دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
20 اسفند 1400 - 12:00
آنا گزارش می‌دهد؛

جذابیت رنگ قرمز برای پشه‌ها/ یافته جدید محققان واشنگتن در ایران قدمت چند ساله دارد

تحقیقات جدید در واشنگتن نشان می‌دهد رنگ قرمز پشه‌ها را به خود جذب کرده، اما دانشمندان ایرانی درخصوص راندن پشه‌ها چند صد سال پیش به این موضوع رسیده‌اند.
کد خبر : 640216
پشه



به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، یکی ازخطرناک‌ترین موجودات روی زمین پشه‌ها هستند. بیماری‌هایی که پشه‌ها باعث انتشار می‌شوند حتی بیش‌تر از جنگ‌های تاریخی منجر به کشته‌شدن افراد شده است. حتی امروزه با وجود پیشرفت‌های علمی و پزشکی، پشه‌های ناقل مالاریا دو تا سه میلیون نفر را سالیانه می‌کشد و ۲۰۰ میلیون نفر یا بیش‌تر را نیز آلوده می‌کند. ده‌ها میلیون نفر در اثر بیماری‌های انتقال داده شده از طریق پشه‌ها کشته و ناتوان می‌شوند. حال دانشمندان از واشنگتن برای مقابله با این بیماری‌ها تحقیقاتی انجام دادند تا پشه‌های بیماری‌زا به سمت انسان‌ها نرود، اما دانشمندان ایرانی چند صد سال پیش راه‌حلی کشف کردند تا پشه‌ها از انسان رانده شود. حال در این خصوص گزارشی آماده کردیم تا سابقه درخشان ایران در این زمینه نشان داده شود.


جذابیت رنگ قرمز برای پشه‌ها/ یافته جدید محققان واشنگتن در ایران قدمت چند ساله دارد




بیشتر بخوانید:


ریشه‌کنی مالاریا در کشور اژدهای سرخ/ راه و روش چین برای غلبه بر بیماری چیست؟


خطرناک‌ترین حیوانات جهان کدامند؟




یکی از واقعیت‌های شایع این است که نزدیک به نیمی از جمعیت جهان در معرض خطر ابتلا به مالاریا هستند. به‌ویژه ساکنان ایالات متحده از این امر در امان نیستند. مالاریا در ایالات متحده رخ داده است و اکنون هم این موارد به چشم می‌خورد. پشه‌هایی که قادر به نقل و انتقال مالاریا هستند هنوز در بیش‌تر نقاط کشور زندگی می‌کنند. پشه‌ها به گروه حشرات «دوپیترا» تعلق دارند. پشه در اسپانیایی به معنای مگس کوچک است. مشخصه‌ای که پشه‌ها را از انواع دیگر حشرات متمایز می‌کند، «پروبوسیس» و پوسته‌های مومانند روی بدن آن است. پروبوسیس به اندام لوله مانندی گفته می‌شود که برای مکیدن و خوردن خوراک به کار می‌رود.


جذب پشه گرسنه به رنگ‌های خاص


مطالعات جدید نشان می‌دهد رنگ لباس‌ افراد در جذب پشه‌ها تأثیر بسیار زیادی دارد. آزمایش‌ها نشان می‌دهد بعضی از رنگ‌های خاص پشه‌های گرسنه را به خود جذب می‌کند، درحالی پشه بعضی از رنگ‌ها را نیز نادیده می‌گیرند. گزش پشه علاوه‌بر انتقال بیماری‌ها بسیار مزاحم هستند و باعث آزار افراد می‌شوند. همچنین نشان داده شده است که پشه‌ها جذب دی‌اکسید کربن نیز می‌شوند. پشه‌ها اغلب به سمت رنگ‌های قرمز، نارنجی، سیاه و فیروزه‌ای جذب می‌شوند و رنگ‌های سبز، بنفش، آبی و سفید را به‌شدت نادیده می‌گیرند. بر اساس مطالعات انجام‌شده بدن انسان سیگنال‌هایی به رنگ قرمز و نارنجی ارسال می‌کند و همچنین این امر باعث جذب پشه‌های بیماری‌زا به بدن انسان می‌شود.


دانشمندان آزمایش‌هایی را با استفاده از پشه‌های ماده از گونه‌های معمولی انجام دادند و حس بصری و بویایی پشه‌ها برای جذب طعمه را نیز ردیابی کردند. همچنین آن‌ها آزمایش کردند که چگونه حشرات به نقاط با رنگ‌های مختلف حتی بدون اسپری دی‌اکسید کربن پاسخ می‌دهند. این تیم دریافت که پشه‌ها به سمت رنگ قرمز، نارنجی، سیاه و فیروزه‌ای و همچنین بوی گاز دی‌اکسیدکربن پرواز می‌کنند. مطالعات نشان داد که اشکالات بدون وجود گاز دی‌اکسیدکربن، تا حد زیادی صرف نظر از رنگ آن‌ها نادیده گرفته می‌شوند. در مقابل پشه‌ها برای شکار با اسپری دی‌اکسیدکربن، رنگ‌های سبز، آبی، سفید یا بنفش را همچنان نادیده گرفتند. به گفته محققان به نظر می‌رسد پشه‌ها از حس بویایی خود استفاده می‌کنند تا میزبانی که در نزدیکی آن‌ها نشسته است را به‌خوبی تشخیص دهند.




بیشتر بخوانید:


انتقال «سالک» از طریق نیش پشه‌خاکی/ درمان زخم سالک سخت و طولانی‌مدت است


بیش از ۸۰ درصد کشته‌شدگان مالاریا کودکان زیر ۵ سال هستند




استفاده از پارچه دارایی به جای حشره‌کش درگذشته


تحقیقات انجام‌شده در واشنگتن که به‌تازگی به آن دست پیدا کردند توسط دانشمندان ایرانی در چند صد سال پیش انجام شده است. دارایی بافی در یزد قدمت خیلی زیادی دارد که بافته‌ای از ابریشم و رنگ است. این شیوه زیبای بافت نوعی هنر محسوب می‌شود که ایرانیان در تنیدن آن تبهر ویژه‌ای دارد. این هنر بافت پارچه روش قدیمی برای بافت پارچه از جنس ابریشم می‌باشد. نقش‌های خاص و نوع رنگرزی آن، این پارچه را بسیار متفاوت و زیبا کرده است. در سال‌های دور که روشی برای مقابله با پشه‌ها وجود نداشته است، دانشمندان به این فکر افتادند که از بافت پارچه‌ای ابریشمی با رنگ‌های خاص استفاده کنند تا از دست پشه‌های آزاردهنده رهایی یابند. همچنین مهندسان و طراحان ایرانی در گذشته شیشه‌های در اتاق‌هایشان را به رنگ سبز، زرد و قرمز می‌کردند، زیرا پشه از این رنگ‌ها خوشش نمیاد و افراد به‌جای حشره‌کش از این رنگ‌ها استفاده می‌کردند.


دارایی‌بافی؛ معروف به دارایی‌بافی ضدحشره


حمیدرضا فلاحی دارنده دکترای دارایی‌بافی و نشان دست خلاق ایران درباره رنگ‌های این پارچه می‌گوید: «دارایی تنها پارچه‌ای است که با تمام پارچه‌های دنیا متفاوت است، زیرا طراحی تمام پارچه‌ها پس از بافت یا در حین بافت مانند ترمه، فرش و گلیم است. به این معنا که پارچه در ابتدا بافته می‌شود و پس از آن طرح چاپ می‌شود و سوزن‌دوزی یا قلم‌کاری می‌شود. در دارایی‌بافی طراحی این‌گونه انجام نمی‌شود. در ابتدا تارهای نخ طراحی و سپس رنگ‌آمیزی نخ انجام می‌شود و سپس پارچه آماده بافت می‌شود.»


او بر این باور است: «دارایی‌بافی به‌دلیل این‌که پارچه آن ابریشم است و از رنگ‌های گیاهی استفاده می‌شود در قدیم بسیاری از افراد ثروتمند از این پارچه برای جهیزیه دختران خود استفاده می‌کردند. همچنین کسانی‌که در زمان قدیم از این پارچه استفاده می‌کردند، زبان‌زد عام و خاص بودند، زیرا قیمت این پارچه بسیار گران بود است، اما در حال حاضر برای استفاده بیش‌تر از این هنر ایرانی از تار و پود با جنس نخ پنبه یا ویسکوز خالص و رنگ شیمیایی استفاده می‌شود تا تقریبا تمامی افراد بتوانند از این هنر لذت ببرند.»


فلاحی در این خصوص بیان می‌کند: «رنگ‌های استفاده‌شده در دارایی بسیار شبیه رنگ‌های سبز، زرد و قرمز در شیشه‌های رنگی خانه‌های قدیمی بوده است و یک حالت تزئینی برای خانه‌ها بوده است. پارچه‌های دارایی بافی در زمینه‌های مختلف از جمله چادر شب، رومیزی، بغچه، رولحافی، و... استفاده می‌شود.»


وی مطرح می‌کند: «دلیل انتخاب رنگ‌های پارچه دارایی‌بافی در زمان قدیم به رنگ‌های سبز، زرد و قرمز به این دلیل بوده است که این سه رنگ اصلی باعث می‌شود تا حشره‌ها از خانه دور شوند، زیرا این سه‌رنگ منجر به زده شدن چشم‌های حشره می‌شود و دارایی به‌خاطر داشتن این سه رنگ اصلی معروف به دارایی ضد حشره است.»


تولیدکننده دارایی‌بافی در استان یزد می‌گوید: «همچنین سبزی پارچه دارایی بافی به سبزی درختان صنوبر در استان یزد برمی‌گردد. رنگ زرد، نارنجی و قرمز آن به خورشید سوزان در آسمان آبی و رنگ سفید آن به صداقت و یکدلی مردم یزد برمی‌گردد. همچنین سیستم دستگاه که دارایی توسط آن بافته می‌شود، سیستم دستگاه شَعر بافی یا شِعربافی می‌گویند. شَعر در زبان عربی به معنای مو یا ابریشم است. شِعربافی بافت حالت خود دستگاه است که حالتی آهنگین دارد و فردی که در مقابل دستگاه است یا خود بافنده شروع به شعر بافتن می‌کند که به آن شِعربافی می‌گوید.»


وی بیان می‌کند: «روی این دستگاه هر نوع پارچه‌ای که قرار دهند می‌بافد و یکی از انواع آن دارایی‌بافی است. داریی‌بافی یک صنعت بسیار وسیع است که همچنان در یزد رایج است. این هنر بسیار زیبا چند صد سال است که نسل به نسل منتقل شده است و من نسل هفتم هستم که در حال انجام به این کار هستم. دارایی سه طرح اصلی به شکل درخت سرو، لوزی و ابر و باد است. در زمان قدیم طرح لوزی و ابر و باد به‌خصوص برای چادر شب استفاده می‌شد. امروزه طرح ابر و بادی و تلفیقی از ابر و بادی دارایی در زمان قدیم طراحی می‌شود. امروزه این پارچه کاربردی‌تر شده است و در تولید شال، پرده، کفش، مانتو، و... استفاده می‌شود. طرح‌های این پارچه و رنگ‌آمیزی قبل از بافت و ترکیب دارایی و ترمه در هیچ کجای جهان دیده نمی‌شود و ایرانیان در هنر دارایی‌بافی تقریبا قدمت ۸۰۰ ساله دارند. همچنین ایرانیان از همان زمان قدیم می‌دانستند که حشره‌ها از چه رنگ‌هایی بیزار بودند و دانشمندان از دانشگاه واشنگتن تازه به آن رسیدند.»


انتهای پیام/۳۰۰۴/



انتهای پیام/

ارسال نظر
قالیشویی ادیب