آنا گزارش می‌دهد؛
خانه درختی ضدزلزله و سیل؛ سکونت‌گاه ایمنی برای مردم/ سازه‌های ایرانی، راهی برای نجات جان انسان‌ها
دو محقق ایرانی موفق به طراحی خانه‌های درختی ضدزلزله و سیل شده‌اند که می‌تواند سکونت‌گاه ایمنی برای مردم فراهم کند. این سازه مجهز به جک هیدرولیک خودکاری است که در هنگام بالا آمدن سطح آب، ارتفاع خانه از زمین را افزایش می‌دهد.
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، هر ساله بلایای طبیعی خسارات مالی و جانی بسیاری به جوامع انسانی وارد می‌کند. شهرها در معرض آسیب‌پذیری مخاطرات طبیعی قرار دارند. موقعیت اقلیمی کشور باعث شده که خانه‌ها و ساختمان‌ها در هنگام بروز بلایای طبیعی در معرض خطر قرار بگیرند. استفاده از نوآوری و فناوری می‌توان مدیریت صحیح مقابله با بلایای طبیعی امری حیاتی به شمار می‌رود.
حال دو محقق ایرانی به نام فاطمه و شهره کریمی‌نژاد موفق به طراحی خانه درختی ضدزلزله و سیل با قابلیت تشخیص حادثه شده‌اند که می‌تواند سکونت‌گاه ایمنی را برای مردم در هنگام وقوع بلایای طبیعی فراهم کند. شهره کریمی‌نژاد متولد 1372 است و در حال حاضر در مقطع دکتری تخصصی شهرسازی در دانشگاه آزاد واحد کرمان مشغول به تحصیل است. فاطمه کریمی‌نژاد متولد 1376 بوده و دانشجوی ترم اول رشته مهندسی معماری در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد واحد کرمان است.
هدف اصلی ایجاد سکونت‌گاهی برای زلزله‌زدگان
فاطمه کریمی‌نژاد که در زمان زلزله بم 6 ساله بوده است، خاطرات تلخی از حوادث بعد از زلزله و مدیریت ضعیف بحران مسئولان در آن زمان دارد. به گفته وی؛ چندی پس از زلزله، باران شروع به بارش کرد و سپس آب وارد چادرها و کانکس‌ها شد. به همین دلیل نمی‌خواهد اتفاقاتی که در زلزله بم افتاد را دیگران نیز تجربه کنند. هشت سال روی این پروژه کار شده و هدف اصلی طراحی این خانه درختی تک‌ستونه ایجاد سکونت‌گاهی ایمن برای زلزله‌زدگان است.
فاطمه و شهره کریمی‌نژاد بعد از بررسی زلزله‌های طبس، رودبار و کرمانشاه و سیل سال 66 تهران به این نتیجه رسیدند که درختان در بلایای طبیعی کمترین آسیب را می‌بینند. درخت تنها عامل در طبیعت است که در بلایای طبیعی تخریب نمی‌شود، این در حالی است که کوه‌ها ریزش می‌کنند و زمین نیز شکاف برمی‌دارد. درخت تنها در دو صورت تخریب می‌شود، نزدیک به بنایی باشد و آوار رویش بریزد یا زلزله خاموش (نشست درخت به دلیل تجمع آب) اتفاق بیفتد. آنالیز درختان نشان می‌دهد که از قوانین فیزیک مکانیک تبعیت می‌کند.
سازه ضدزلزله که انرژی اتلاف نمی‌کند
پس از مشورت با اساتید مطرح حوزه عمران و ژئوفیزیک تصمیم بر این شد که از سقف هرمی که کمترین میزان تخریب را دارد در طراحی این خانه درختی استفاده شود. نوع پلان (نقشه ساختمان) این سازه نیز مربعی است که مانع از اتلاف انرژی می‌شود. بهترین پلان در حوزه ژئوفیزیک کروی است اما در حوزه معماری برای جلوگیری از اتلاف انرژی و پِرتی فضا از پلان مربع استفاده می‌شود. این سازه ضدزلزله و سیل روی یک ستون طراحی شده که داخل این ستون یک جک هیدرولیک بالابرنده تعبیه شده است.
