«آلوسان» ادای دین به حافظان مرزهاست/ روایتی از مقابله با متجاوزان مرزی و کولاک و برف +فیلم

به‌گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، محسن اسلام‌زاده از مستندسازان نام‌آشنای کشورمان است. او کارگردانی مستندهایی همچون «تنها میان طالبان» و «زندگی میان پرچم‌های جنگی» را در کارنامه خود دارد. آثاری که علاوه بر جذب مخاطب، در جشنواره‌های داخلی و خارجی جوایز متعددی را از آن خود کرده‌اند.

او همچنین امسال مجموعه مستند ۱۳ قسمتی «سرطان اجتماع» را با موضوع مفاسد اقتصادی در حوزه‌های مختلف، تهیه و کارگردانی کرده است.

اسلام‌زاده به عنوان تهیه‌کننده و کارگردان، با  فیلم «آلوسان» که در مؤسسه ناجی هنر تهیه‌شده در  بخش مسابقه مستند کوتاه چهاردهمین جشنواره سینما حقیقت حضور دارد. او درباره سوژه این فیلم و چگونگی آغاز تولید آن به خبرنگار خبرگزاری آنا گفت: سال گذشته مؤسسه ناجی هنر دعوت کرد تا چند مستند درباره  فعالیت‌های نیروی انتظامی بسازم.

 وی اظهار کرد: جا دارد از آقای مجتبی رشوند مدیر جوان این مجموعه هم تشکر کنم که با انرژی و درایت برای انعکاس اقدامات نیروی انتظامی به زبان تصویر تلاش وافری دارد. با توجه به کارهایی که پیش از این در مناطق مرزی ساخته بودم به آنها پیشنهاد کردم که این مستندها را در مرز و درباره فعالیت‌های نیروهای مرزبانی بسازم.

 تجربه مستندسازی در محیط جدید مرزی

 اسلام زاده گفت: کارهای قبلی من در مرز سیستان و بلوچستان بود. می‌خواستم این بار تجربه جدیدی داشته باشم. بنابراین مرزهای برف‌خیز شمال‌غربی و یا مرز دریایی را پیشنهاد کردم که آقای رشوند هم استقبال کردند. از آنجایی‌که ما می‌خواستیم در فضای برفی کار را بسازیم، باید در فصل زمستان فیلمبرداری می‌کردیم و قرار شد از اسفندماه فیلم کلید بخورد. البته در همان تاریخ، شیوع کرونا هم آغاز شد که کار ما را سخت کرد. اما من به دوستان گفتم که این مستند حتماً باید در زمستان تهیه شود و اگر این اتفاق نیفتد، به سال آینده موکول می‌شود.

وی افزود: سخت‌ترین منطقه مرزی برف‌خیز که به ما معرفی شد، منطقه «دالامپر» در استان آذربایجان غربی و جنوب غربی ارومیه بود. این منطقه دقیقاً در نقطه تلاقی سه مرز سه کشور ایران ، ترکیه و عراق است.

این مستندساز عنوان کرد: بعد از تحقیقاتی که آقای سید مصطفی سیدالحسینی با سفر به آن منطقه داشتند، مشخص شد ساخت مستند از این منطقه تقریباً غیرممکن است. در قسمت‌های مدنظر ما دیگر جاده‌ای وجود نداشت و در فصل زمستان کاملاً پوشیده از برف است. حتی گاهی نیروهایی که آنجا هستند مدت زیادی امکان برگشت  ندارند و جابجایی آنها فقط با هلی‌کوپتر امکان‌پذیر است.

 اسلام‌زاده گفت: پاسگاه «آلوسان» در منطقه مرزی «سِرو» (Serow) هم شرایط مشابهی داشت با این تفاوت که دسترسی به منطقه و کار تولید در آنجا به نسبت «دالامپر» راحت‌تر بود. به این ترتیب آغاز کار ما تا اواخر اسفندماه به تعویق افتاد.

 ماجرای مواجهه با کولاک و برف در کوهستان مرزی

وی افزود: در این میان تعدادی از دوستان هم به خاطر مشکلاتی که داشتند از ادامه کار انصراف دادند. از  میثم صبوحی و سعید فرجی که از مستندسازان و عکاسان باتجربه و کاربلدند، خواهش کردم که در این پروژه مرا همراهی کنند که قبول کردند.

 کارگردان مستند «آلوسان» گفت: قصد ما این بود که زندگی نیروهای کادر و وظیفه این پایگاه مرزبانی را به تصویر بکشیم و برای این کار مشغول ضبط اتفاقات روزمره بودیم. تا این که یک روز ماجرای یک کمین در  منطقه کوهستانی پیش آمد و من از فرماندهان پاسگاه خواستم که حتماً برای تصویربرداری همراه با نیروهای اعزامی برویم. البته این عزیزان مخالفت کردند چون هم یک پیادروی طولانی در منطقه کوهستانی و برفی پیش روی ما بود و هم خطر درگیری و تیراندازی وجود داشت. نیروهای مرزبانی را راضی کردیم و در یک  شرایط آب و هوایی بسیار عجیب که سرمای شدید و کولاک  و هوای مه‌آلود بود صبح تا عصر پیاده‌روی کردیم تا به کمین رسیدیم.

