شوراهای صنفی دانشجویی؛ تمرین مشارکت اجتماعی در فضای دانشگاه

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، شوراهای صنفی دانشجویی، به عنوان بازوی مشورتی مسئولان دانشگاه محسوب می‌شوند، این شوراها که در هر دانشکده و یا خوابگاه دانشجویی تشکیل می‌شوند، وظیفه دارند تا مشکلات و معضلات دانشجویان در بخش‌های مختلف اعم از مسائل رفاهی مانند مشکلات خوابگاه،حمل و نقل و... را به اطلاع مسئولان مربوطه برسانند و پیگیر پاسخگویی آن‌ها باشند. البته زمان دولت‌ دهم بخش آموزشی و پژوهشی از فهرست وظایف شوراهای صنفی در آیین‌نامه آن حذف شد و تنها بخش رفاهی بر جای ماند.

حیطه اختیارات و فعالیت‌ شوراهای صنفی دانشجویی در دانشگاه‌ها

سازمان امور دانشجویان به دنبال استعلام برخی از دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی در خصوص حیطه وظایف و محدوده عملکرد شوراهای صنفی دانشجویان حیطه و وظایف شورای صنفی را مشخص کرد که براساس آن ایجاد فضای همدلی در بین دانشجویان و مسئولین دانشگاه‌ها و آشنایی بیشتر آنها با واقعیات و مشکلات یکدیگر و تقویت فضای همکاری و تعامل و تلاش برای ایجاد شرایط و فضای مناسب‌تر برای تحصیل، فعالیت، سکونت دانشجویان و نیز تقویت فرهنگ پیگیری حل مشکلات رفاهی با تعامل و از طریق مجاری قانونی، از جمله اهداف اصلی تشکیل شوراهای صنفی دانشجویان است.

البته متاسفانه در سال‌های اخیر، شوراهای صنفی در بعضی از دانشگاه‌ها محملی برای فعالیت‌های سیاسی طیفی خاص شده است که با سواستفاده از عنوان شورا، مسیر متفاوتی نسبت به آنچه که باید، در فضای دانشگاه پیگیری می‌کنند.

براساس مصوبه سازمان امور دانشجویان لازم است برای تشکیل شورای صنفی در دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی انتخاباتی با مشارکت دانشجویان برگزار شود. انتخاباتی که دانشجویان خود را در آغاز ورود به عرصه‌های اجتماعی و سیاسی می‌توانند به خوبی محک بزنند و می‌توان آن را مدل کوچکی از مشارکت اجتماعی دانست، که تمرین خوبی برای همه دانشجویان است؛ چه آنها که کاندید می‌شوند و فرآیند تبلیغ و حضور به نامزد انتخاباتی را تجربه می‌کنند، چه آنها که باید به کسانی رای دهند که بتوانند از حقشان در دانشگاه دفاع کنند، نه صرفا از روی دوستی‌ها.

مراحل انتخابات شورای صنفی جنب و جوش خاصی را برای دانشجویان درپی دارد و فارغ از نتیجه، پیروز و بازنده این انتخابات هر دو از یک رقابت دوستانه خوشحال هستند، این مراحل همه سیر مشخصی دارد که سازمان اموردانشجویان در شیوه‌نامه اجرایی انتخابات شوراهای صنفی آنها را تنظیم کرده است.

نحوه برگزاری انتخابات شوراهای صنفی رفاهی دانشچویان

تعداد اعضای شورای صنفی در هر دانشگاه به جمعیت دانشجویی آن موسسه بستگی دارد. تعداد اعضای اصلی، علی‌البدل و حداقل داوطلب مورد نیاز شورای واحد براساس جدول زیر خواهد بود:

برای انجام انتخابات شورای صنفی براساس قانون، کمیته موسوم به "کمیته اجرایی" تشکیل می‌شود که شامل 5 نفر از نمایندگان منتخب شورای دانشگاه یا موسسه هستند و وظیفه برگزاری مراحل انتخابات را برعهده دارند. براساس آیین‌نامه شوراهای صنفی، برگزاری انتخابات هر موسسه باید در فاصله زمانی یک ماهه اردیبهشت همان سال برگزار شود.

همچنین کمیته اجرایی 15 روز قبل از اخذ رای باید درباره فرآیند انتخابات؛ مانند محل و چگونگی ثبت‌نام، شرایط داوطلبان، تاریخ برگزاری انتخابات، ساعات اخذ رای، شرایط انتخاب کنندگان و محل اخذ رای، مقررارت تخلفات و... اطلاع‌رسانی کند و سپس دانشجویان که علاقه‌مند هستند در شورای صنفی دانشگاه خود حضور داشته باشند، می‌توانند با تکمیل مدارک مورد نیاز به عنوان کاندیدا ثبت‌نام کنند.

علاوه بر کمیته اجرایی، کمیته دیگر مسئول نظارت بر حسن اجرای انتخابات و تایید صحت انتخابات است، این کمیته که با حکم معاون دانشجویی تشکیل می‌شود «کمیته نظارت» نام دارد. کمیته نظارت متشکل از معاون دانشجویی دانشگاه(رییس کمیته نظارت)، مدیر کل دانشجویی دانشگاه( دبیرکمیته نظارت)، یک نماینده از اعضای شورای موسسه، نماینده دفتر حقوقی موسسه و یکی از اعضای هیات علمی موسسه به انتخاب رئیس کمیته نظارت؛ است.

قسمت جذاب انتخابات شوراهای صنفی، تبلیغات است که اصولا با خلاقیت‌های خاصی از سوی دانشجویان و طرفدارانشان در دانشگاه‌ها انجام می‌شود و البته داوطلبان مجاز به تبلیغ علیه رقیبان نیستند.

پس از تمام این مراحل روز انتخابات فرا می‌رسد و تمام دانشجویان دانشگاه می‌توانند در انتخابات شرکت کنند، انتخاباتی که طبق شیوه‌نامه اجرایی انتخابات شوراهای صنفی از ساعت 9 صبح تا 17 عصر برگزار خواهد شد.

در نهایت نیز کمیته نظارت بر انتخابات، بعد از دریافت صورتجلسه نتایج انتخابات از طرف کمیته اجرایی، آن را به دانشجویانی که برگزیده شده‌اند اعلام می‌کند و اینگونه شورای صنفی تشکیل می‌شود.

کمیته نظارت موظف است پس از برگزاری انتخابات در صورت عدم وصول اعتراض نسبت به نتایج انتخابات حداکثر 24 ساعت پس از اعلام نتایج اولیه، صحت انتخابات را برای تایید نهایی و اعلام نتیجه نهایی به معاون دانشجویی گزارش کند.