فضا از دریچه آنا/۱۹؛ قربانی در گفت‌وگوی تفصیلی با آنا:
منظومه‌های ماهواره‌ای شبکه ارتباطی روی زمین را متحول می‌کنند/ انتخاب مدیران پروژه‌های فضایی بدون تبعیض جنسیت
دبیر ستاد برگزاری هفته جهانی فضا گفت: در آینده‌ای نه‌چندان دور دسترسی همگانی به اینترنت ماهواره‌ای فراهم می‌شود و اگر آمادگی لازم برای بهره‌برداری درست از این فناوری را نداشته باشیم در خصوص حاکمیت سایبری با چالش‌های مختلفی مواجه می‌شویم.
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- علیرضا باجلان، توسعه روزافزون فناوری‌های تحقیقاتی موجب شده بخش خصوصی با ورود به صنعت فضایی پروژه‌های بزرگی را برنامه‌ریزی و اجرا کند. در حال حاضر انحصار تحقیقات در خارج از کره زمین از دست سازمان‌های دولتی خارج شده و شرکت‌هایی نظیر اسپیس‌ایکس و بلو اورجین با پرتاب ماشین‌های فضایی پیشرفته فصل جدیدی از جست‌وجو در کیهان را آغاز کرده‌اند.
اکنون دیگر شرکت‌ها و سازمان‌های فعال در صنعت فضایی تنها فعالیت‌های خود را منحصر به رصد کره زمین و شناسایی اجرام آسمانی نکرده و در تلاش هستند تا با به‌کارگیری ماهواره‌هایی پیشرفته شبکه ارتباطی را متحول سازند. اگرچه هنوز راه زیادی برای ایجاد شبکه‌های ارتباطی نوین در تمامی کشورها باقی مانده است ولی باتوجه به روند پروژه‌های در حال اجرا به نظر می‌رسد در آینده‌ای نه چندان دور نسل بشر میتواند ارتباطات فضایی را تجربه کرده و حتی سفر کوتاه مدت به خارج از سیاره آبی برای عموم مردم امکان‌پذیر می‌شود.
بیشتر بخوانید:
نیاز کشور به استارت‌آپ‌های فضاپایه/ حمایت از کسب‌وکارها محدود به آغاز فعالیت نباشد
فضا دیگر تنها جایی برای تماشای ستارگان نیست!/ ماهواره‌های ایرانی ابزار دستیابی به فناوری‌های فضایی
به بهانه هفته جهانی فضا با سعید قربانی، دبیر ستاد برگزاری هفته جهانی فضا و مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و دبیرخانه شورای عالی فضایی سازمان فضایی ایران گفت‌وگو کردیم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید:
آنا: در خصوص موضوع گردشگری فضایی و اقامتگاه‌های خارج از کره زمین سازمان فضایی چه برنامه ای دارد و چگونه می‌خواهید در هفته جهانی فضا به آن بپردازید؟
قربانی: در خصوص سؤالی که مطرح کردید پروژه کپسول زیستی در پژوهشگاه فضایی در حال انجام است و بخشی از تجهیزات لازم برای تکمیل این پروژه طراحی شده است. اهداف پروژه کپسول زیستی تعیین و بودجه لازم نیز اختصاص داده شده است و متخصصان ایرانی قصد دارند نمونه کاملی از ماشین اعزام انسان به فضا را برای اولین بار در کشور با اتکا به توان داخلی طراحی کنند. این امید وجود دارد که به زودی این پروژه به اتمام رسیده و به عنوان اولین نمونه کپسول زیستی ایرانی که انسان میتواند در آن مستقر شود به جهان معرفی گردد.
بسیاری از کسب‌وکارهایی که در همه نقاط جهان وجود دارد بر بستر همین شبکه‌های ارتباطی نوین است. لذا منظومه‌های ماهواره‌ای بستر ارتباطات پرسرعت و ارزان در آینده هستند.
البته این کپسول زیرمداری است و به مدارهایی که اکنون ماهواره‌ها در حال چرخش در آن هستند فرستاده نمی‌شود. اگر اعتبارات لازم به چنین پروژه‌هایی اختصاص داده شود جوانان توانای ایرانی می‌توانند به‌سرعت به اهداف بلند فضایی دست پیدا کرده و از عقب‌ماندگی کشور در صنعت فضایی جلوگیری کنند.
