سخنگوی شورای نگهبان: بهتر است رأی اعضای شورا مانند رأی رهبری مخفی باشد/ به نظر شورا، برجام نیاز به لایحه نداشت

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، نجات‌الله ابراهیمیان در نشست خبری امروز خود با خبرنگاران، درباره جزئیات مذاکرات شورای نگهبان در تأیید مصوبه مجلس در زمینه اجرای برجام اظهار کرد: مجلس و شورای نگهبان برجام را به عنوان یک قرارداد بین‌المللی قلمداد نمی‌کند که بخواهد آن را مورد بررسی قرار دهد.

مصوبه برجام مغایر آیین‌نامه داخلی مجلس نیست

وی افزود: برجام یک توافق سیاسی بین ایران و طرف مقابل است که بر اساس آن قرارهایی بین دو طرف گذاشته شده است و بر اساس این قرارها، دولت جمهوری اسلامی ایران اقدامات داوطلبانه‌ای را انجام خواهد داد.

سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به مصوبه مجلس برای اجرای برجام تصریح کرد: در متن مصوبه مجلس این عنوان وجود دارد که دولت جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به شکل داوطلبانه برجام را اجرا کند از این رو با وجود همه مباحث حقوقی که در جامعه، رسانه‌ها، مجلس و کمیسیون‌های آن صورت گرفت، همگی به این نظر رسیدند که برجام یک موافقت‌نامه بین‌المللی نیست و نیازی به لایحه برای ارائه به مجلس ندارد.

ابراهیمیان ادامه داد: بر این اساس همانگونه که یکی از مسئولان طرف‌های مذاکره‌کننده گفته است که هر وقت بخواهیم می‌توانیم همه چیز را برداریم، جمهوری اسلامی ایران نیز می‌تواند هر وقت که لازم دید دست از اقدامات داوطلبانه بردارد. برجام یک سند حقوقی الزام‌آور برای طرفین تلقی نمی‌شود و مجلس هم با این تلقی وارد جزئیات برجام نشد. شورای نگهبان هم برجام را مورد بررسی قرار نداد. در اجرای برجام، قوه مجریه، قوه مقننه و شورای عالی امنیت ملی هر کدام وظایف و اختیارات خودشان را دارند.

سخنگوی شورای نگهبان در توضیح بیشتر گفت: در اجرای قرارهایی که دولت با طرف مقابل گذاشته است بر اساس مصوبات قبلی مجلس موانعی وجود دارد مثلا مجلس بیش از این اجرای پروتکل الحاقی و یا همکاری با آژانس را در چند مورد محدود کرده است با این وجود برای اینکه این موانع برداشته شود مجلس مصوبه ای را به تصویب رساند تا موانع موجود برداشته شود.

ابراهیمیان در پاسخ به سؤال خبرنگار آنا درباره چگونگی تصویب طرح برجام در شورای نگهبان اظهار کرد: اولین سؤالی که در بررسی شورای نگهبان مطرح شد این بود که آیا ما در ضمن بررسی این مصوبه مجلس باید برجام را نیز مورد بررسی قرار دهیم یا نه؟ که همکاران ما به این سؤال جواب منفی دادند و تأکید داشتند که این ماده واحده ما را ملزم به بررسی برجام نمی‌کند.

وی افزود: مسئله بعدی که در بررسی این مصوبه در شورای نگهبان مورد توجه قرار گرفت، چگونگی اجرای آیین‌نامه داخلی مجلس بود و اینکه آیا آیین‌نامه داخلی مجلس رعایت شده است یا نه و آیا بر اساس پاسخ به این سؤال می‌توان مصوبه مجلس را باز گرداند یا نه؟ در پاسخ به این سؤالات اعضای شورای نگهبان به این نتیجه رسیدند که بر اساس اصل 165 قانون اساسی در وضع قوانین، مسئله نصاب‌ها اهمیت دارد، بر این اساس جلسه علنی مجلس با حضور دوسوم نمایندگان رسمیت می‌یابد، مگر اینکه نصاب خاصی تعیین شده باشد از این رو ما باید فقط به نصاب‌ها دقت می‌کردیم. بر این مبنا، اعضای شورا به این نتیجه رسیدند که از این حیث مصوبه مجلس با قانون اساسی مغایرتی ندارد.

