اصرار عجیب برای الحاق ایران به سازمان در حال انقراض

به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا به نقل از تسنیم با روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و مطرح شدن شعارهای ضد جهانی‌سازی، برای بسیاری از کشورهای وابسته عملاً پیوستن به سازمانهای بین المللی اقتصادی از یک اولویت به یک امر فرعی تبدیل شده است. در شعارهای ترامپ موضوع کاهش سطح تجارت با چین نمود ویژه‌ای داشت. نکته جالب آنکه یکی از الزامات حضور در سازمانهای بین المللی تجارتهای دوجانبه بدون وضع تعرفه‌های وارداتی بالا بوده است. گفتنی است، این موج ضد جهانی‌سازی از آمریکا به اتحادیه اروپا هم کشیده شده و با خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، عملاً پروژه پیوستن به سازمانهای بین المللی با چالش و وقفه مواجه شده است.

دونالد ترامپ در طول زمان ریاست جمهوری خود در آمریکا بارها اعلام کرده است که در عرصه تجارت خارجی، حمایت از تولیدات داخلی را به‌مراتب مهم‌تر و اولویت‌دارتر از رعایت قوانین سازمان تجارت جهانی می‌داند.

از نظر ترامپ پایبندی به سازمانهای جهانی از قبیل سازمان تجارت جهانی تا زمانی توجیه دارد که ضرری برای تولید و اشتغال داخلی آمریکا نداشته باشد.

به‌طور خاص ترامپ تجارت چین با آمریکا را بسیار ناعادلانه و موجب از بین رفتن فرصت‌های شغلی داخل آمریکا می‌داند، از این رو تلاش‌های زیادی برای کاهش کسری تراز تجاری آمریکا با چین و کاهش واردات از این کشور انجام داده است.

در همین راستا ترامپ در یکی از آخرین اقدامات خود دستور بررسی رعایت حقوق مالکیت فکری شرکت‌های آمریکایی از سوی شرکت‌های چینی را صادر کرده است. این دستور ترامپ می‌تواند تنشی اساسی به روابط دوجانبه دو کشور آمریکا و چین وارد نماید و آغازگر یک جنگ تجاری گسترده بین دو طرف باشد.

اما نکته قابل توجه در این رابطه عدم استفاده ترامپ از سازوکارهای شکایت و رفع منازعات سازمان تجارت جهانی است. در واقع ترامپ با استفاده از قوانین داخلی آمریکا و اختیاراتی که این قوانین برای رئیس جمهور قائل شده، این دستور را صادر کرده است.

اقدام ترامپ در کنار گذاشتن سازمان تجارت جهانی

بر اساس گزارش بلومبرگ ترامپ برای دستور خود از بخش 301 از قانون تجارت آمریکا که در سال 1974 میلادی تصویب شده استفاده کرده است، این درحالیست که از دهه 90 میلادی تابه‌حال هیچ یک از رئیس جمهورهای آمریکا از این قانون استفاده نکرده‌اند و به همین دلیل بسیاری این اقدام ترامپ را کنار گذاشتن سازمان تجارت جهانی و بازگشت عصر تجارت پیش از این سازمان می‌دانند.

اما ترامپ علاوه بر عدم تمایل به استفاده از قواعد سازمان تجارت جهانی، برای این اقدام خود دلیل دیگری نیز دارد. طبق محاسبات انجام‌شده هر دعوای حقوقی در سازمان تجارت جهانی به‌طور میانگین بیش از 34 ماه برای به نتیجه رسیدن زمان می‌برد.

این درحالیست که دعوای حقوقی بین آمریکا و چین یک دعوای ساده نیست و به نظر می‌رسد در صورتی که آمریکا بخواهد بررسی مالکیت فکری شرکت‌های آمریکایی را از طریق سازمان تجارت جهانی پیگیری نماید، بسیار بیشتر از 3 سال معطل خواهد ماند.

حرکت کشورها به‌سمت تجارت دوجانبه به‌دلیل ناکارآمدی سازمان تجارت جهانی

طولانی شدن منازعات در قالب سازمان تجارت جهانی، و عدم نتیجه دلخواه کشورها از شکایت در قالب سازمان تجارت جهانی، یکی از معضلات اصلی کشورهای جهان با ساختار سازمان تجارت جهانی است و موجب شده کشورهای جهان به توافقات تجاری دوجانبه روی بیاورند.

شاید طولانی بودن رسیدگی به منازعات در سازمان تجارت جهانی یکی از دلایل عدم تمایل کشورها برای استفاده از امتیازات این سازمان باشد اما قطعاً مهمترین دلیل برای تغییر رویه کشورها در خصوص حضور در سازمان تجارت جهانی نیست. کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی بایستی مرزهای تعرفه‌ای خود را به‌سمت کشورهای صادر کننده باز کنند و از این روی آمریکا که خود پیش از این یک کشور صادر کننده و یک خطر برای تولید داخلی کشورها به حساب می‌آمد، از سازوکارهای موجود سازمان تجارت جهانی دچار آسیب شده و در چالش جدید خود با کشور چین منازعات جدیدی را به راه انداخته است.