به‌جای مقاومت در برابر اینترنت ماهواره‌ای باید فناوری‌های لازم برای دسترسی به این شبکه را توسعه دهیم
آنا: در خصوص منظومه‌های ماهواره‌ای نوعی ابهام و در بعضی موارد نگرانی از تسلط سازمان‌هایی مثل ناسا بر تمام مدارهای کره زمین وجود دارد. سازمان فضایی چگونه می‌خواهد در رفع این ابهام نقش‌آفرینی کند؟
قربانی: پروژه منظومه‌های ماهواره‌ای از چند سال پیش در کشورهای صاحب‌نام صنعت فضایی آغاز شده و هم اکنون شرکت‌هایی مثل اسپیس‌ایکس در این حوزه پیشرو هستند. این شرکت تا کنون توانسته است چند هزار ماهواره را به فضا پرتاب و در مدار زمین قرار دهد. البته کشورهای دیگری نیز در پروژه منظومه‌های ماهواره‌ای فعال هستند و دولت‌ها با کمک بخش خصوصی گام‌به‌گام به سمت اهداف فضایی خود پیش می‌روند. سازمان فضایی ایران نیز با تشکیل کمیته و کارگروه‌های تخصصی به مسئله منظومه‌های ماهواره‌ای پرداخته و برنامه‌های بلند مدتی برای نقش‌آفرینی ایران در این پروژه در حال تدوین است. بدون شک منظومه‌های ماهواره‌ای جزو برنامه‌های بلند مدت صنعت فضایی در ایران است و در آینده بیشتر به آن پرداخته می‌شود.
تأثیرات عمیق منظومه‌های ماهواره‌ای در حکمرانی سایبری کشورهای مختلف دنیا گریزناپذیر است. هدفی که اکنون افرادی نظیر ایلان ماسک از توسعه منظومه‌های ماهواره‌ای اعلام می‌کنند ایجاد شبکه جهانی اینترنت ماهواره‌ای است و سایر مدیران شرکت اسپیس‌ایکس می‌گویند دسترسی به این شبکه با کسب مجوز از دولت‌های صورت می‌گیرد ولی ممکن است در آینده سیاست‌های این شرکت تغییر کرده و اهداف جدیدی برای پروژه منظومه‌های ماهواره‌ای تعریف شود.
همانطور که سایر فناوری‌های جهش‌یافته دنیا را متحول کرده است بدون شک منظومه‌های ماهواره‌ای نیز به عنوان فناوری بسیار پیشرفته دنیا را متحول خواهد کرد.
به هیچ عنوان نباید در کشور واهمه‌ای نسبت به اینترنت ماهواره‌ای وجود داشته باشد و باید در این زمینه همگام با کشورهای توسعه یافته برای حفظ حاکمیت سایبری و رگولاتوری تلاش کنیم.
چنین تحولی گریزناپذیر است همانطور که کمتر از چند دهه پیش بستر تمام ارتباطات روی زمین بود ولی اکنون دسترسی به شبکه‌های ارتباطی از طریق امواج امکان‌پذیر است. یعنی تمامی زیرساخت‌ها از زمین به فضا منتقل شده است.
چنین تغییراتی مزیت‌های بسیاری دارد و امکان برقراری ارتباطات پرسرعت و کم هزینه را فراهم می‌سازد. هم اکنون بسیاری از کسب‌وکارهایی که در همه نقاط جهان وجود دارد مبتنی و بر بستر همین شبکه‌های ارتباطی نوین است. لذا منظومه‌های ماهواره‌ای بستر ارتباطات پرسرعت و ارزان در آینده هستند.
