آنا گزارش می‌دهد؛
تحریم‌ها؛ چوبی بر لای چرخ صنعت بازی‌سازی کشور/ تلاش موفقیت آمیز بازی‌سازان در عرصه جهانی
بازی‌سازان و مسئولان این حوزه همگی بر این باورند که تحریم‌ها چوب لای چرخ صنعت بازی‌سازی می‌گذارد اما با وجود مشکلات توانستند به موفقیت‌هایی دست پیداکنند.
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا،مفهوم«بازار» در دانش اقتصاد تعاریف متعددی دارد، اقتصاددانانی همچون میلتون فریدمن، فردریش فون هایک، جان مینارد کینز و بسیاری دیگر از نظریه‌پردازان این حوزه تعاریفی از بازار ارائه داده‌اند. لیکن با مقایسه چند تعریف از بازار وجوه مشترک این تعاریف و اصولی که بازار بر آن استوار است و بدون این اصول و عناصر اساساً بازار معنایی ندارد، هویدا می‌شود. این عناصر شامل مجموعه‌ای از انسان‌ها یا خریداران و فروشندگان بالقوه یا فعل، کالا، خدمات و روابطی که بین خریداران و فروشندگان یا انسان‌ها حول آن خدمت یا کالا ایجاد می‌شود، است. اهمیت بازار تا جایی است که برخی بازار را قلب اقتصاد می‌دانند که بدون آن از وجود اقتصاد نمی‌توان سخن گفت. بدون بازار اقتصاد معنایی ندارد.
در مورد اهمیت و تأثیر تولید داخلی در اقتصاد کشور به اندازه کافی شنیده‌ایم. بعد از انقلاب اسلامی دولت‌ها با نوسان‌های مختلف به مسئله تولید داخلی توجه داشتند، برای مثال در دوران ۸ ساله جنگ تحمیلی بر اساس شواهد تاریخی، با توجه به فشارهای اقتصادی و تحریم که این مملکت از بعد از انقلاب با آن دست به گریبان بوده است، در تولید ملی خصوصاً صنایع نظامی به توفیقات مهمی رسیدیم. چندسالی است که حوزه اقتصاد دانش‌بنیان در کشور پیگیری می‌شود و در این عرصه با توجه به پتانسیل‌ها و ظرفیت‌هایی که در همه ابعاد از آن برخورداریم به دستاوردهای خارق‌العاده‌ای رسیده‌ایم. محصولاتی که در این حوزه با فناوری های‌تک و به‌روز تولید شده است یا مشابه نمونه خارجی آن یا حتی برتر از آن است که متأسفانه به دلیل تحریم‌های ظالمانه بخشی از بازار بین‌المللی را در این عرصه از دست داده‌ایم. لیکن عده‌ای بر این باورند که تحریم مانع انجام کار نیست و صرفاً هزینه‌ها را بالا می‌برد. هدایت غلامی مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان که محصولی را برتر از نمونه خارجی آن تولید کرده است، در خصوص تأثیر تحریم‌ها بر تولید داخلی می‌گوید« وظیفه تحریم‌ها تنها همین است که هزینه‌ها را بالا ببرد. تحریم راهی را نمی‌بندد. اما مسئله دیگری که به دلیل تحریم‌ها ایجاد می‌شود ترسی است که برخی کشورها برای مراوده اقتصادی با ایران دارند که اگر روزی این ارتباط شکل گیرد از طریق اروپا و آمریکا تحت فشار قرار گیرند».
