند سیاست خارجی متوازن دست به اقداماتی زده که با توسل به آنها خواهد توانست اقتصاد را بهخوبی به سوی آیندهای روشن پیش ببرد
همانگونه که ذکر شدن دولت سیزدهم با علم به اینکه طرف آمریکایی اصلاً قابلاعتماد نیست پا به میدان مذاکره گذاشت و درعینحال با اندیشه اینکه ممکن است اصلاً توافقی صورت نگیرد وضعیت اقتصادی کشور را سروسامان داد. درواقع دولت همه امید خود را به توافق با غرب نبست و عالمانه و واقعگرایانه به شکست احتمالی مذاکرات هم فکر کرد و برای چنان اوضاعی هم طرح و برنامه تهیه کرد.
هیچ موضوع مهمی در ایران منتظر نتیجه مثبت یا منفی مذاکرات وین نیست
هیچیک از اقدامات اعتمادسازانهای را که ایران در طی این ۱۸ سال انجام داده است توسط غرب صورت نگرفته، جدیت ایران در مذاکرات وین بسیار معنیدارتر و میدانیتر از طرف غربی بهویژه آمریکاست، عزم سیاسی در ایران متمرکز بر حل موضوع هستهای است اما در آمریکا کلیت موضوع مذاکرات با ایران به ابزاری برای زورآزمایی درصحنه سیاست داخلی ایالاتمتحده تبدیلشده است. وقتی همه این واقعیات را کنار هم قرار میدهیم متوجه میشویم که تهران به همان اندازه که برای دستیابی به توافق با غرب و رفع تحریمها صادقانه تلاش کرده است اگر طرف مقابل بهویژه آمریکا یکدهم ایران تلاش میکرد خیلی زود میشد به توافق رسید.
در سال ۲۰۱۵ هم که دولت باراک اوباما رئیسجمهور وقت آمریکا پای برجام را امضاء کرد سناتورهای آمریکایی درصدد این بودند که آن را وتو کنند اما تنها با اختلاف چند رأی بیشتر توافق هستهای ژنو در نطفه خفه نشد و ماند برای دونالد ترامپ و خروج کشورش از توافق.
برخی از منابع میگویند که اگر توافقی در پی مذاکرات وین صورت بگیرد شانس کمتری برای تأیید شدن در سنا نسبت به سال ۲۰۱۵ دارد اما این امر مهم نیست زیرا کمترین نتیجهاش این است که ایران تمام تلاش خود را کرد تا توافق صورت گیرد و این آمریکا بود که نتوانست به اجماع سیاسی برسد تا توافقی بینالمللی را زنده نگه دارد.
از سوی دیگر هیچ جنبهای از کشور ما معطل نتیجه مذاکرات نیست یا اگر مذاکرات هم موفق شود منتظر تأیید کنگره آمریکا نیست. ایران درروند سیاست خارجی متوازن دست به اقداماتی زده که با توسل به آنها خواهد توانست اقتصاد را بهخوبی به سوی آیندهای روشن پیش ببرد. سند همکاری ۲۵ ساله با چین، توافق ۲۰ ساله با روسیه و فراهم کردن زمینه تعامل بیشتر با همسایگان را که در کنار تفکر اقتصاد مقاومتی قرار دهیم خواهیم دید که کشور همانگونه که از پس فشار حداکثری ترامپ برآمد خواهد توانست برای همیشه و به صورت کامل به جایگاهی برسد که تفکر وابستگی به خوشآمدن این قدرت یا آن قدرت در آن معنی نداشته باشد.
انتهای پیام/۴۱۵۵/
انتهای پیام/