بیشتر بخوانید:
کرونا نفس پرتاب‌های فضایی را هم تنگ کرد/ موشک‌هایی که لَنگ اکسیژن هستند
اسپیس‌ایکس در برابر بلو ارجین/ کدام شرکت پیروز نبرد فضایی می‌شود؟
البته هنوز استفاده از فناوری همانند اینترنت ماهواره‌ای برای عموم کاربران توجیه فنی و اقتصادی ندارد زیرا امکانات دسترسی به اینترنت در هر نقطه از جهان متفاوت است و برخی از کشورهایی دارای شبکه‌هایی حتی پرسرعت‌تر از اینترنت ماهواره‌ای هستند. در هر صورت همه دنیا باید این آمادگی را داشته باشد که زیرساخت‌های ارتباطات سیار خود را از زمین به فضا منتقل کند. همانطور که اینترنت اشیاء در حال توسعه است و امکان برقراری ارتباط ماشین‌ها باهم را مهیا می‌سازد اینترنت ماهواره‌ای نیز در آینده خدمات متنوعی را ارائه می‌دهد و بخشی از سرویس‌های این فناوری بر بستر اینترنت اشیاء است. به هیچ عنوان نباید در کشور واهمه‌ای نسبت به اینترنت ماهواره‌ای وجود داشته باشد و باید در این زمینه همگام با کشورهای توسعه یافته برای حفظ حاکمیت سایبری و رگولاتوری تلاش کنیم.
به‌هیچ‌وجه نمی‌توان مرزبندی جنسیتی در صنعت فضایی ایجاد کرد و باید شرایطی فراهم شود که از نظر کمّی زنان بیشتری در این حوزه به‌کارگیری شوند.
اگر هم‌اکنون قادر نیستیم منظومه ماهواره‌ای داشته باشیم قرار نیست جلو پیشرفت در این حوزه را نیز بگیریم و در برابر این فناوری از خود مقاومت نشان دهیم. بالاخره روزی اینترنت ماهواره‌ای به مطالبه عمومی شهروندان تبدیل می‌شود و در آن زمان باید آمادگی‌های لازم در این حوزه وجود داشته باشد. در گام اول باید بسترهای شبکه ملی اطلاعات در کشور به طور کامل آماده شود تا در صورتی که خدمات اینترنت ماهواره‌ای به ایران رسید بتوان از طریق کانال‌های ارتباطی بومی تبادل داده را در داخل کشور برقرار کرد. وقتی حاکمیت ملی در شبکه‌های ارتباطی وجود داشته باشد بخش خصوصی نیز به راحتی میتواند در خصوص ارائه سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای نیز ورود کرده و خدمات مطلوبی به کاربران ارائه دهد. بحث‌های حقوقی دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای هم اکنون در حال بررسی است و قطعاً به‌زودی راهکارهایی در این زمینه ارائه می‌گردد.
فعالیت زنان دانشمند ایرانی در صنعت فضایی محدود به بخش یا حوزه‌ای خاص نیست
آنا: نقش بانوان ایرانی در صنعت فضایی کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
قربانی: هم اکنون زنان ایرانی در فنی‌ترین بخش‌های سازمان فضایی در حال فعالیت هستند و به جرأت می‌توان گفت هیچ تبعیض جنسیتی در انتخاب افراد شایسته برای مدیریت پروژه‌های بزرگ فضایی کشور وجود ندارد. یعنی زنان دانشمند کشورمان در بخش‌های مختلف سازمان فضایی نظیر قسمت‌های آزمایشگاهی، طراحی ماهواره و مدیریت پروژه فعالیت می‌کنند. بانوان در کسب‌وکارهای فضاپایه نیز نقش پررنگی دارند و به همت زنان توانمند ایرانی کشور به افتخارات بزرگی دست پیدا کرده است. واقعاً هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی نقش بانوان در صنعت فضایی کشور بی‌نظیر است. تعدادی از بانوان فعال در صنعت فضایی ایران در منطقه و جهان شناخته شده هستند و مدیران می‌کوشند از تجربیات چنین افرادی به خوبی استفاده شود. به‌هیچ‌وجه نمی‌توان مرزبندی جنسیتی در صنعت فضایی ایجاد کرد و باید شرایطی فراهم شود که از نظر کمّی زنان بیشتری در این حوزه به‌کارگیری شوند.
انتهای پیام/۴۱۴۴/
انتهای پیام/
