تأملی در سرویس جدید اینستاگرام

به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگی و هنری گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، با رشد شبکه‌های اجتماعی، هر چند از گاهش مشکلات متعددی را در زمینه آسیب‌های اجتماعی و سبک زندگی شاهد می‌شویم.

درگذشته‌های نه چندان دور که خبری از گوشی‌ هوشمند، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی نبود، آرامش بیشتری بر روح و روان افراد در سنین مختلف حکم‌فرما بود، اما امروزه با وجود تکنولوژی‌های پیشرفته و ابزارهایی که به راحتی در دسترس عموم قرار دارد، جامعه به خصوص قشر نوجوان و جوان در معرض آسیب‌های اجتماعی حاصل از فضای مجازی است. 

این یاداشت به قلم محسن عبدالهی‌‌‌خلج دانشجوی ارشد مدیریت رسانه در شماره دوم  نشریه فرهنگی ـ اجتماعی «صاد» دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم منتشر شده است که در ادامه می‌خوانید:

با افزایش سرعت اینترنت و نفوذ بیشتر آن در بین افراد جامعه و رشد استفاده از شبکه‌های اجتماعی نسخه پیچی شده‌ خارجی‌ها بدون درنظرگرفتن پیوست‌های فرهنگی، شاهد مشکلات عدیده‌ای در زمینه آسیب‌های اجتماعی و سبک زندگی هستیم. مشکلاتی که بعضاً آشکار است و در اکثر موارد پنهانی و به صورت زیرپوستی بعضی از فرهنگ‌ها و سبک زندگی‌ها را عوض کرده و خساراتی را به بار آورده است.

اینستاگرام نمونه‌ای از این شبکه‌های اجتماعی است که در ایران نیز طرفداران زیادی دارد که با هدف به اشتراک‌گذاری عکس و ویدئو 8 سال پیش رونمایی شد. این نرم افزار توانسته است در این مدت بیش از یک میلیارد کاربر درکل جهان را جذب کند. ایران با 24 میلیون کاربر از نظر استفاده از این شبکه اجتماعی در رده هفتم قرار دارد. 

با توجه به استقبال کاربران سراسر جهان از جمله آمریکایی‌ها، مدیران آن به فکر ارتقای سرویس‌های این برنامه افتادند تا به امروز که کاربران از Story و Live story بیشترین استفاده را دارند.

چندی پیش، این شرکت از رونمایی از سرویس جدید خود به نام IGTV خبر داد که در به روز‌رسانی‌های اخیر قابل دریافت است. با این سرویس جدید می‌توان ویدیوهای 60 دقیقه‌ای را به صورت آنلاین تماشا کرد.

این سرویس جدید نرم‌افزار اینستاگرام رقیبی برای سرویس یوتیوب خواهد بود. یوتیوبی که دسترسی به آن در ایران ممنوع است، این در حالیست که سرویس IGTV آزادانه بدون درنظر گرفتن آسیب‌های جدی آن بر مردم به خصوص کودکان و نوجوانان در اختیار همگان قرار گرفته است. 

از غفلت‌های اصلی در محیط‌های آکادمیک و رسانه‌ای، عدم تحلیل اینستاگرام و تاثیر آن در تغییر سبک زندگی و فرهنگ است. این گونه به نظر می‌رسد که از مسئولین رده بالای کشور گرفته تا به اندیشمندان جامعه‌شناسی و اساتید صاحب‌نظر در موضوع روانشناسی و علوم تربیتی تا فعالان فرهنگی و رسانه‌ای، حتی حوزویان، توجهی به آثار مخرب اینستاگرام نمی‌شود. تا به آنجا که نوعی بی تفاوتی و خنثی بودن نسبت به تاثیرگذاری این شبکه اجتماعی را مشاهده می‌کنیم.

بحث درباره تلگرام و فیلترشدن آن به علت موضوعاتی همچون اقتصادی و فرهنگی داغ است اما اینستاگرام به مراتب آثار مخرب تری دارد. اگر کلان به این قضیه بنگریم، به جای آن که تلگرام را از دسترس خارج شود، باید فیلتر اینستاگرام در اولویت قرار می‌گرفت. 

نسل سوم و چهارم یعنی کودکان و نوجوانان در ایران که به خاطر عدم کنترل لازم به صورت سهل‌الوصولی به این تکنولوژی‌ها دسترسی دارند، در معرض بیشترین آسیب‌های اجتماعی هستند. باید افسوس خورد که جوانان و بزرگسالان هم دچار آسیب‌های ناشی از تلگرام و اینستاگرام هستند. افزایش سن ازدواج، عدم تمایل به ازدواج، افزایش آمار طلاق خصوصاً طلاق‌های عاطفی برخی از نتایج ناگوار استفاده از این شبکه‌ها است.

حال با توجه به سرویس جدید IGTV که در اینستاگرام فعال شده است، زمینه برای ساخت محتوای مخرب و در اختیار قرار دادن آن توسط برهم زنندگان سبک زندگی اصیل با محوریت خانواده فراهم می‌شود. کاری که در گذشته مخاطب به سختی می‌توانست به آن دسترسی داشته باشد ولی امروز به راحتی در اختیار او قرار می‌گیرد.

در پایان باید پرسید که نظام جمهوری‌اسلامی در قبال این پدیده چگونه باید برخورد کند؟ آیا نباید مسئولین‌امر به فکر نقش حاکمیتی خود در این قضیه به دور از سیاسی کاری‌ها باشند؟ آیا محافل آکادمیک و دانشگاه‌های کشور نبایستی به جای هضم شدن و فراموشی آن به فکر راه حلی اساسی برای این پدیده اجتماعی باشند؟ آیا نیاز به این نیست که علاوه بر تمرکز بر ایجاد پیام رسان‌های ایرانی به فکر ایجاد سرویس‌های بومی اشتراک‌گذاری عکس و ویدئو با استفاده از جوانان مستعد درون کشور باشیم؟ آیا تقویت مشابه‌های داخلی اینستاگرام همچون لنزور می‌تواند به جلوگیری از این گسترش آسیب‌های ناشی از اینستاگرام کمک کند؟

انتهای پیام/4108/4107/