حفظ تعادل در سیره پیامبر نیازمند تلاشی سخت از سوی استادان است

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، هشتمین نشست علمی تخصصی این پژوهشکده با همکاری واحد الکترونیک با عنوان «کاربست سیره پیامبر خاتم صلی‌الله علیه و آله و چالش‌های دنیای نوین» همزمان با شب رحلت حضرت رسول صلی‌الله علیه و آله و امام حسن مجتبی علیه‌السلام و با حضور حدود ۴۰۰ نفر از استادان دانشگاه به‌صورت مجازی برگزار شد.

حجت‌الاسلام احمد غلامعلی استادیار دانشگاه قرآن و حدیث در مقدمه سخنانش گفت: در این گردهمایی علمی در شب رحلت پیامبر صلی‌الله علیه و آله می‌خواهیم برای پاسخ به این پرسش‌ها با هم صحبت کنیم، چگونه می‌شود از سیره پیامبر نهایت استفاده را ببریم؟ همه می‌دانیم که رفتار پیامبر در ابعاد شخصی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی زیبا و جذاب بوده است پس چرا بر برخی انسان‌ها در همان زمان تأثیری نداشته است؟ امروزه سیره پیامبر جایگاهش کجاست؟ فردی را می‌توانید معرفی کنید که به آن عمل می‌کند؟

غلامعلی افزود: از طرفی ناسازگاری برخی از سیره‌های پیامبر مانند نهی کردن زنان از رفتن به حمام و امتناع ایشان از غذا خوردن روی میز، با فرهنگ جامعه امروزی، ما را با چالش روبرو می‌کند. این چالش‌ها سبب شده بسیاری از جوانان ما و حتی برخی جوانان عزیز جبهه‌ای دچار شبهه و تردید شوند. حفظ تعادل این سیره مشکل است و نیازمند تلاشی سخت از سوی یکایک شما استادان برای پاسخگویی به شبهات و نگه‌داشتن سیره پیامبر در مسیر درست آن است.

معاون آموزشی پژوهشی دانشگاه قرآن و حدیث گفت: بنابراین چالش از داخل متن رخ نمی‌دهد و از بیرون می‌آید و این یا از فرهنگ داخلی خودمان است یا شبهه‌ای است که مستشرقان ایجاد می‌کنند یا ایده‌های جوانان است یا بر اثر آشنایی با مکاتب مختلف و شبکه‌های اجتماعی مختلف و ماهواره‌ها و ... ایجاد می‌شود.

غلامعلی مفهوم سیره را با توجه به اینکه بر وزن «فِعلَة» است و از جهت لغوی مفعول مطلق است نوعی از رفتار دانست که استمرار در آن نهفته است.

وی افزود: در «سیره» نوعی رفتارشناسی و سبک زندگی وجود دارد. مثلاً وقتی حضرت علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه (خطبه ۱۶۰) پس از بیان ضرورت الگوبرداری از سیره نبوی می‌فرماید «و یَرکَبُ الحِمارَ العاری؛ پیامبر بر مرکب بدون پالان سوار می‌شدند» حکایت از بیان رفتاری مستمر در رسول خدا دارد اگرچه درک این عبارت برای انسان امروز خود یک چالش است.

نویسنده کتاب آشنایی با صحیفه سجادیه ادعیه و زیارات قسمت دوم از بحث خود به شرح چالش‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و درمانی در سیره پیامبر صلی‌الله علیه و آله با بیان نمونه‌هایی برای هر یک پرداخت و گفت: مثلاً در نوع اجتماعی آن دخترانی از خانواده ثروتمند و با سطح اجتماعی بالاتر به‌واسطه میانجیگری پیامبر به عقد مردانی مانند جلیبیب، جویبر و مقداد که معمولاً فقیر و از خانواده‌ای با منزلت اجتماعی پایین بودند، در می‌آمدند یا پیامبر با مِهر بسیار کم عقد را جاری می‌ساختند. مثال دیگر از جا بلند نشدن اصحاب هنگام آمدن رسول خدا به سفارش ایشان و تعارض آن با ادب امروز است که در زمان صاحب بن عباد (قرن ۴) هم مثل امروز برخاستن، رفتار مؤمنانه و لازم‌الاجرا تلقی می‌شده است. نمونه دیگر در نوع اقتصادی این بود که پیامبر(ص) اندوختن مال را حتی برای یک روز مورد اعتراض قرار می‌دادند. مثال برای نوع سیاسی چالش عدم احتجاب حاکم و کارگزاران اسلامی، نبودن دربان و نبود فاصله‌ای بین آنان و مراجعان در سیره نبوی و علوی مطرح است و نمونه از نوع درمانی آن می‌توان حجامت برای بهبود سردرد و حنا گذاشتن برای بهبود پا درد را نام برد.

نویسنده کتاب شناخت نهج‌البلاغه در پاسخ به پرسش استادان در مورد مذموم بودن تعدد زوجات و ازدواج موقت در جامعه دینی ما گفت: این موارد در فرهنگ آن زمان پذیرفته شده بود، از طرف دیگر پیامبر خود اشاره دارد که اگر مطلبی از من به شما رسید که از آن بدتان آمد، من نگفته‌ام و می‌دانیم اکثر زنان از این دو مورد بدشان می‌آید، ما می‌دانیم این‌ها را پیامبر فرموده ولی در آن فرهنگ و بافت. ما باید آن فرهنگ را تکرار کنیم تا قابل‌پذیرش شود. توجه به مناسبات اجتماعی و عرفی سازی مفاهیم دینی مهم است. دینی که ماندگار و فرازمانی است اگر خیلی خشک باشد و بگوید این است و جز این نیست نمی‌تواند ماندگار بماند.

انتهای پیام/۴۰۴۰/