وی افزود: آن روز نتیجه خاصی نگرفتیم، اما به محض این که به پاسگاه برگشتیم گفتند که دوباره باید اعزام شویم. من واقعاً از لحاظ بدنی کم آورده بودم. آقایان صبوحی و فرجی به من لطف داشتند و از من خواستند که در پاسگاه بمانم  و آنها همراه گروه مرزبانان دوباره به کمین بروند.

اسلام‌زاده گفت: آن‌جا ظاهراً تعقیب و گریزی پیش می آید؛ این‌ها وارد دره می‌شوند و جلو می‌روند. در ادامه  به تاریکی هوا و کولاک بر می‌خورند و زمین گیر می‌شوند. این باعث می‌شود مسیر فیلم و داستان ما تغییر کند.

این مستندساز افزود: در پاسگاه بودم که از طریق بی‌سیم  اطلاع دادند گروه فیلم‌بردار نمی‌توانند بیایند و درخواست  نیروی کمکی داشتند، اما چون اوضاع جوی بسیار ناپایدار بود، امکان اعزام نیروی کمکی وجود نداشت این‌جا بود که فیلم از زبان میثم صبوحی روایت می‌شود که به همراه سعید فرجی و نیروهای مرزبانی در آن شرایط بحرانی گیر کرده‌اند.

ادای دین به مرزبانان زحمتکش

وی عنوان کرد: نسخه اولیه «آلوسان» هفتاد دقیقه‌ای بود، اما به این نتیجه رسیدیم که برای جذابیت بیشتر تبدیل به یک مستند کوتاه شود در نتیجه نسخه‌ای که در جشنواره به نمایش درآمده است 39 دقیقه است.

اسلام‌زاده گفت: تولید این کار با محدودیت‌های فروانی همراه بود. ما نمی‌توانستیم زیاد در این پایگاه مرزی بمانیم چون به هر حال در آن شرایط خاص و در محاصره برف  نیروهایی که آنجا بودند، محدودیت فضا و تدارکات و.. داشتند. البته همکاری آنها و مدیران مجموعه مرزبانی و نیروی انتظامی خیلی خوب بود، اما من خودم احساس کردم که نباید باعث اذیت این عزیزان بشویم. بنابراین انتظارم را از کار پایین آوردم.

وی افزود: با وجود این محدودیت‌های تولیدی از کار راضی ام و امیدوارم  با این مستند گوشه‌کوچکی از زحمت این نیروهای خدوم به مخاطب منتقل شود.

اسلام زاده ادامه داد: «آلوسان» را ادای دین کوچکی می‌دانم  به کسانی که در شرایط بسیار سخت و گاه غیرقابل‌باور حافظ امنیت و آرامش ما هستند. از آنجایی که نعمت بزرگی به نام امنیت برای ما تکراری شده، خیلی به آن توجه نمی کنیم  در حالی که این بچه‌ها در کویر و دریا و کوهستان‌ها با هزاران آسیب و شرایط سخت برای حفاظت از از همین امنیت می‌جنگند.

وی افزود: در صحبت‌هایی که با تعدادی از مخاطب بعد از تماشای مستند «آلوسان» داشتم، به  آخرین دیالوگ این  فیلم اشاره کردند که تأثیرگذار است. سربازی می گوید اگر خدای نکرده کسی به خودش این اجازه را بدهد برای آسیب رساندن به مردم و کشور از مرز عبور کند، اولین نفری خواهم بود که جلوی او می‌ایستم و کشته می‌شوم و این «خدای نکرده» را با لحنی تأثیرگذار سه‌بار تکرار می‌کند.

فراخوان کارگردان «آلوسان» برای مستندسازان و فیلمسازان

اسلام‌زاده گفت: این یک نگاه مقدس و بزرگ است. من معتقدم در آثار سینمایی و مستند باید  نگاه به مرزبانان کشورمان بسیار پررنگ‌تر از این حرف‌ها باشد و اقدامات این عزیزان انعکاس بیشتری در این عرضه داشته باشد. از همین تریبون از همه دوستان مستندساز و فیلمسازم دعوت می‌کنم که پرداختن به مرزها و مرزبانان را در برنامه تولیدات خودشان قرار بدهند و مطمئن هستم که سوژه‌های بسیار جذابی در این حوزه خواهند یافت.

چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» به دبیری محمد حمیدی مقدم، از ۲۵ آذرماه آغاز شده و تا  ۲ دی ماه به صورت آنلاین برگزار می‌شود.

انتهای پیام/4104/