آنا گزارش می‌دهد؛
سازمان بهداشت جهانی وام‌دار روش‌های منحصر به‌فرد ابن‌سینا / آثار شیخ الرئیس، چراغ راه دانشمندان امروزی
ابن‌سینا پدر پزشکی مدرن نامیده می‌شود و حتی در جهان پیشرفته امروزی برای مقابله با بیماری‌های واگیردار از روش‌های درمانی این دانشمند ایرانی استفاده می‌شود. درواقع قرنطینه ابتکار عمل ابوعلی‌سینا برای مقابله با طغیان بیماری‌های واگیردار در عصر خود بوده است.
به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش‌بنيان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، یکم شهریور به احترام ابن‌سینا دانشمند بزرگ ایرانی، روز پزشک نامگذاری شده است. در حالی که ویروس کرونا اوضاع جهان را متزلزل کرده است، بد نیست سوار ماشین زمان شویم و برخی از کشفیات علمی ابن‌سینا را مرور کنیم که حتی امروز هم قابل رجوع هستند.
ابن‌سینا با داشتن تخصص در بسیاری از زمینه‌ها، از پزشکی و فلسفه گرفته تا ریاضیات و کلام و...، دانشمندی همه‌چیزدان، بحرالعلوم و جامع علوم معقول و منقول و ستاره‌ای بی‌همتا در دنیای اسلام برشمرده می‌شود. همچنین برخی او را پدر طب مدرن می‌شناسند. در کشورهای غربی، احتمالاً به دلیل انتقال نادرست به صورت شفاهی، نام او را آویسنا(Avicenna) می‌نامند. او بی‌تردید یک چهره‌ی بزرگ علمی بود و نقش مهمی را در مهار ترسناک‌ترین بیماری‌های هزار سال پیش ایفا کرد.
ابن‌سینا چه خدمتی در مبارزه با کووید-19 داشت؟
شاید طرح این مسئله در ابتدا شبیه به شوخی باشد. در روزگاری که دنیای مدرن با همه‌گیری کووید-19 دست و پنجه نرم می‌کند، اولین قدمی که سازمان بهداشت جهانی (WHO) به منظور مسطح کردن منحنی موارد ابتلا به عفونت ویروس کرونا برداشته است، اصرار بر به‌کارگیری روش قرنطینه است، ابتکار عملی که ابن‌سینا اختراع کرد تا با طغیان بیماری‌های واگیردار در عصر خود مقابله کند.
قرنطینه امروز هم از یکی از کلیدی‌ترین روش‌های پیشگیری از همه‌گیری‌هاست. مدت زمانی که برای قرنطینه در نظر گرفته می‌شود به نوع بیماری، نرخ سرایت، دوره نهفتگی، و دوره‌ای بستگی دارد که فرد آلوده یا مبتلا ممکن است بقیه را نیز مبتلا کند. منشأ کلمه قرنطینه از واژه ایتالیایی Quarantina برگرفته شده است که به معنی دوره‌ای چهل روزه است. در فرانسه Quarantina به صورت Quarantaine تلفظ می‌شد و این واژه همچون بسیاری از کلمات لاتین دیگر با تلفظ فرانسوی آن وارد زبان فارسی شد.
ابن‌سینا؛ پدر پزشکی مدرن
ابن‌سینا در شاهکار خود، «قانون در طب» که به عربی نوشته شده و در دهه‌های پیشین به زبان فارسی ترجمه شده است و از مهم‌ترین و مفصل‌ترین کتب طبی در تمدن ایران پس از اسلام شناخته می‌شود، اظهار می‌کند که یک دوره 40 روزه قرنطینه برای تضعیف شیوع عفونت‌های مسری ضروری است! اینکه ابن‌سینا در آن عصر چنین قضاوتی داشته است نشان می‌دهد که او نسبت به عوامل بیماری‌زا شناخت خوبی داشته و می‌دانسته است که این عوامل می‌تواند از روش‌های مختلف ارتباطی منتقل شود.
ذکر مسائلی همچون این موضوع باعث شد که کتاب «قانون در طب» یا به لاتین The Canon of Medicine به سنگ بنای پزشکی مدرن تبدیل شود، تا حدی که جامعه جهانی پزشکی تقریباً برای 600 سال از آن به‌عنوان کتاب اصلی در تدریس پزشکی استفاده می‌کرد.
ابن‌سینا نخستین کسی بود که کشف کرد که میکروب‌ها باعث ایجاد بیماری می‌شوند و دلایل و فرایندهای بروز یرقان و عفونت‌های جدی باکتریایی مانند سیاه‌زخم را توضیح داد. او در حالی که برخی از بیماری‌های داخلی مرگبار را درمان می‌کرد، تکنیک به‌کارگیری مواد آرام‌بخش را نیز مورد استفاده قرار داد.
وی همچنین با سنجش میزان قند در نمونه‌های ادرار، روش تشخیص دیابت را اختراع کرد. علی‌رغم مهارت‌های شفابخشی شگفت‌آورش، بسیاری از مورخان می‌گویند که وی هرگز به خاطر خدمات پزشکی چیزی دریافت نمی‌کرد.
آثار ابن‌سینا
این دانشمند ایرانی که بی‌شک به دلیل انفعال ما، در بسیاری از منابع امروزی دانشمند عرب خوانده می‌شود الهام‌بخش بسیاری از دانشمندان قرون وسطایی و مدرن بود و در دوره‌های مختلف او را با نام‌هایی همچون جالینوس اسلام، شاهزاده و سردمدار پزشکان، و ارسطو دنیای مسلمانان لقب داده‌اند.
از 450 اثری که گفته می‌شود ابن‌سینا تألیف کرده است، 240 کتاب هنوز باقی مانده‌اند و حداقل 40 نسخه مربوط به علم پزشکی هستند. از آنجایی که در آن دوره، زبان عربی به عنوان زبان کتب علمی مورد استفاده قرار می‌گرفت اکثر کتب ابن‌سینا به این زبان نوشته شده است و حتی حالا هم صرفاً تعداد معدودی از این آثار به زبان‌های دیگر همچون فارسی ترجمه شده است.
علاوه بر کتاب قانون در طب، شاهکار دوم او «کتاب شفا» نام دارد که بزرگترین دایرةالمعارفی است که توسط تنها یک انسان نوشته شده است و بزرگترین دانشنامه درباره علم، دین و فلسفه تلقی می‌شود.
خاستگاه ابن‌سینا
ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا مشهور به ابوعلی حسین ابن‌سینا سال 980 میلادی در شهر بخارا که امروزه در ازبکستان قرار دارد، در خانواده‌ای مرفه متولد شد. پدر وی فرماندار و دانشمند مشهور منطقه بود. ابن‌سینا مطالعات و تحقیقات گسترده‌ای در زمینه علم و فلسفه داشت و به خاطر حافظه و هوش حیرت انگیزش شناخته می‌شد.
ابن‌سینا در 10 سالگی قرآن کریم را حفظ کرد. بلافاصله پس از آن به مطالعه آثار ارسطو پرداخت و این مطالعات او را به فلسفه عمیق‌تر کشاند. در حالی که ابن‌سینا با کشف ارسطو در مورد اتم موافق بود، نقایص بزرگی را نیز در آن یافت. ابن‌سینا اعتقاد داشت یک اتم نمی‌تواند ایستا باشد، همچنین اتم می‌تواند بارها و بارها تقسیم شود تا جایی که غیرموجود شود. درک بالای او در ریاضیات به او کمک کرد تا نظریه اتمی ارسطو را به چالش بکشد.
وی در سن 16 سالگی، به پزشکی گرایش یافت و تنها دو سال بعد، به طبیی حاذق مبدل شد. او در کتاب قانون می‌گوید: «درک پزشکی برای ریاضیدانی آموزش‌دیده کار دشواری نیست». پس از ورود او به حوزه پزشکی، سهم وی در موضوعاتی از قبیل شناخت دستگاه گردش خون بسیار چشمگیر بود. تحقیقات ابن‌سینا، در نهایت او را به این نتیجه رساند که میکروب‌ها حامل اصلی بیماری هستند، واقعیتی که یک هزار سال بعد لوئی پاستور را به نظریه میکروبی بیماری‌ها رساند.
ابن‌سینا و تأثیرات وی بر سایر حوزه‌ها
در حال حاضر برخی از دانشمندان معتقدند کتاب قانون وی نقش مهمی را در هدایت ممالک اسلامی به عصر طلایی ایفا کرد، دوره‌ای از پیشرفت فرهنگی، اقتصادی و علمی بین قرن هشتم و چهاردهم میلادی که کشورهای اسلامی حرف اول را در جهان می‌زدند و کشورهای غربی در جهل قرون وسطایی خود فرو رفته بودند. برای مثال در شهری همچون پاریس مطالعه هر کتابی به جز آثار مذهبی ممنوع بود (بنابر آنچه می‌توان از گوژپشت نتردام و آثار مشابه دریافت). دانشمندانی که عصر طلایی اسلامی به شهرت رسیدند، اکتشافات علمی مهمی را انجام دادند که جامعه علمی عصر مدرن نیز از آن سود می‌برد.
نظریات فلسفی ابن‌سینا تاثیر زیادی بر اسقف پاریس ویلیام اوورگن، و آلبرتوس مگنوس بزرگترین فیلسوف آلمان در سده‌های میانه و استاد دانته گذاشت و آرای متافیزیکی او را تحت تاثیر قرار داد و قدیس توماس آکویناس، معروف به حکیم آسمانی، فیلسوف ایتالیایی که اعتقادات مسیحی را با فلسفه ارسطو تلفیق کرد بسیار تحت تاثیر ابن‌سینا بود.
از طرف دیگر، وی به عنوان یک مسلمانِ معتقد، درصدد آشتی فلسفه عقلانی با کلام اسلامی بود. هدف اصلی ابن‌سینا اثبات وجود خدا و خلقت جهان از نظر علم با لفاظی معقول و منطقی بود. آثار علمی و فلسفی وی تا قرن نوزدهم در بین مدارس اسلامی تاثیرگذار بودند.
ابن‌سینا؛ پزشکی که شهرتش به ماه رسید
او بیماران خود را با دقت زیادی و با توجه به جزئیاتی از جمله سن، حالت اندام، خلق و خوی، نوع تغذیه و سبک زندگی معاینه می‌کرد. مورخان گفته‌اند او روش‌هایی را برای بررسی اینکه آیا کبد یا طحالِ بیمار طبیعی هست یا نه، به‌سادگی از طریق بررسی دست‌های آنها انجام می‌داد. امروزه تقریباً در سراسر دانشکده‌های معتبر پزشکی جهان، پرتره ابن‌سینا روی دیوارهای آویزان است. دهانه‌ای بر روی ماه به نام وی ثبت شده است و چندین کشور برای بزرگداشت او، تصویر این دانشمند ایرانی را روی پول، تمبر و مدال‌ها قرار داده‌اند.
انتهای پیام/4021/پ
انتهای پیام/
