بزرگ‌ترین شکست‌های تجاری مایکروسافت/ از ویندوز ME تا اینترنت اکسپلورر

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش‌بنيان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، اگر فکر می‌کردید ویندوز 8 بزرگ‌ترین اشتباه مایکروسافت در سال‌های اخیر بوده است، شاید متعجب شوید که این نسخه از ویندوز تنها جدیدترین محصول پرخطای مایکروسافت به‌حساب می‌آید! وقتی شرکتی به‌‌بزرگی مایکروسافت ساخته‌اید حتماً اشتباهاتی نیز خواهید داشت. مایکروسافت، چهارمین شرکت باارزش جهان در طول سال‌های اخیر، از محصولات خود درآمد هنگفتی کسب کرده است، بنابراین احتمالاً چندان نگران محصولاتی نیست که در این میان موفقیت کسب نکرده‌اند. اما این بدان معنا نیست که ما در این گزارش نمی‌توانیم آن‌ها را کمی از منظر نوستالژیک شرمنده کنیم!

مایکروسافت باب (Microsoft Bob)

موفقیتِ خیره‌کننده محصولات مایکروسافت در زمانی آغاز شد که رابط کاربری ویندوز یکی دو دهه قبل تحت بازسازی اساسی قرار گرفت. احتمالاً تصور کردید منظور ویندوز 95 است اما نه، منظور مایکروسافت باب است. باب به‌عنوان روشی ساده برای کار با کامپیوتر در نظر گرفته شده بود. این محصول رابطی کاربری بود که فضای آشنای «دسکتاپ و پوشه» را به‌صورت یک خانه مجازی مهیا می‌ساخت.

در این فضای مجازی، حیوان خانگی کارتونی به نام «راور» وجود داشت، کاربران با کلیک کردن بر روی اشیای اتاق نشیمن، برنامه‌ها را فعال می‌کردند. اگرچه دانستن اینکه روی چه چیزی می‌توان کلیک کرد و چه چیزی را نه، همیشه آسان نبود.

در این برهه، مایکروسافت به‌عنوان یک پیشگام فناوری تلاش می‌کرد پیچیدگی‌های دنیای دیجیتال را از کاربران پنهان سازد تا آن‌ها با محیطی دوستانه روبه‌رو شوند. اما همیشه در این کار موفق نبود.  باب هنگامی‌که در اوایل سال 1995 راه‌اندازی شد، به دلیل تلاش بیش‌ازاندازه مایکروسافت در ساده‌سازی موردانتقاد قرار گرفت و ویندوز 95 (که در اواخر همان سال راه‌اندازی شد) به‌زودی از ایده ساده‌سازی مایکروسافت استفاده بهتری کرد.

اعتبارسنجی ویندوز

درحالی‌که نسخه‌های اولیه ویندوز را می‌توانستید به‌شرط داشتن شماره‌سریال خریداری‌شده، هر چند بار که دوست داشتید نصب کنید، مایکروسافت تصمیم گرفت در عرضه ویندوز XP این در باز را برای نسل جدید دزدان و سارقان ببندد.

ویندوز XP برخلاف ویندوزهای پیش از خود، با مقایسه شماره سریال با یک پایگاه داده آنلاین "فعال" می‌شد. بدین طریق مایکروسافت می‌توانست بفهمد هر کاربری چند بار قبلاً از ویندوز خود استفاده کرده است. ویندوز XP سال 2001 عرضه شد و برای فعال‌سازی به دسترسی اینترنت نیاز داشت. در آن زمان، در کشور توسعه‌یافته‌ای مانند انگلستان تنها حدود 40 درصد از مردم دارای اینترنت بودند. پس از مشخص شدن این باگ، مایکروسافت این تدبیر را اندیشید تا بتوان ویندوز را از طریق تلفنی نیز فعال سازد و یک تلفن گویا فهرستی طولانی از اعداد را از طریق تلفن برای کاربران می‌خواند. 

مشکل این روش جدید مایکروسافت برای اعتبارسنجی وقتی خود را نشان ‌داد که افراد به‌طور طبیعی دست به تغییر برخی از قطعات کامپیوتر، با هدف ارتقای آن زدند. طراحان ویندوز هنگام ساخت ویندوز XP هیچ نظری در مورد بروز چنین اتفاقی نداشتند. بنابراین در هنگام ارتقای کامپیوتر، ویندوز این سخت‌افزار جدید را اغلب اشتباهاً به معنای کامپیوتر جدید در نظر می‌گرفت. این بدان معنی بود که ویندوز XP باید دوباره فعال‌سازی می‌شد. درعین‌حال اگر این اتفاق بیش از چند بار رخ می‌داد، ویندوز قفل می‌شد.

طولی نکشید که این اتفاق به مسئله‌ای آزاردهنده تبدیل شد. مشکلات اعتبارسنجی، از دانلود به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری و حتی آنلاین شدن فرد جلوگیری می‌کردند. ازاین‌رو راه‌های مختلفی برای دور زدن این فرایند ابداع شد و بنابراین تمهیدات مایکروسافت به میزان ناچیزی در اجتناب از دزدی اثر گذاشت.  

ویندوز ME

اگر از قدیمی‌های حوزه کامپیوترهای شخصی بپرسید، ویندوز 95 را به‌عنوان پیش‌زمینه‌ای عالی برای ویندوز 98 یاد می‌کنند. اما بعدازآن ویندوز ME عرضه شد. این ویندوز در هزاره جدید میلادی یعنی سال 2000 عرضه شد بنابراین هزاره نام گرفت (ME مخفف Millennium Edition). درعین‌حال ایرادات آن به حدی بود که برخی آن را به تمسخر، «نسخه اشتباه» می‌نامیدند (Mistake Edition). از نظر پیاده‌سازی، ویندوز ME دارای برخی ویژگی‌های ویندوز تجاری سرور 2000 بود.  

