در میزگرد آینده انرژی و مصرف برق در ایران مطرح شد(قسمت دوم)؛
برای پیشبرد انرژی هسته‌ای ناگزیر از مشارکت در ساخت رآکتورها هستیم
کارشناسان دانشگاه شریف، ستاد نانو و دانشگاه تهران در میزگردی در خبرگزاری آنا، به راهکارها و چالش‌های ایران در زمینه تولید برق پرداختند. در این بخش، ایمان رمضانی دانشجوی دکتری مهندسی هسته‌ای به بحث و بررسی مزایای انرژی هسته‌ای برای تأمین انرژی و چالش‌های هسته‌ای در ایران پرداخت.
به گزارش خبرنگار علم و فناوری خبرگزاری آنا، ایمان رمضانی دانشجوی دکتری مهندسی هسته‌ای دانشگاه شریف با توجه به بحران برق در کشور و لزوم استفاده از انرژی هسته‌ای برای تأمین برق گفت: ما در حال حاضر با بحران برق مواجهیم. اگر بخواهیم برای کوتاه‌مدت به این مسئله نگاه کنیم، انرژی هسته‌ای دوای درمان نخواهد بود و باید به سراغ نیروگاه‌های گازی برویم که ظرفیت بیشتری دارند. ولی اگر بخواهیم بلند مدت به این موضوع بپردازیم و بخواهیم به‌تدریج آلاینده‌ها را کم کنیم و از ذخایر گاز و نفت‌مان کمتر استفاده کنیم، ناچاریم که به سراغ انرژی هسته‌ای و انرژی‌های تجدیدپذیر برویم؛ زیرا در غیر این صورت با بحران‌های جدی‌تری مواجه خواهیم شد.
با توجه به این که بسیاری از کشورها اقدامات مهمی در زمینه انرژی هسته‌ای انجام داده‌اند، می‌توان گفت که در کنار انرژی‌های تجدیدپذیر، انرژی هسته‌ای نیز آینده انرژی را رقم خواهد زد؛ ولی از سوی دیگر این انرژی چندان تجدیدپذیر نیست و کشورهای پیشرفته دیگر روی پروژه‌های هسته‌ای خود مانور نمی‌دهند.
رمضانی در این مورد گفت: بعد از حادثه فوکوشیما که در ژاپن اتفاق افتاد، فشار افکار عمومی موجب شد که سرمایه‌گذاری روی انرژی هسته‌ای کمتر شود؛ اما با روی کار آمدن رآکتورهای جدید این مسئله تا حدودی مرتفع خواهد شد. زیرا رآکتورهای نسل سوم و چهارم که در حال ورود به بازار هستند، به‌غیر از این که خیلی مقرون به‌صرفه‌تر هستند و توان بسیار بالایی دارند، ایمنی بسیار بسیار بیشتری نسبت به رآکتورهای قبلی دارند. به‌طوری که احتمال وقوع حادثه در رآکتورهای جدید 10 به توان 9 حادثه در سال است. یعنی اگر هزار رآکتور هسته‌ای در دنیا داشته باشیم، ممکن است هر یک میلیون سال یک حادثه در آن رخ بدهد و به‌طور مثال، مواد رادیواکتیو منتشر شوند.
وی در مورد این رآکتورهای جدید توضیح داد: از 440 رآکتوری که در دنیا وجود دارد، 60 تای آنها نسل جدید هستند. هم‌اکنون اروپایی‌ها رآکتورهای نسل سومی با نام EPR می‌سازند که هزار و 700 مگاوات توان دارند. رآکتور نسل چهارم از این هم قدرتمندتر است و حتی در اثر واکنش‌های هسته‌ای بیشتر از سوختی که مصرف می‌کنند، سوخت جدید تولید می‌کنند.
وی افزود: اورانیومی که هم‌اکنون در رآکتورها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اورانیوم 235 است؛ اما رآکتورهای جدید اورانیوم 238 را که قابل استفاده نیست هم تبدیل به سوخت می‌کنند. می‌توان گفت که رآکتورهای جدید رآکتورهای آینده هستند و اگر رآکتورهای نسل چهار که به آنها رآکتورهای سریع هم می‌گویند به بازار بیایند، باز هم تحول خیلی بیشتری پیش خواهد آمد؛ چون تولید انرژی در آنها چند ده برابر منابع اصلی است.
چین در انرژی هسته‌ای هم پیشگام است
رمضانی چین را پیشگام انرژی هسته‌ای دانست و گفت: چین خیز خیلی بلندی برداشته است تا به سمت رآکتورهای هسته‌ای برود و می‌دانید هر بازاری که چین واردش شود تحول جدی در آن اتفاق می‌افتد. هم‌اکنون یک سوم رآکتورهای جهان را چین می‌سازد و این کشور برنامه بلندمدتی در این زمینه دارد و قصد دارد تا سال 2050 یک سوم برق هسته‌ای جهان را تولید کند و ما باید به‌زودی منتظر باشیم که رآکتورهای چینی به بازار بیایند که قیمت‌شان احتمالاً خیلی پایین است.