همانطورکه اشاره شد ظرفیت‌های کشور در امر تولید داخلی بسیار بالا است و این تولیدات منحصر به کالاهای مادی نمی‌شود. چندسالی است که اهمیت بازی‌های دیجیتال در کشور درک شده است و در عرصه تولید بازی‌های دیجیتال به پیشرفت‌های زیادی نائل آمده‌ایم. با توجه به تأثیر بازی‌ها در سطوح فردی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، دینی، ایدئولوژیک و سیاسی، آموزشی و سلامت برخی جوانان نخبه در کشور فی‌المثل در بحث عملکرد بازی‌ها در امر آموزش اقدام به تولید بازی کردند. برای نمونه گروهی از جوانان نخبه دانشگاه شریف بازی برای آموزش کودکان طیف اوتیسم طراحی کرده‌اند یا گروهی دیگر در مورد عملکرد بازی‌های دیجیتال در امر سلامت برای مبتلایان به اوتیسم اپلیکیشنی در جهت توانبخشی این گروه تولید کرده‌اند. همچنین تیمی از دانشجویان دانشگاه هنر اسلامی تبریز با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی اقدام به تولید بازی در جهت شناخت و کنترل احساسات درونی افراد کردند که این فناوری در حال حاضر تنها در اختیار چند شرکت خودروسازی بسیار معروف است که هنوز هم به مرحله تولید نرسیده و در مرحله نمونه اولیه مانده است. همه این دستاوردها و حقایق در مورد صنعت بازی‌سازی کشور که باید در چندین جلد کتاب نگاشته شود، نشان از ظرفیت‌های خارق‌العاده این مرز و بوم تنها در صنعت بازی‌سازی که حوزه‌ای بسیار جوان در کشور است، دارد.
افسوس که تحریم‌ها بسیاری از امکانات و بازارهای بین‌المللی را از این صنعت گرفته است. لیکن این دستاوردها و بیشمار دستاوردی که از بعد از انقلاب اسلامی در حوزه‌های مختلف ایجاد شده نشان از این واقعیت دارد که تحریم به هیچ وجه مانع انجام کار نیست و می‌توان گفت عملاً کاری از پیش نمی‌برد. مشکل اصلی که تحریم‌های ظالمانه برای صنایع کشور ایجاد کرده، تنها در بحث بازار صنایع است. اما این مشکل تنها منحصر به بازار بین‌المللی نیست و در بازار داخلی هم با توجه به برخی سیاست‌های غلط در این عرصه مشکلات عدیده‌ای وجود دارد. معصومه نادره خمسه مدیرعامل یکی از شرکت‌های بازی‌سازی کشور که بازی برای آموزش مقاطع ابتدایی تولید کرده است و به دلیل مشکلات داخلی که از قضا هیچ ارتباطی هم به تحریم‌ها ندارد فعالیت شرکتش کاملاً متوقف شده، در خصوص تأثیرات تحریم‌ها و مشکلات داخلی می‌گوید« در مورد تحریم‌ها باید گفت که در صنعت بازی‌سازی به صورت جدی آزاردهنده است و می‌توان از دو جنبه آن را دید. جنبه اول این است که اگر در سطح بین‌المللی بخواهیم بازی را عرضه کنیم در واقعیت بازی‌ساز به خاک سیاه می‌نشیند اما از جنبه دوم حقیقت این است که تحریم معکوس هستیم. به این معنا که محصولات خارجی، دلار را از کشور خارج می‌کند ولی امکان اینکه بخواهیم محصولاتمان را ارائه دهیم و دلار بگیریم وجود ندارد و کاری که دنیا با کشور کرده همین است. در حوزه آموزش که این شرکت در آن فعال بود تحریم‌ها مشکلی ایجاد نکرد و کرونا هم که بسیار به نفع این شرکت بود، ولی متأسفانه دستگاه آموزشی کشور چاله‌ای آنچنان بزرگ است که عواملی همچون کرونا و تحریم هم کاری از پیش نمی‌برند». ایجاد بازار در داخل کشور به توسعه و رشد هرچه بیشتر این صنعت می‌انجامد و انگیزه‌ای است که با توجه به تحریم‌ها بازی‌ساز بتواند در این میدان بماند. با این وصف تحریم‌ها بازار بین‌المللی را هدف گرفته است ولی این به معنا آن نیست که از بازار داخلی غافل شویم.
تحریم‌ها؛ محدودیت یا فرصت؟مسئله این است!
در اینکه آیا تحریم‌ها محدودیت یا مانعی در مسیر صنعت بازی‌سازی کشور بوده یا اینکه اساساً فرصتی برای حوزه مذکور است، نظرات متفاوتی از جانب بازی‌سازان و برخی مسئولان اظهار می‌شود. برخی بازی‌سازان تحریم‌ها را فلج‌کننده این صنعت می‌دانند و بر این باورند که تنها مشکل پیش‌روی این صنعت تحریم‌هاست که منجر به عدم بازار بین‌المللی برای بازی‌های داخلی می‌شود و مشکلات بازار داخلی محصولات با یک استراتژی درست از جانب مسئولان قابل حل شدن است.زهرا سلطانی‌فر از فعالان این عرصه که اپلیکیشنی برای طیف کودکان مبتلا به اوتیسم تولید کرده که دارای مجموعه‌ای از تست‌های غربالگری اوتیسم، بازی‌های شناختی و آموزشی برای مبتلایان به این اختلال و امکاناتی دیگر است، در خصوص مانعی که به دلیل تحریم‌ها برای بازار این اپلیکیشن وجود دارد می‌گوید«در شرایط تحریم یکی از مشکلاتی که برای این تیم در کشور وجود دارد این است که نمی‌توانیم این اپلیکیشن را در «اپل استور» قرار دهیم. همچنین این اپلیکیشن قابلیت لازم برای حضور در فضای بین‌المللی را در مراحل بعدی دارد که لزوماً مختص به این اپلیکیشن نبوده و بسیاری از اپلیکیشن‌های داخلی دیگر چنین ظرفیتی را دارا می‌باشند. لیکن تحریم‌ها دست این گروه را بسته است و کاری نمی‌توانیم انجام دهیم». وی با اشاره به اینکه مشکلات و موانع داخلی بازار این حوزه آنچنان بزرگ و لاینحل نیست می‌گوید«البته بر این باورم که از نظر داخلی زیاد موانع خاصی نداریم.به طور کلی اگر برای این اکوسیستم، فضای بین‌المللی وجود داشته باشد، بسیاری از مهاجرت صرف نظر می‌کنند».
بیشتر بخوانید:
کم‌کاری‌های دولت قبل، یقه فناوری را هم گرفت/ سایه نومیدی بر سر صنعت بازی‌های رایانه‌ای
برخی کشورهای منطقه از آب گل‌آلود تحریم‌ها ماهی می‌گیرند
وجود بازار بین‌المللی برای این صنعت از بسیاری از مسائلی که در حال حاضر صنعت بازی‌سازی کشور با آن رو به رو است جلوگیری می‌کند.مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای با اشاره به پتانسیل خارق‌العاده کشور در صنعت بازی‌سازی و این حقیقت که تحریم‌های ظالمانه چوبی لای چرخ این صنعت است، می‌گوید«در این مسیر مشکلات زیادی داریم که بسیاری از کشورهای منطقه با آن درگیر نیستند، به عنوان مثال با سرمایه‌گذاری داخلی بسیاری از مسائل حل می‌شود و به دلیل وجود تحریم‌های ظالمانه و ناعادلانه که خصوصاً توسط کشورهای غربی اعمال شده است، بسیاری از بازی‌سازان در کشور با مشکلات صادراتی دست به گریبانند».
برخی این نگاه را دارند که تحریم‌ها مشکلات عدیده‌ای برای بازار بین‌المللی صنعت بازی‌سازی ایجاد کرده، لیکن این مانع و مشکل تنها در حوزه بازی‌های سرگرم‌کننده مؤثر است و بازی‌های جدی را جدای از این مسئله می‌دانند. حامد نصیری معاون پژوهشی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای با اذعان به تأثیر تحریم‌ها بر روی صنعت بازی‌سازی می‌گوید«علت مشکلاتی که در عرصه بازی‌های جدی با آن روبه‌رو هستیم، الزاماً به مسئله تحریم مرتبط نیست. لیکن تحریم در حوزه ساخت بازی‌های سرگرم‌کننده مؤثر است.در حوزه بازی‌های جدی، مشکل اساسی باور غلطی است که در جامعه جاری و ساری است.بر اساس این باور غلط، بازی نوعی بازیچه برای کودکان محسوب و امری مضر در نظر گرفته می‌شود که باید کنترل شود. ولی در واقعیت امر بازی، هم برای بزرگسالان و هم برای سالمندان است. همچنین بازی‌ها می‌توانند دارای اهداف جدی در حوزه آموزش، درمان، فرهنگ‌سازی و تغییر رفتار باشند. بنابراین مهم‌ترین چالش پیش‌روی عرصه بازی‌های جدی نگرش و باور غلطی است که در جامعه وجود دارد»
بیشتر بخوانید:
سرمایه‌های برباد رفته کشور، به صنعت بازی سرازیر شود
نباید تمام تقصیرها را به گردن تحریم‌ها انداخت
انداختن تمام تقصیرها بر گردن تحریم کاری به دور از انصاف و تحلیلی غیر علمی از وضعیت موجود این صنعت است. عده‌ای عامل اصلی ضربه به صنعت بازی‌سازی کشور را سیاست‌های سلیقه‌ای برخی مسئولان می‌دانند. معصومه نادره خمسه در خصوص مشکلاتی که برای بازار محصولش تنها در داخل کشور وجود داشت و رانت‌ها و لابی‌گری‌هایی که در برخی ارگان‌ها وجود دارد می‌گوید«در حوزه آموزش که این شرکت در آن فعال بود تحریم‌ها مشکلی ایجاد نکرد و کرونا هم که بسیار به نفع این شرکت بود، ولی متأسفانه دستگاه آموزشی کشور چاله‌ای آنچنان بزرگ است که عواملی همچون کرونا و تحریم هم کاری از پیش نمی‌برند. آموزش و پرورش همه چیز را متوقف کرده است تا بتواند محصولی را که خود به همراه مجموعه‌ای از رانت‌ها و لابی‌ها دارد، ارتقاء دهد و از تیم‌های فعال در این عرصه استفاده نمی‌کند. تیم‌هایی که در جشنواره رشد دو سال اخیر رتبه آوردند، حتی جایزه‌های خود را هم تا به امروز از آموزش و پرورش دریافت نکردند. در این جشنواره‌ها کاری که انجام می‌شود این است که ایده‌ها را از کسانیکه صاحب این ایده‌ها هستند می‌گیرند و افرادی که در آموزش و پرورش هستند، شروع به ساختن آن ایده‌ها می‌کنند» همانطورکه از این بیان پیداست، برخی محصولات تولید شده در این صنعت به این دلیل که کاملاً برای مصرف داخلی تولید شده‌اند، نیازی به صادرات و بازار بین‌المللی ندارند و تنها بازار داخلی، سیاست و استراتژی درست از جانب مسئولان می‌خواهند.
بسیاری از مشکلات این حوزه کاملاً داخلی است و هیچ ارتباطی به تحریم ندارد. معاون پژوهش بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در همین خصوص می‌گوید«در بدترین حالت ممکن، اگر ۶۰ درصد مشکلات در این زمینه مشکلات خارجی باشد، ۴۰ درصد آن مشکلات داخلی است که در حقیقت هم اینطور نیست و در واقع وضعیت بسیار بهتر از این آمار می‌تواند باشد. لیکن باید ۴۰ درصد مشکلات داخلی خودمان را برطرف کنیم که مسائلی از جمله فرهنگ‌سازی برای خرید بازی، سرمایه‌گذاری در حوزه بازی‌سازی، توسعه آموزش و توسعه رگولاتوری و قانون‌گذاری است که تمام این مسائل نقطه ضعف‌های این اکوسیستم است که چه تحریم باشیم و چه نباشیم تفاوتی ندارد و باید حل شود. لیکن کاری که در حال حاضر می‌توان انجام داد تمرکز بر روی برطرف کردن این مسائل و مشکلات و خصوصاً تسهیل فرآیند کسب و کار برای جوانانی است که می‌خواهند در این عرصه ورود کنند»
آثار تحریم‌ها در این عرصه و صنعت مشخص است اما درصد قابل توجهی از این مشکل هم با توجه به استراتژی درست از جانب مسئولان و وحدت و همکاری ارگان‌های کشور در حل این مشکل، برطرف می‌شود. همچنین آنچه عیان است این موضوع را نشان می‌دهد تحریم‌ها کاملاً نتیجه‌ای عکس داشته و شرایط خوبی را برای بازار داخلی صنعت بازی‌سازی کشور فراهم می‌کند.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
