دانشجو در گفت‌وگوی تفصیلی با آنا-۲:
عملکرد وزارت علوم نمره قبولی می‌گیرد/ ضرورت کار جهادی برای دستیابی به پرچمداری علمی جهان
رئیس دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به اینکه وضعیت امروز وزارت علوم متأثر از ۷۰ سالی است که از سن این وزارتخانه می‌گذرد، تصریح کرد به این عملکرد نمره قبولی می‌دهد.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ لاله قلی‌پور- با توجه به سرعت پیشرفت علم و فناوری در سطح جهان و هم‌چنین دستاوردهای خوبی که در سال‌های اخیر در کشور به‌دست آمده، تمرکز بر آینده‌نگری در سیاست‌گذاری آموزشی به‌خصوص با تأکید بر سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها؛ بیانیه گام دوم انقلاب و فرمایش مقام معظم رهبری در دیدار با دانشگاهیان از اهمیت بسزایی برخوردار است.
از سوی دیگر مسئولیت‌پذیری در دانشگاه‌ها، نهادهای علمی و آموزشی، آینده اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور را به شکل قابل ملاحظه‌ای تغییر دهد زیرا با توجه به موقعیت استراتژیک ایران برای حفظ جایگاه مطلوب فعلی و رسیدن به مرجعیت علمی جهان، به برنامه‌ریزی دقیقی نیاز دارد تا با استفاده از آن در نظام جهانی، نقش محوری ایفا کند.
از این‌رو تنها راه پیشرفت کشور و دستیابی به پرچمداری علمی جهان، انجام پژوهش‌های کاربردی با رویکرد حل مسئله و جامعه‌محور است لذا دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی باید با رویکرد آینده‌پژوهانه، عملکرد فعالانه و تحقیقات هدفمند، این امر مهم را به ثمر برسانند. در راستای عملکرد وزارت علوم، چگونگی بهبود وضعیت فعلی آموزش عالی کشور و سازوکارهای دستیابی به پرچمداری علمی جهان با فرهاد دانشجو، رئیس دانشگاه تربیت مدرس گفت‌وگو کرده‌ایم که بخش اول آن پیش از این منتشر شد و بخش دوم را از نظر می‌گذرانید.
آنچه در گفت‌وگوی ما با فرهاد دانشجو در ادامه می‌خوانید:
*بهادادن به مدیریت علمی بیش از نخبه پروری اهمیت دارد
*عملکرد وزارت علوم در ۷ دهه گذشته نمره قبولی می‌گیرد
*ضرورت ایجاد سازوکار متحولانه برای تعامل دوسویه دانشگاه و صنعت
*بعضی از قوانین در ارتباط دانشگاه با صنعت اختلال ایجاد می‌کنند
بهادادن به مدیریت علمی بیش از نخبه پروری اهمیت دارد
آنا: پیشنهادتان برای بهبود وضعیت فعلی آموزش عالی کشور چیست؟ راه‌حل‌هایی که مانع از خروج نخبگان از کشور می‌شوند، کدام‌اند؟
دانشجو: باید به مدیریت علمی بیشتر از نخبه‌پروری بها داده شود و راه‌حل اینکه بتوانیم منویات مقام معظم رهبری را انجام دهیم، باید برای نخبه‌پروری خیلی ارزش قائل شد ولی برای مدیریت نخبه‌پروری باید به صورت مضاعف، ارزش قائل شد.
مدیریت نخبه‌پروری، نخبه را شناختن، به نخبه امکانات دادن، آموزش‌های لازم را به او دادن، رشدش دادن، در محیط کار، اینها خیلی مهم است. مهم‌تر از آن این است که مدیری بتواند نخبه را به کار بگیرد. این آدم مهمی است. این آدم را باید ساخت.
وظیفه دانشگاه‌ها فقط در رصد، برون رفت و ارائه راهکار برای مسائل فعلی خلاصه نمی‌شوددر نظام اسلامی، یک مدیریت اسلامی با مدیریت‌های دیگر یک فرقی دارد. در مدیریت مثلاً ژاپنی زمان و نظم خیلی حاکم است اما در دین اسلام، مدیریت را مدیریت بر قلب‌ها می‌دانیم. یعنی برای اینکه یک مدیر بتواند موفق شود باید بتواند با قلب آدم‌ها ارتباط برقرار کند. این رابطه قلبی با تظاهر شکل نمی‌گیرد. یعنی اگر یک مدیری تظاهر کند که شما را دوست دارد، این سیگنال را به شما نمی‌دهد. یعنی این رابطه‌ها است.