ابراهیمیان ادامه داد: سؤال بعدی که در بررسی این مصوبه مطرح شد، این بود که آیا در بندهای این مصوبه که شورای عالی امنیت ملی مسئول رسیدگی مطرح شده است، برخلاف قانون اساسی نیست؟ در قانون اساسی وظایف شورای عالی امنیت ملی مشخص شده است؛ این سؤال نیز در میان اعضای شورای نگهبان به رأی گذاشته شد و مصوبه مجلس از این حیث نیز مغایر قانون اساسی شناخته نشد.

سخنگوی شورای نگهبان همچنین گفت: سؤال بعدی در بررسی این مصوبه این بود که آیا این طرح متضمن خطوط قرمز مطرح‌شده از سوی رهبری است یا نه؟ اعضا در این زمینه هم به این نتیجه رسیدند که این مصوبه مخالف خطوط قرمز ترسیم‌شده رهبری نیست.

به گزارش آنا، ابراهیمیان در نشست خبری امروز با خبرنگاران، همچنین درباره انتخابات و استفاده از صندوق‌های الکترونیک در آن سخن گفت و اظهار کرد: بر اساس اعلام و ارائه طرح شورای نگهبان در به‌کارگیری از صندوق الکترونیک در انتخابات، شورای نگهبان فرآیند ظاهری اخذ رأی را تأیید کرده است؛ البته باید آزمایش‌های لازم در این زمینه انجام شود و ابهاماتی که وجود دارد برطرف گردد. دولت هنوز درباره تعداد حوزه‌های انتخابی و میزان صندوق‌های اخذ رأی الکترونیک پیش‌بینی روشنی را ارائه نکرده است و تا زمانی که این موضوع روشن نشود، شورا نمی‌تواند نظر قطعی خود را بگوید.

وی افزود: برخی رسانه‌ها می‌گویند که شورای نگهبان با برگزاری انتخابات الکترونیک موافق نیست؛ در صورتی که شورای نگهبان از انتخابات الکترونیک که به شفافیت در انتخابات کمک می‌کند حمایت می‌کند، ما در این زمینه در همکاری نزدیک با وزارت کشور هستیم ولی تجربه برخی کشورها در این زمینه و همچنین تجربه انتخابات نظام مهندسی اخیر همه ما را وادار می‌کند که محتاط باشیم، باید مرحله به مرحله با همکاری وزارت کشور برای عملی شدن این فرآیند پیش رویم. امیدواریم در اسرع وقت همه چیز آماده شود.

وی افزود: در فرآیند دستی، مردم با مراجعه به حوزه‌های انتخابیه کاندیداهای مورد نظر خودرا شناسایی می‌کردند و نام و کدهای مربوط به آنها را در برگه اخذ رأی درج می‌کردند. در تغییر این فرآیند مردم باید در پشت صندوق‌های اخذ رأی الکترونیک قرار گیرند و اگر هر یک از رأی‌دهندگان مثلا در تهران برای درج رأی خود 10 دقیقه وقت صرف کنند در یک ساعت تنها 6 نفر می‌توانند رأی دهند و اگر ما در یک حوزه 10 صندوق الکترونیک داشته باشیم در 10 ساعت 600 نفر می‌توانند رأی دهند. در صورتی که اگر به این حوزه هزار نفر مراجعه کنند ما با مشکل ازدحام جمعیت روبه‌رو خواهیم بود. همچنین برگزاری انتخابات به صورت الکترونیک نظارت خاص خود، آموزش و امنیت خاص خود را نیاز دارد، البته می‌دانیم حساسیت وزارت کشور در این زمینه کمتر از ما نیست ولی وزارت کشور اگر می‌خواهد انتخابات را در کلان شهرها به صورت الکترونیک برگزار کند باید به همگی این ابهامات پاسخ دهد.

