تنور داغ مصرف بنزین در تابستان

به گزارش خبرنگار اقتصادی آنا، در روزهای اخیر مصرف بنزین در کشور افزایش زیادی را داشته به گونه ای که به گفته وزیر نفت شاهد رشد 8.5 درصدی مصرف این فرآورده هستیم. این امر سبب شده تادلایل متفاومتی برای این رشد مصرف مطرح شود. از حذف سهمیه بندی تا سفرهای تابستانی از جمله دلایلی است که کارشناسان به آن استناد می کنند تا افزایش مصرف بنزین را توجیه کنند.

در این شرایط برخی افراد و منتقدان دولت،‌ تک نرخی شدن بنزین و حذف سهمیه بندی را دلیل افزایش مصرف بنزین عنوان می کنند اما سخنگوی هیات رئیسه مجلس با بیان این‌که حذف سهمیه بندی بنزین و تک نرخی شدن آن هیچ ارتباطی به افزایش مصرف سوخت ندارد، افزود: مضرات سهمیه بندی بنزین بیش از فواید آن بود، زیرا بسیاری از افراد شاید نخواهند از میزان سهمیه‌ای که دولت برای آن‌ها تعیین می‌کند استفاده کنند و برخی به دلیل نیاز به دنبال مصرف بیش از میزان سهمیه بندی هستند.

بهروز نعمتی با اشاره به برخی اظهار نظرها مبنی بر سهمیه بندی بنزین برای کنترل مصرف، گفت: مضرات سهمیه بندی بنزین بیش از فواید آن بود.

سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی، یکی از دلایل افزایش مصرف بنزین طی چند هفته اخیر را سفرهای تابستانی عنوان کرد و گفت: پس از پایان ماه مبارک رمضان سفرهای تابستانی افزایش یافت و این موضوع یکی از دلایل بالا رفتن مصرف بنزین در کشور است.

نعمتی با اشاره به این‌که به شدت مخالف سهمیه بندی مجدد بنزین هستم تصریح کرد: مصرف سوخت با کاهش سفرهای تابستانی طی ماه‌های آینده پایین خواهد آمد.

در همین زمینه، یک کارشناس صنعت خودرو با بیان این که افزایش مصرف بنزین در کشور ارتباطی با حذف سهمیه بندی این سوخت ندارد، گفت: افزایش مصرف بنزین در روزهای اخیر به دو عامل اصلی افزایش سفرها در فصل تابستان و وجود خودروهای پر مصرف مربوط می‌شود.

علی خاکساری، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و کارشناس صنعت خودرو با اشاره به این‌که یک ارتباط کلی میان مصرف سوخت و تعداد خودروهای فعال در کشور وجود دارد، گفت: یک جریان طبیعی در بخش عرضه و تقاضای بنزین وجود دارد، وقتی سفرهای تابستانی و تعداد خودروهای فعال در کشور افزایش می‌یابد به همان میزان نیز به مصرف بنزین افزوده می‌شود.

وی افزود: به طور معمول هرساله در تابستان با افزایش سفر و مسافرت با خودروی شخصی، مصرف بنزین در کشور با افزایش چشمگیری رو‌به‌رو می‌شود و این تقاضا تا شهریورماه تداوم داشته و از مهرماه با کاهش سفرهای برون شهری، مصرف بنزین نیز کاهش خواهد یافت.

خاکساری با بیان این‌که مرتبط دانستن افزایش مصرف بنزین با حذف سهمیه بندی اشتباه بزرگی است، تصریح کرد: در مقطعی سهمیه بندی بنزین انجام شد، اما هدف، آن نبود که مردم نتوانند از تعطیلات استفاده کنند، در واقع هدف بهینه کردن مصرف سوخت بود.

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه افزایش مصرف بنزین در چند هفته اخیر بیشتر تحت تاثیر ترددهای جاده‌ای است، گفت:‌ با کاهش سفرهای تابستانی انتظار می‌رود مصرف بنزین به میزان میانگین مصرف گذشته بازگردد.