جدای از آن نظم است که باید از ژاپنی‌ها یاد بگیریم، یک چیز مازاد بر آن در کشور داریم به نام ارتباط قلبی. مدیر اسلامی حتماً باید با قلب آدم‌ها ارتباط داشته باشد. نظم، دانش و توانایی خیلی مهم است؛ اما یک توانایی دیگر مازاد بر مدیران دیگر لازم است، وگرنه آن ژاپنی در ایران نمی‌تواند کارش را جلو ببرد، هر کاری کند، ایرانی‌ها آن کار را نمی‌کنند که او می‌خواهد ولی اگر با قلبش ارتباط برقرار کنند، بیشتر کار می‌کنند.
عملکرد وزارت علوم در ۷ دهه گذشته نمره قبولی می‌گیرد
آنا: اگر بخواهید به وضعیت کنونی آموزش عالی کشور نمره بدهید چه نمره‌ای می‌دهید؟
دانشجو: البته وضعیت امروز وزارت علوم متأثر از ۷۰ سالی است که از سن این وزارتخانه می‌گذرد. البته نمره قبولی می‌دهم به هر صورت، عدد را نمی‌گویم! اما عدد همان درصد است. البته در حال حاضر کار خیلی مهم‌تر است. فضا فرق کرده است. ۱۰ سال دیگر همه این چیزهایی که امروز به آن فکر می‌کنید، نخواهد بود، یک جور دیگر خواهد بود. زیرا مدیران عالم و توانمند دارند دنیا را به یک سمتی می‌برند که غیرقابل باور است.
در دین اسلام، مدیریت را مدیریت بر قلب‌ها می‌دانیم
شاید ۱۰ سال دیگر خودروها نیازی به لاستیک و آسفالت و اینها نداشته باشند. شاید برای اینکه خودروها از یک چهارراهی بگذرند، لزومی نداشته باشد که حتماً پل زده شود. کافی است داخل خودرو بزنید ارتفاع ۲۰۰ متر یا ارتفاع ۳۰۰ متر، از روی همدیگر رد شوند، بروند.
مهم‌ترین مولفه برای جلوگیری پیشرفت علم، جلوگیری از تخیل آدم‌هاست. من سعی می‌کنم این حصارهای فکری را بشکنم. علم انتها ندارد. به همه چیز می‌شود رسید و لزومی ندارد که برای رسیدن به آن حتماً از گام یک، دو، سه، چهار، پنج استفاده شود. شاید بتوانیم گام یک و دو و سه و چهار را در یک گام برویم، پنج، ۶، هفت، هشت و ۹ را در یک گام دیگر برویم.
بیشتر بخوانید:
- رسالت نسل چهارم دانشگاه‌ها میزان تأثیرگذاری‌شان در اقتصاد ملی است/ ضرورت توجه به مدیران نخبه‌پرور
- دانشگاه‌های نسل چهارم باید موتور اقتصاد کشور را روشن کنند
- توجه به مدیران نخبه پرور ارتباط مستقیم با رشد کشور دارد
ضرورت ایجاد سازوکار متحولانه برای تعامل دوسویه دانشگاه و صنعت
آنا: طبق بیانه گام دوم برای تحقق پرچمداری علمی جهان، دانشگاه‌ها چه رویکردی باید اتخاذ کنند و چه گام‌هایی را باید بردارند تا در این زمینه پیشرفت و گشایش‌هایی حاصل شود؟
دانشجو: از ابتدای انقلاب اسلامی شاهد رشد خوبی در دانشگاه‌ها و صنایع هم ازنظر کیفیت و هم ازنظر کمیّت بوده‌ایم، البته سرعت رشد در کشور در مقایسه با کشورهای منطقه مانند عربستان، ترکیه، عراق، کویت و امارات عربی متحده، بهتر اما نسبت به‌سرعت جهانی و در مقایسه با کشورهای انگلیس، چین، ژاپن و غیره، کمی پایین‌تر است و اگر با همین سرعت رشد کنیم، در سال‌های آینده امکان دارد، فاصله ما با کشورهای جهان بیشتر شود.
باید گام‌هایی متحولانه در دانشگاه‌ها و صنایع برداریم و با این سرعت عادی نمی‌شود آن گام‌ها را برداشت لذا یک حرکت‌های جهادی برای این کار لازم است. البته تعداد بالای نگارش و چاپ مقالات و کاربردی بودن یکی از راه‌های این حرکت جهادی است. اما با توجه به اینکه وجود ارتباط مستمر و سازنده دانشگاه و صنعت در تمامی کشورها مهم است باید سازوکاری برای همکاری و تعامل سازنده این دو نهاد مهم در کشور برای حل مسائل موجود ایجاد شود.