کریمی‌نژاد می‌گوید؛ چندی پیش مردم خوزستان با سیل وحشتناکی مواجه شدند و نیاز به اسکان اضطراری داشتند. باوجود سردی هوا مردم روی پشت‌بام می‌خوابیدند و حتی امکان امدادرسانی به آنها وجود نداشت. اگر شهرکی از خانه‌های درختی تک‌ستونه وجود داشت، مسئولان می‌توانستند به راحتی مردم را در آنها اسکان دهند. وقتی مسئولان می‌دانند که احتمال وقوع زلزله یا سیل وجود دارد، باید برای مواجهه با این شرایط آماده شوند. تنها پیش‌بینی وقوع رخداد طبیعی کافی نیست، مسئولان باید کاری برای مردم انجام دهند. هنوز آثار زلزله بم در کرمان وجود دارد.
نخستین سازه ضدزلزله تک ستونه در جهان
پیش از این سازه‌هایی ضدزلزله و سیلی در جهان طراحی و ساخته شده اما تمامی آنها مبتنی بر چند ستون است. خانه درختی که فاطمه و شهره کریمی‌نژاد طراحی کرده‌اند تک ستونه بوده و از این رو نخستین سازه ضدزلزله و سیل تک ستونه در جهان به شمار می‌رود. گاهی‌اوقات بلای طبیعی به صورت همزمان اتفاق می‌افتند. برای مثال، همزمان با زلزله کرمانشاه سیل نیز رخ داد و آب وارد چادرها و کانکس‌ها شد. این امر ثابت می‌کند که در بلایای طبیعی کانکس و چادر نمی‌تواند پاسخگوی نیاز مردم باشد. اگر در تهران زلزله رخ دهد و سیل و باران نیز با آن همراه خواهد بود.
کریمی‌نژاد می‌گوید؛ پس از تجربه زلزله بم به این نتیجه رسیدیم که سکونت‌گاهی باید طراحی شود که در مواقع بروز همزمان دو رخداد طبیعی پاسخگوی نیاز مردم باشد. ورودی این سازه ضدزلزله و سیل در طبقه همکف تعبیه شده است. این خانه درختی به صورت طبیعی در فاصله 50 سانتی‌متری از زمین قرار گرفته و درمواقع لزوم نیز می‌توان با استفاده از جک هیدرولیکی فاصله خانه از زمین را تا دو متر افزایش داد. وزن این سازه 3 تُن است و 70 متر فضای مفید در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این خانه درختی ضدزلزله و سیل با ظرفیت اقامت دو تا 6 نفر طراحی می‌شود که کوچک‌ترین آن 50 متر و بزرگ‌ترین آن 70 متر فضا دارد.
قابلیت پیش‌بینی حوادث
هزینه ساخت یک خانه درختی ضدزلزله و سیل حدود 150 میلیون تومان است که در صورت انبوه‌سازی این هزینه کاهش می‌یابد. جک هیدرولیک موجود در تک ستون این سازه ضدزلزله و سیل می‌تواند اتوماتیک باشد تا با بالا آمدن سطح آب، به صورت خودکار بالا برود. برای کاهش هزینه‌های ساخت، می‌توان از جک هیدرولیکی معمولی استفاده کرد و تنظیم ارتفاع را به صورت دستی انجام داد.
خانه‌ای با کاربردهای بسیار
کاربرد این سازه تنها به زمان زلزله و سیل محدود نمی‌شود. در بسیاری از شهرها و به خصوص تهران، خانه‌ها و سازه‌هایی وجود دارد که باید مقاوم‌سازی شود. مسئولان می‌توانند شهرکی از خانه‌های درختی تک ستونه بسازند و مردم را در آن اسکان دهند و شروع به مقاوم‌سازی خانه‌ها کنند. از این سازه می‌توان در روستاها و شهرها برای بوم‌گردی و گردشگری و در سواحل نیز استفاده کرد. همچنین می‌توان این خانه‌های درختی را در نزدیکی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی اجرا کرد تا همراهان بیماران در آنها اقامت کنند.
انتهای پیام/4021/
انتهای پیام/