متأسفانه، ویندوز ME بسیار ناپایدار بود، مدام به ری‌استارت نیاز بود و اشکالاتی وجود داشت که اکنون تصور می‌شود نتیجه زمان‌بندی سریع برای عرضه محصول بوده باشد. به‌طور خلاصه، هنگام کار با این سیستم‌عامل هر زمانی ممکن بود همه‌چیز متوقف شود، اصطلاحاً هنگ کند یا مجبور شوید کل اطلاعات خود را رها کنید. این سیستم‌عامل، کم‌دوام‌ترین سیستم‌عامل مایکروسافت بود و کمی بیشتر از یک سال بعد با ویندوز XP جایگزین شد.

مایکروسافت «زون» (Zune)

اپل با راه‌اندازی iPod در سال 2001، دنیای پخش‌کننده‌های موسیقی را زیرورو کرد. مایکروسافت با درک سود مالی فراوان عرضه دستگاه پخش موسیقی و سرویس دانلود موسیقی یکپارچه، تصمیم به رقابت با اپل گرفت. آن‌ها پنج سال روی این پروژه کار کردند و سرانجام وقتی «زون» (Zune) در سال 2006 عرضه شد، برای همگان آشکار شد که Microsoft Zune وسیله‌ای نیست که کسی واقعاً به آن علاقه داشته باشد.  

ایراد اصلی آن، ابعاد کمابیش بزرگ آن در قیاس با دستگاه‌های اپل بود که به‌سادگی در جیب شلوار جا می‌گرفتند. انتقاد دیگر متوجه رنگ آن بود، رنگی که موردعلاقه هیچ‌کس نبود (قهوه‌ای). از حق نگذریم این محصول ویژگی‌های مثبتی هم داشت ازجمله اینکه در آن دوره این قابلیت را ممکن می‌ساخت تا بتوانید آهنگ‌های غیرمجانی را به‌صورت بی‌سیم برای مدت محدود با سایر افراد به اشتراک بگذارید. بااین‌وجود Zune زمانی عرضه شد که اپل بازار را قبضه کرده بود و ارائه چهار نسخه در طی چهار سال، بدون بازاریابی و تبلیغ قوی نتوانست افراد را چندان به تهیه آن تشویق کند. سرانجام  Zune در سال 2011 از لیست محصولات مایکروسافت خارج شد.

مایکروسافت کین (Kin)

وقتی مایکروسافت در اوج محبوبیت و انحصارش بر بازار ویندوزهای دسکتاپ، سال 2008 شرکت تلفن هوشمند Danger را خریداری کرد، همه فکر کردند که این امر می‌تواند منجر به شروع مجدد با تغییراتی بنیادی برای ویندوز موبایل باشد. بااین‌وجود این اتفاق نیفتاد و در عوض، این شرکت مایکروسافت Kin را راه‌اندازی کرد.

Kin ONE  و Kin TWO به‌نوعی تلفن‌های هوشمندی بودند که عملاً نمی‌توانستند برنامه‌ای را اجرا کنند و صرفاً برای افرادی که زندگی خود را صرف تماشای به‌روزرسانی‌های شبکه‌های اجتماعی می‌کردند طراحی شده بودند. مشکل بزرگ‌تر این بود که استفاده از Kin بسیار سخت بود. Kin فقط دو ماه بعد پس از فروش بسیار ضعیف نابود شد!    

اینترنت اکسپلورر 6

ویندوز XP  احتمالاً از دیدگاه بسیاری از افراد هنوز هم بهترین نسخه ویندوز است، اما این بدین معنی نیست که این سیستم‌عامل بدون مشکل بوده است. یکی از نقاط ضعف این سیستم‌عامل، مرورگر وب آن بود که همراه با سیستم‌عامل ارائه شد. اینترنت اکسپلورر هرگز شهرت ممتازی را در زمینه گشت‌وگذار در اینترنت و امنیت پیدا نکرد. اما نسخه 6 از همه بدتر بود. آسیب‌پذیری‌های «حیاتی» این مرورگر یکی پس از دیگری کشف شدند و این مسئله با توجه به اینکه اینترنت اکسپلورر 6 به‌عنوان گسترده‌ترین مرورگر کاربر محسوب می‌شد، به یک نگرانی جدی بدل شد.

اگر یک جنبه مثبت در مورد اینترنت اکسپلورر وجود داشته باشد، این بود که  مسیر را برای رقابتی جدی ایجاد کرد. مایکروسافت پنج سال کاربران را منتظر گذاشت تا اینترنت اکسپلورر 7 را منتشر کند. در این حین، مرورگر Mozilla Firefox در سال 2002 راه‌اندازی شد و باوجوداینکه به‌طور پیش‌فرض همراه با ویندوز نصب نمی‌شد، تقریباً به رقیبی جدی برای اینترنت اکسپلورر تبدیل شد.  

وجود گزینه‌های امن‌تر و با قابلیت بیشتر برای اینترنت اکسپلورر 6 مشکلی را حل نکرد زیرا کمی بعد گوگل به یک هیولای همه‌جانبه فناوری تبدیل شد و گوگل کروم با اختلاف نسبت به بقیه رقبا در صدر مرورگرها قرار گرفت. مایکروسافت که همچنان مطلع بود که دارد چوب اینترنت اکسپلورر 6 را می‌خورد، خود وب‌سایتی را به نام Counting down the end of Internet Explorer 6 راه‌اندازی کرد تا کاربران ویندوز را ترغیب کند تا نسخه جدیدتر این مرورگر را از مایکروسافت تهیه کنند.

انتهای پیام/4112/پ