باد و خورشید؛ رقیب انرژی هسته‌ای
انرژی خورشیدی و بادی رقیب‌های انرژی هسته‌ای هستند؛ اما باز هم این انرژی آنقدر مزیت دارد که می‌تواند همچنان به راه خود ادامه دهد.
به گفته رمضانی، رآکتورها بیس‌لود یا بارپایه هستند؛ یعنی شبکه‌ای هستند که هم ساعت اوج مصرف دارد و هم ساعت کم‌باری. در نتیجه باید نیروگاه‌هایی داشته باشیم که بتوانیم توان آن را تغییر دهیم. ولی رآکتورهای هسته‌ای در این زمینه ضعیف هستند و اگر بخواهیم سطح قدرت رآکتوری را تغییر دهیم، زمان بسیار زیادی می‌برد.
وی گفت: مزیتی که انرژی هسته‌ای بر انرژی‌های خورشیدی و بادی دارد، حالت پایدار آن است؛ یعنی رآکتور چه از نظر قیمت سوخت و چه از نظر کارکرد در همه شرایط و در همه فصول پایدار است. در حالی که منابع انرژی مانند نفت و گاز نوسان بسیار زیادی دارند و منبع خورشیدی نیز مثلاً در فصل زمستان با کاهش شدیدی روبه‌روست.
چشم‌انداز انرژی هسته‌ای
به گفته رمضانی، هم‌اکنون به‌طور میانگین حدود 17 درصد انرژی کل دنیا از طریق رآکتورهای هسته‌ای تأمین می‌شود. البته در کشورهایی مانند فرانسه این میزان به 75 درصد نیز می‌رسد. ولی در کشورهای دیگری چون آلمان که بعد از حادثه فوکوشیما و همچنین قدرت گرفتن یک سری گروه‌های سبز و محافظ محیط زیست، این کشور تصمیم گرفته که رآکتورهای هسته‌ای خود را تعطیل کند.
رمضانی گفت: با وجود این شرایط، به جرأت می‌توان گفت که باید منتظر افزایش میزان انرژی حاصل از رآکتورهای هسته‌ای در جهان باشیم و طبق معاهداتی که در جهان انجام گرفته است، قرار است این میزان به 20 درصد برسد. در واقع، بر اساس این معاهدات باید میزان تولید انرژی هسته‌ای تا 2050 به 20 درصد برسد تا بر این اساس میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای کاهش یابد.
چالش‌های هسته‌ای ایران
رمضانی در مورد چالش‌های انرژی هسته‌ای کشورمان از نظر مواد مصرفی گفت: در ایران فقط یک معدن ساغند وجود دارد که از آن اورانیوم استخراج می‌شود و اورانیومی که از این معدن به‌دست می‌آید خلوص خیلی پایینی دارد. مثلاً اگر خلوص اورانیوم معادن کانادا یک درصد باشد، خلوص اورانیوم ما فقط یک دهم درصد است. در نتیجه در زمینه اورانیوم ضعف داریم و اگر بخواهیم حجم تولیدی برق‌مان را 20 درصد افزایش دهیم، ناچاریم که اورانیوم را از کشورهایی مثل روسیه و گرجستان وارد کنیم.
وی در مورد چالش‌های انرژی هسته‌ای از نظر علمی و فناوری هم گفت: در زمینه غنی‌سازی پیشرفت چشمگیری داشته‌ایم؛ اما در بحث نیروگاهی خیر. زمانی که رآکتور بوشهر به بهره‌برداری رسید، تازه متوجه شدیم که به بحت انتقال دانش کمتر پرداخته‌ایم. برای جبران این ضعف، باید به‌تدریج مشارکت ایران را در ساخت رآکتورها افزایش دهیم و جایی مثل مجلس باید نظارت کند که انتقال دانش و فناوری بیشتر انجام شود.
وی افزود: باید مشارکت‌مان را در ساخت رآکتورها افزایش دهیم و مثلاً اگر روس‌ها 20 درصد با ایران مشارکت دارند، این میزان رفته رفته باید به 50 درصد برسد. کره جنوبی نمونه بارز کشوری است که توانست با مشارکت خود را جلو بکشاند. کره جنوبی تا چند سال پیش اصلاً دانش کافی در این زمینه نداشت؛ اما با مشارکت کشورهای دیگر خودش نیروگاه ساخت و سهم مشارکتش را بالا برد تا جایی که الان خودش رآکتور نسل سوم می‌سازد و یک نوع رآکتور اختصاصی نیز برای خودش دارد.
انتهای پیام/4056/
انتهای پیام/
با استفاده مجدد از زبالههای زیستی:
