آیت‌الله رشاد تاکید کرد:
بی‌توجهی به سنگ‌اندازی غربگرایان در مسیر نظریهپردازی اسلامی
جلسه شورای علمی راهبردی هیات حمایت از کرسی‌های نظریهپردازی، نقد و مناظره شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست آیت‌الله علی‌اکبر رشاد در محل پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در نود و هشتمین جلسه شورای علمی راهبردی هیات حمایت از کرسی‌های نظریهپردازی، نقد و مناظره شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر سید‌جلال دهقانی‌فیروزآبادی، رئیس شورای تخصصی علوم اجتماعی درباره چیستی نظریهپردازی در حوزه علوم دینی، گفت: پرداختن به موضوع چیستی نظریه پردازی در علوم اجتماعی از جهات مختلفی حائز اهمیت و توجه ویژه است، نخست آنکه رشته‌ها و حوزه‌های تخصصی متنوعی را در بر‌می‌گیرد. رشته‌های مختلفی اعم از علوم سیاسی، اقتصاد، مدیریت، حقوق، ارتباطات، فرهنگ و تمدن، مطالعات زنان و خانواده، روابط بین‌الملل، تاریخ و جغرافیا ذیل علوم اجتماعی تعریف شده‌اند.
او ادامه داد: دوم اینکه بسیاری از مسائل و چالش‌های جامعه امروز ایران در حوزه مسائل اجتماعی تعریف می‌شود و اهمیت نظریهپردازی در این حوزه را دو چندان می‌کند و مسائلی از قبیل آسیب‌های اجتماعی، مشکلات اقتصادی، مسائل مربوط به شبکه‌های مجازی و آثار اجتماعی و فرهنگی آن، تحولات بین‌المللی و مسائل کشور در حوزه روابط بین‌المللی، خط مشی‌گذاری‌های کلان و مسائل مدیریتی و بسیاری از مسائل دیگر نیازمند بسترسازی ویژه برای رونق نظریهپردازی در این حوزه‌هاست.
دهقانی فیروزآبادی افزود: باید موضوع مهمی روشن شود و آن این است که آیا ارائه یک تعریف واحد از نظریه ممکن است یا خیر؟ چرا که فرض بر این است که تعریف نظریه واحد است، اما با بحث‌های پوزیتویسیتی این نگرش زیر سؤال رفته است.
عضو هیات‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی با تشریح انواع مختلف نظریه به نظریه‌های تبیینی، تکوینی، انتقادی و هنجاری تصریح کرد: آیا تمامی تعاریف نظریه با تمامی رشته‌های علمی مناسبت دارد؟ و آیا مسئله حل مشکل در تعریف نظریه غایت نظریه است یا مقدمه یک نظریه.
او گفت: هر تعریفی که از نظریه ارائه شود، باید دارای مبانی روشن معین و دقیق علمی و معرفتی باشد.
عضو شورای تخصصی تحول و ارتقا علوم انسانی افزود: شناخت چهار طبقه نظریه و این موضوع که نظریه ارائه شده در چارچوب کدام گرایش علمی تدوین شده است، در روند داوری نظریات کاملا مؤثر است.
پس از سخنان دکتر دهقانی فیروزآبادی، اعضا به بیان نظرات و پیشنهادهای خود پرداختند که ابتدا دکتر قنداقی رئیس مرکز کرسی‌های نظریه پردازی دانشگاه عالی دفاع ملی گفت: بحث تعریف نظریه را باید از انواع نظریه تفکیک کرد و همچنین شاخص‌های عام و خاص نظریه، کارکردهای نظریه و رابطه نظریه با مباحث دیگر علوم نیز موضوع دیگری است و روشن شدن این محورها برای ادامه کار اهمیت زیادی دارد.
دکتر نقره‌کار شیرازی نیز گفت: در زمینه تعریف نظریه باید این موضوع را هم مشخص کنیم که نسبت اسلام با علوم چیست و این مباحث را در حوزه تقسیم‌بندی اسلام از علوم پیش برد.
پس از سخنان اعضا آیت‌الله علی‌اکبر رشاد هم در سخنانی گفت: نباید در تعریف مقولات بین مفاهیم و مصادیق اختلاط صورت پذیرد.
او افزود: رویکرد و گرایش به مکاتب مختلف علمی حتما در نظریهپردازی مؤثر است ولی باید یک تعریف واحد از نظریه با توجه به مؤلفه‌هایی مانند جدید بودن و... ارائه شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: سطوح مختلف نظریات با توجه قلمروی داده‌های هر نظریه نیز باید موردتوجه قرار گیرد که در تعریف دبیرخانه این موضوع از فرا نظریه تا خرد نظریه.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: بدون توجه به برخی ایرادات و سنگ‌اندازی غربگرایان و با اتکا به توان علمی باید به راه خود ادامه دهیم و باید بر روی موضوع نظریه اسلامی ایستاد.
او افزود: البته به‌منظور حفظ صحت و اتقان مسیر نظریهپردازی تدابیری اندیشیده شده است.
رشاد ادامه داد: داوران و ناقدان طرحنامه باید تعیین کنند که یک طرح به عنوان مثال به لحاظ ارزشی نظریه است یا به لحاظ تبیینی یا هردوی این موارد.
دکتر عبدالحسین خسروپناه هم در این جلسه گفت: 3 موضوع چیستی نظریه، چیستی نظریهپردازی و چگونگی نظریهپردازی از موضوعات مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
او افزود: یک فرم و شکل واحد ارزیابی نظریات باید تدوین شود و در اختیار نظریه‌پردازان قرار گیرد.
عضو شورای تخصصی تحول و ارتقا علوم انسانی ادامه داد: روش‌شناسی شناخت و تبیین مؤلفه‌های غیرتجربی بر روند تجربه در علوم اجتماعی باید حتماً موردتوجه قرار گیرد. چرا که نوع پرسش و نوع روش است که نوع نظریه را مطرح می‌کند.
انتهای پیام/