سخنگوی شورای نگهبان در ادامه تصریح کرد: مسئله بعدی در برگزاری انتخابات الکترونیک نقایص قانونی است، در قانون کنونی تعرفه رأی، مهر، صندوق، نماینده داوطلب در هنگام شمارش آرا مطرح است؛ در صورتی که در انتخابات الکترونیک همه این فرآیندها حذف می‌شود. از این رو در این زمینه به اصلاح قوانین نیازمندیم. تصمیم‌گیری مجلس در این زمینه از حیطه ما و وزارت کشور خارج است؛ البته وزارت کشور طرحی در این زمینه دارد که می‌خواهد آن را به صورت لایحه به مجلس ارائه کند. این‌که این طرح چه زمانی در مجلس به تصویب برسد، هنوز مشخص نیست.

ابراهیمیان در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه «آیا برگزاری انتخابات الکترونیک با وجود مشکلاتش به این دوره از انتخابات می‌رسد یا نه؟»، گفت: همکاران ما در وزارت کشور تمام تلاش‌شان را می‌کنند که این اتفاق به وقوع بپیوندد، من کارشناس فنی نیستم ولی امیدوارم که به انتخابات سال جاری برسیم. اگر هم نشود تلاش‌ها به هدر نمی‌رود.

وی در پاسخ به سؤال خبرنگاری مبنی بر اینکه «برخی از مخالفان دیروز طرح برجام می‌گویند که ما این مصوبه مجلس را قبول نداریم و زمانی که به قدرت برسیم آن را لغو خواهیم کرد، آیا این اظهارات مغایر قانون نیست و در تأیید صلاحیت آنها اثری ندارد؟»، تصریح کرد: نقض یک قانون و اینکه گفته شود اگر به قدرت برسم قانونی را لغو خواهم کرد ایرادی ندارد و مطابق با مردم‌سالاری است چراکه یک حزب یا فرد سیاستمدار می‌تواند نسبت به قوانین انتخابی داشته باشد، قانون‌شکنی ایراد دارد.

ابراهیمیان همچنین درباره استعلام از مراجع چهارگانه ذ‌ی‌صلاح در احراز صلاحیت کاندیداهای انتخاباتی و وجود معتمدان محلی در ذیل این مراجع اظهار کرد: ارجاع برخی امور به وزارت اطلاعات، وزارت دادگستری یا ثبت احوال امکان‌پذیر نیست؛ مثلا در مورد اموری نظیر حسن شهرت یا التزام به اسلام و قانون نمی‌توان از وزارت دادگستری یا وزارت اطلاعات یا ثبت احوال استعلام کرد. در این امور بر اساس پیش‌بینی قانون باید به معتمدان محلی مراجعه شود.

در بررسی صلاحیت‌ها، اصل بر برائت نیست؛ باید صلاحیت احراز شود

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سؤال آنا مبنی بر اینکه «اخیرا مجلس برخی مواد قانون انتخابات را در دست اصلاح دارد و برخی از این مواد پیش از این توسط همین مجلس تغییر داده شده بود و اکنون نیز همان مواد در حال تغییر است، نظر شما در این زمینه چیست؟»، گفت: مجلس آزاد است که امروز قاعده‌ای را بگذارد و فردا آن را بردارد. شاید کسی بگوید به مصلحت نیست، هنوز این مصوبه به صورت کامل به تصویب نرسیده است که شورای نگهبان بخواهد در این زمینه اظهارنظر کند.

ابراهیمیان همچنین درباره جایگاه اصل برائت در احراز صلاحیت‌ها گفت: در احراز صلاحیت اصلاح‌طلبان، اصولگرایان یا هر گروه دیگر اصل بر برائت نیست؛ باید صلاحیت احراز شود، همه جناح‌های سیاسی از حیث شیوه بررسی صلاحیت برابرند و جناح‌های سیاسی باید احترام بیشتری برای نهادهای کشور قائل باشند.