مدیران اجرایی برای به کارگیری و استفاده از نخبگان قانع نمی‌شوند
یکی از وظایف دانشگاه‌ها پیدا کردن راه حل برای مسائل فعلی است، یک وظیفه دیگر هم این است که ببینند، مسئله ۱۰ یا ۱۵ سال دیگر چیست؟ بنابراین وظیفه دانشگاه‌ها فقط در رصد، برون رفت و ارائه راهکار برای مسائل فعلی خلاصه نمی‌شود.
البته دانشگاه بیشتر در بُعد تولید مقاله و کمتر در ارتباط با صنعت عمل کرده است در حالی که باید این تعامل، تقویت شود، حل مسائل کشور توسط دانشگاه‌ها و صنایع، دستیابی به پرچمداری علمی جهان را محقق می‌کند و نباید یکی را زمین بزنیم تا بتوانیم یک پرچم دیگر را بلند کنیم.
در ارتباط با حل مشکلات کشور به صورت سازمانی کاری انجام ندادیم و صورت مسئله را حل نکردیم. اساتید خودشان شخصاً، دانشجوها با همدیگر شخصاً، سازمان‌ها و ارگان‌ها به صورت یک دانشگاه به صورت متحد وارد این قضیه نشده، در حالی که باید همدستانه وارد این قضیه شویم.
بعضی از قوانین در ارتباط دانشگاه با صنعت اختلال ایجاد می‌کنند
آنا: آیا در حال حاضر در ارتباط بین صنعت و دانشگاه قوانینی داریم که مانع این ارتباط شود که نیاز به اصلاح داشته باشد؟
دانشجو: در صنعت و دانشگاه در بعضی مواقع، قانون زیاد داریم یا بعضی موارد کم داریم، بعضی جاها قوانین ما حلال مشکل نیست، مشکل‌زا است. البته در انجام کارهای مطلوب، مشکل آدم‌ها هستند. به این دلیل که خلاقیت کم داریم. البته افراد باهوش، پر استعداد و دانشمند خوب داریم. افرادی که در پنج، ۶ رشته متفاوت بتوانند این دانشمندان را با همدیگر جمع کنند و به یک تولیدی برای حل مسائل، تبدیل کنند، کم داریم.
ضمن اینکه یک مدیر خوب باید بداند چگونه یک مشکل خیلی بزرگ را به صورت شاخه‌ای به مشکلات کوچکتر تبدیل کند، بعد آن مشکلات کوچکتر را به کوچکتر، کوچکتر، کوچکتر، تا می‌رسد به یک جایی که حل اینها خیلی راحت می‌شود.
حل مسائل کشور را به صورت سازمانی انجام نداده‌ایم
این و این و این را که حل می‌کنید، این یکی حل می‌شود، چهار پنج تا دیگر یکی دیگر حل می‌شود، این دوتا با همدیگر یک چیز دیگر می‌شود؛ یعنی به جای اینکه مدیری بخواهد یک مشکل بزرگ را حل کنند، مشکل را اینقدر می‌شکند که تبدیل می‌شود به مشکلاتی که بشود با یک جمله حل‌اش کرد و این حل و فصل شود.
در دانشگاه‌های کشور، بیشتر نیروهای متخصص، خوب، عالی و باهوش، در رشته‌های پزشکی و فنی و مهندسی تحصیل می‌کنند، در بعضی رشته‌های علوم انسانی نیز هستند، آنها به خاطر اینکه خودشان علاقه‌مند هستند، نه اینکه سیستم آنها را به اینکار تشویق کرده باشد.
زمانی نخبه‌ای با علاقه خود وارد رشته فلسفه می‌شود، خودش این رشته را انتخاب کرده ولی سیستم آموزشی معمولا تمایلی به ورود دانشجویان خوب به رشته‌هایی چون فلسفه یا اقتصاد ندارد. البته بعضی از نخبگان با علاقه خود، وارد دانشکده مدیریت اقتصاد دانشگاه شریف می‌شوند و موفق می‌شوند. البته مشکل دیگری نیز وجود دارد، مدیران اجرایی کشور به علت مشغله و کارهای زیاد، قانع نشده‌اند که می‌شود از این نخبگان، استفاده کرد و در نهایت از این استعدادهای بهتر به نحو احسن در مدیریت کشور استفاده نمی‌شود.
انتهای پیام/۴۱۶۷/
انتهای پیام/
با استفاده مجدد از زبالههای زیستی:
تولید برق از مواد زائد گیاهان و جانوران امکان پذیر می‌شود
آیا سرفصل های درسی در مدارس و دانشگاه‌ها نیاز به بازنگری دارد؟