اسدلله قره خانی افزود: در سال‌های گذشته مصرف بنزین تا ۹۰ میلیون لیتر در روز نیز افزایش یافته بود، بنابراین در شرایط کنونی که اوج مسافرت‌ها بوده و مردم به سبب گرمای خاصی که در کشور ایجاد شده به مناطق کوهستانی سفر می‌کنند این افزایش مصرف سوخت ناشی از افزایش مسافرت‌ها طبیعی است.

قره خانی با بیان این‌که با پایان فصل تابستان و سفرهای تابستانی مصرف بنزین روند نزولی به خود می‌گیرد، تصریح کرد: با افتتاح فاز ۱ و ۲ پالایشگاه ستاره خلیج فارس به تولید بنزین کشور افزوده خواهد شد و مشکلی در این بخش نخواهیم داشت.

با توجه به این عوامل می توان افزایش سفرهای تابستانی را اصلی ترین دلیل رشد مصرف بنزین در کشور عنوان کرد. اگر در طول سال میانگین مصرف رشد بنزین پنج درصد باشد، این ضریب در فصل تابستان تا ۱۰ درصد هم امکان افزایش دارد بنابراین شاید اندکی زود باشد که این افزایش مصرف را به کل سال تعمیم داد.

از سوی دیگر افزایش مصرف بنزین در تابستان با الگوهای مصرف سوخت ارتباط دارد، به طور نمونه استفاده مداوم از کولر اتومبیل، بی توجهی نسبت به تنظیم به موقع موتور خودرو، تنظیم فشار باد لاستیک‌ها، بالانس چرخ‌ها، الگوی رانندگی مطمئن و کم خطر می تواند از دیگر دلایل افزایش مصرف بنزین به شمار رود.

با این حال نگاه تک بعدی به این قضیه نمی تواند چندان درست باشد و مجموعه عوامل در افزایش مصرف بنزین نقش دارند.

یکی از این عوامل افزایش میزان خودرو در سطح کشور است. بر اساس آمارهای موجود، تولید خودرو در کشور نسبت به سال گذشته ۳۷ درصد رشد داشته است و از سوی دیگر واردات خودرو نیز نسبت به پارسال شاهد رشد ۲۱ درصدی بوده است، این در حالی است که با وجود افزایش بیش از یک میلیون دستگاه خودرو در کشور، خودروهای فرسوده متناسب با آن اسقاط نشده است و از این رو رشد خیره کننده مصرف بنزین ارتباط معناداری با کیفیت و کیمت ناوگان خودرویی کشور پیدا می‌کند.

از سوی دیگر وضعیت اقتصادی کشور در سال گذشته بهبود نسبی داشته است. اقتصاد 6 درصد بزرگتر شده که به معنای درآمد بیشتر است. بهبود نسبی وضع رفاهی مردم و رشد اقتصادی ۶ درصدی سبب افزایش تردد خودروهای شخصی بنزین سوز و رشد سفرهای درون و برون شهری و در نتیجه رشد مصرف بنزین شده است.

اما نکته ای که باید به آن توجه ویژه شود و نقش اساسی در کنترل مصرف بنزین دارد،‌افزایش مصرف سی ان جی در کشور است. با وجود آنکه تاکنون حدود روزانه معادل ۲۰ میلیون لیتر بنزین با این سوخت پاک جایگزین شده است، اما توسعه نیافتن تکنولوژی خودروهای گازسوز با راندمان بالا از سوی خودروسازان سبب شده است تا مصرف CNG متناسب با جایگاه‌های عرضه سی ان جی افزایش نیابد و به همین دلیل ۵۰ درصد ظرفیت جایگا‌ه‌های عرضه این سوخت خالی است.

اگرچه مصرف بنزین می تواند نشان از تحرکات مثبت اقتصادی و رفاه بیشتر باشد اما همواره لزوم صرفه جویی و کنترل مصرف از مواردی است که باید از سوی شهروندان مورد توجه قرار گیرد.