خضوع و اخلاق انسانی از ویژگی‌های علامه جعفری بود/ کرسی علامه‌شناسی برای بررسی ابعاد فکری ایشان در دانشگاه تأسیس شود

در این همایش، دکتر طه هاشمی معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی طی سخنانی، نکاتی را در خصوص شخصیت استاد علامه جعفری، بیان کرد.

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا،‌ متن کامل سخنرانی دکتر هاشمی بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

نکته اول: واژگان و اصطلاحات و مفاهیمی از سوی شخصیت های مرجع وارد ادبیات جوامع می شود که برای تحقق آنها لوازمی باید فراهم شود. همه این واژگان چه آنکه در اندیشه و اعتقاد ما ریشة قرآنی دارد یا از سوی ائمه طرح موضوع شده و یا بزرگانی در طراز علامه محمد تقی جعفری رضوان الله تعالی علیه بیان کرده اند نظیر حیات معقول، تربیت انسان کامل، حیات طیبه، دارای نفس مطمئنه، جامعه ایده آل و مدینه فاضله اگر به ابعاد این واژگان توجه کنیم که از این دست عبارات دیگری هم می توان مثال زد همگی دورنمای انسان و جامعه ای را ترسیم می کند که هدف خلقت انسانی در آن نهفته است، چه آنجا که در مقام بیان تربیت انسانی است که به مقامی برسد تا عالی ترین مراحل پرستش را طی کند چه آنجا که انسان را تنها موجودی می دانند که کنز مخفی و گوهر ناب توحیدی را کشف کند و بشناسد و سزاوار پرستش بداند و چه اینکه جامعه ای شکل بگیرد که در آن انسان حقیقتاً خلیفه الله باشد یعنی جانشین خدا به معنی حقیقی کلمه یعنی انسان به جایگاهی برسد که کار خدایی بکند همه این عبارات و واژگان توسط یک نخ تسبیح بهم وصل می‌شود که آن اخلاق و ارزش های عالی اخلاقی است؛ همان مؤلفه هایی که انبیاء آمدند برای محقق کردن آنها در جوامع تلاش کردند، همان اندیشه‌هایی که انسان فطرتاً به آنها ملتزم است و برای او مطبوع است. بنابراین در جامعه ای که دروغ، درویی تهدید، نابرابری، تبعیض و خشونت در آن غلبه دارد حرف از حیات معقول زدن یا انتظار تربیت انسان کامل و دارای حیات مطلوب و جامعه ایده آل داشتن سخت است، یقیناً برای اینکه آنچه در آثار استاد علامه آقای جعفری برای رسیدن به جامعه مطلوب اشاره شده و توجه داده شده باید تلاش کرد که جامعة اسلامی از این پلیدی ها و پلشتی ها پاک شده و ارزش های اخلاقی حاکم گردد تا بتوان به آن جامعه رسید.

نکته دوم :شخصیت استاد علامه جعفری ، یقیناً از آغاز خلقت تا پایان آن انسان های بزرگی در مقیاس انسان های کامل بدنیا آمدند و زندگی کردند و آثار گران بهائی از خود به یادگار گذاشتند هر چه بشر رو به جلو حرکت کند براساس شواهد و قرائن و آنچه که به ما رسیده این گونه انسان ها تکثیر بیشتری می یابند. اینکه فقط حسرت گذشته را بخوریم این گونه نیست؛ هر چه انسان از ظرفیت فیزیولوِیک مغز خود بیشتر استفاده کند یقیناً به این جایگاه نزدیک می شود البته خداوند نیز غیر از مقام معصومان علیهم السلام در هر دوره ای انسان هایی را خلق کرده این جهت را داده که سیر کلی بشریت به سمت رسیدن انسان به این جایگاه است. ابن سینا، فارابی، حکیم عمر خیام، خواجه نصیر، مولانا، حافظ و علامه جعفری و بزرگان دیگری مثل امام خمینی (ره) و امثال ایشان نمونه هایی است که خداوند برای اینکه بشریت راه را گمنکند، چشمه‌هایی را‌ نشان می‌دهد. برای اینکه تداوم حفظ مختصات چنین انسانهایی حفظ بشود و جامعه بتواند از الگوی آنها بهره ببرد شناخت ابعاد فکری و اندیشه های آنها و معرفی آنها به آینده مفید و بلکه ضروری است، علامه جعفری ابعاد مختلفی داشت یقیناً هر کس یک دیدار با این شخصیت می‌داشت از عمق نگاه و اندیشه این مرد بزرگ با خبر می شد. من افتخار داشتم اوائل انقلاب زمانی که دانشگاه ها بسته شدند و دانشجویان فرصتی پیدا کردند که به مطالعات دینی بپردازند در کنار کار در نهادهای انقلاب با این شخصیت عزیز و عظیم آشنا شوم در مدرسه شهید مطهری یا سپهسالار سابق دوره ای طراحی شده بود به نام روش اندیشه شناسی از شخصیت هایی برای تدریس دعوت شده بود از جمله مرحوم علامه جعفری که درس تفسیر نهج البلاغه را می‌گفتند شرکتکنندگان اکثر قریب به اتفاق دانشجو بودند خوب شخصیتی که دارای ابعاد مختلف فکری است وقتی که یک رشته تخصصی خاص را هم بحث می کند به دلیل احاطه به سایر رشته ها استحکام و جاذبیت مباحث او با انسان های یک ساحتی و یک بُعدی متفاوت است.

از ویژگی های این استاد بزرگ، خضوع و اخلاق انسانی او بود و گاهی با اینهمه عظمت علمی خود را در حد یک طلبه یا دانشجوی جوان پایین می آورد و با او بحث طلبگی می کرد. شاگردی که به هر دلیلی غیبت داشت و یا باتاخیر به کلاس می رسید قبل و یا بعد از کلاس ، این استاد بود که آماده بود تا درس فوت شده را بازگو کند. نگاه جامع و نافذ او که بدون تردید با خودسازی و بدست آوردن ملکات اخلاقی همراه بود هر دانشجویی را به خود جلب می کرد همان چیزی که متأسفانه امروز در جلسات بحث و درس کمتر مشاهده می شود.

نکته سوم : آنچه که در بزرگداشت مفاخر و مشاهیر در دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان یک طرح ملی در دست اجراست از جنس سایر بزرگداشت ها نیست و اگر هر مراسم و همایش بخواهد این مختصات را نداشته باشد باید در اجرای آن تجدید نظر شود. کار دانشگاه باید متفاوت باشد اینکه مثلاً فلان دستگاه خارج از دانشگاه یا فلان اتحادیه یا انجمن اگر بخواهد مراسم و همایشی برای بزرگان مثلاً علامه جعفری برگزار کنند عیناً همین باشد پیامی و چند سخنرانی در وصف جایگاه این شخصیت این اقدام دانشگاه را اقناع نمی کند. هدف از اجرای طرح مفاخر که خوشبختانه در سراسر کشور در حال برنامه ریزی و اجرا هستیم فقط مراسم نکوداشت و یا بزرگداشت نیست این را هر ارگان دیگری هم می تواند انجام دهد. قرار ما این است که شخصیت هایی که در سطوح بین‌المللی، ملی، منطقه ای و محلی شناسایی و معرفی شدند کار اساسی در گروه های آموزشی و بخش های پژوهشی دانشگاه درخصوص بازیابی ابعاد شخصیت آنها، احیاء آثار آنها و حرکت برای بازتولید اندیشه آنها در فضای امروز و آینده آغاز شود. وگرنه تکرار یک سری سخنرانی و خاطره خوب است اما در شأن دانشگاه نیست.

هدف ما این است مثلاً در ارتباط با شخصیت علامه جعفری همه گروه های مرتبط با آثار ایشان در دانشگاه فعال شوند؛ در گروه فسلفه، اخلاق، کلام، عرفان، هنر، ادبیات، روان شناسی و جامعه شناسی آثار فراوان استاد باید دست مایه تحقیقات دانشگاهی قرار گیرد ؛ باید پایان‌نامه های دوره تحصیلات تکمیلی به سمت بازیابی افکار و اندیشه های این اساتید هدایت شود. متون مرجع که دانشجویان تحصیلات تکمیلی نیاز دارند باید از این آثار باشد البته شخصیت ها متفاوت هستند در بارة علامه جعفری علاوه بر آنچه که گفته شد برای ابعاد عام شخصیت ایشان دانشگاه کانون فرهنگی علامه جعفری توسط دانشجویان را شکل بدهد و حتی این کانون در سطح اساتید تشکیل شود و برای باز نشر آثار و افکار ایشان هسته های مطالعاتی برای شناخت عمیق تر او تشکیل شود و حتی ضروری است کرسی علامه شناسی برای بررسی ابعاد فکری علامه جعفری در دانشگاه تأسیس شود. امیدوارم چنانچه در سال های آینده قرار است این همایش برگزار شود ناظر به نکاتی باشد که عرض شد و السلام علیکم و الرحمه الله و برکاته.