ابراهیمیان همچنین درباره حضور برخی اعضای مجلس خبرگان در شورای نگهبان یا گرایش سیاسی برخی از اعضای شورای نگهبان و تأثیر آن در بررسی صلاحیت‌ها گفت: بر اساس قانون انتخابات مجلس خبرگان، اگر کسی کاندیدا شود در آن حوزه حق نظارت ندارد؛ از این رو تکلیف این موضوع مشخص است. هر کدام از اعضای شورای نگهبان انتخاب سیاسی دارند و این حق هر فرد است؛ ولی وقتی که افراد در مقام نظارت قرار می‌گیرند نباید گرایش سیاسی‌شان برجسته شود. شاید بهتر باشد که رأی اعضای شورای نگهبان مانند رای رهبری مخفی باشد تا القای اطمینان بین مردم بیشتر شود. در کشورهای دیگر هم در شورای قانون اساسی عمدتا اعضا از چپ و راست هستند ولی وقتی وارد این شورا می‌شوند گرایش حزبی و جناحی خود را کنار می‌گذارند.

ابراهیمیان همچنین درباره استفاده شورای نگهبان از گزارش‌های هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان در زمان بررسی صلاحیت‌ها گفت: ما از همه اطلاعاتی که به ما کمک کند تا صلاحیت افراد را احراز کنیم استفاده خواهیم کرد؛ همچنین تدابیری اندیشیده‌ایم که در فرصت کم بررسی صلاحیت‌ها، کاندیداهای معترض بتوانند اعتراضات خود را به شورای نگهبان ارائه دهند و ما نیز اجازه دفاع و بیان نظراتشان را بدهیم.

همچنین سخنگوی شورای نگهبان در ابتدای این جلسه درباره مصوبه مجلس در ممنوعیت به‌کارگیری از افراد بازنشسته در مناصب دولتی اظهار کرد: از چند جهت شورای نگهبان به این مصوبه ایراد وارد کرده است؛ اول اینکه به صورت مطلق نمی‌توان بکارگیری بازنشستگان را ممنوع کرد چراکه بر اساس سیاست‌های کلی نظام اداری استفاده از افراد باتجربه مورد تأکید قرار گرفته است. همچنین این مصوبه با بند 10 اصل سوم قانون اساسی نیز مغایرت دارد و درخصوص پرداخت‌ها به بازنشستگان ابهاماتی در این طرح وجود دارد که همگی اینها ایرادات شورای نگهبان نسبت به این مصوبه مجلس است.

ابراهیمیان در پایان این نشست خبری با تأکید بر اجرای برجام خاطرنشان کرد: همانطور که مقام معظم رهبری گفتند برجام نباید تبدیل به یک مسئله انشقاقی شود. ممکن است برخی ناراحت باشند که چرا ما امتیازات بیشتری نگرفتیم در صورتی که باید به مسائل دیگری نظیر چگونگی به وجود آمدن شرایط موجود دقت کرد. ما همواره شعارهای متعالی در مجامع بین‌المللی مطرح می‌کنیم ولی در هنگام بیان این شعارها باید مؤلفه‌های قدرت و همچنین توان اقتصادی کشور مورد توجه قرار گیرد. اکنون ما فرصتی پیدا کرده‌ایم که شاید دیگر به وجود نیاید، باید از این فرصت به بهترین شکل استفاده شود و شاید دیگر زمانی برای اشتباه نداشته باشیم. ما باید خودمان را برای آینده آماده کنیم، شعارهای ما به سلطه جهانی برمی‌خورد و از در آشتی با ما درنمی‌آیند. ما باید همواره در رویکردها و رفتارمان، راهبردهای مقام معظم رهبری را مورد تاکید قرار دهیم.