کیان‌افراز: زمانی که انتشار نمایشنامه را آغاز کردم، می‌گفتند ورشکست می‌شوی
انتشارات افراز یکی از ناشران مطرح و شناخته شده در حوزه انتشار نمایشنامه و آثار نمایشی است. این مرکز نشر، کار انتشار نمایشنامه در قالب کتاب را زمانی آغاز کرد که تصور نمی‌شد نمایشنامه بتواند مخاطب عمومی و غیر تئاتری داشته باشد اما با تداوم این راه، حتی ناشران دیگری نیز به انتشار نمایشنامه علاقه‌مند شدند.
اعظم کیان‌افراز در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا درباره شروع جریان انتشار نمایشنامه در نشر افراز گفت: «ما کار را از اوایل دهه هشتاد شروع کردیم؛ زمانی که انتشار نمایشنامه در قالب کتاب، چندان باب نبود و ناشرانی که سابقه انتشار نمایشنامه داشتند، بسیار محدود بودند. خصوصا نمایشنامه‌های ایرانی خیلی کم منتشر می‌شد؛ مثلا انتشارات روشنگران مطالعات زنان، نمایشنامه‌های استاد بیضایی را منتشر می‌کرد.»
وی ادامه داد: «اکثر ناشرانی که پیش‌تر در حوزه نمایشنامه فعالیت داشتند، در آن دوره دست از کار کشیده بودند و یادم می‌آید آن اوایل، خیلی از دست‌اندرکاران و باسابقه‌های نشر من را از ورود به این حوزه منع می‌کردند و می‌گفتند ورشکسته می‌شوید! اما ما به دلیل اعتقاد و انگیزه شخصی، کار را شروع کردیم.»
این ناشر تاکید کرد: «اعتقاد شخصی من این بود که نمایشنامه هم می‌تواند مانند سایر ژانرهای ادبی، مثل رمان و داستان کوتاه و شعر مخاطب خاص خود را داشته باشد. البته آغاز راه برای ما دشواری‌های زیادی را به همراه داشت و عمده مخاطبان ما را کارگردانان تئاتر که دنبال نمایشنامه‌های خوب برای اجرا بودند شامل می‌شدند ولی رفته رفته به هدف‌مان نزدیک شدیم و مخاطبان غیر تئاتری را هم به خواندن نمایشنامه جذب کردیم.»
وی ضمن بیان اینکه بسیاری از مخاطبان نشر افراز، نمایشنامه را مانند رمان و داستان کوتاه خریداری می‌کنند، اظهار داشت: «البته ترجمه و انتشار نمایشنامه‌های برتر جهان در کنار نمایشنامه‌های ایرانی هم در شناساندن این ژانر به صورت مکتوب و کتاب، بی‌تاثیر نبود. خصوصا که اهالی تئاتر و علاقه‌مندان به نمایشنامه امکان دسترسی به متن‌های شناخته شده جهان را نداشتند و ما این امکان را برای مخاطبان خود فراهم کردیم.»
کیان‌افراز گفت: «نکته بعدی این بود که ما کار انتشار نمایشنامه را در دوره‌ای آغاز کردیم که گروه‌های نمایشی نسبت به امروز، به مراتب معدودتر و محدودتر بودند. این یعنی ما زمانی دست به عرضه زدیم، که تقاضا در بازار تئاتر بسیار پایین بود اما با این وجود و با پافشاری بر اینکه باید مخاطبان غیرتئاتری را هم به خواندن نمایشنامه ترغیب کرد، توانستیم موفق شویم.»
وی انتشار نمایشنامه و کتاب‌های نمایشی را، نیاز تئاتر کشور خواند و افزود: «با کمک محمد یعقوبی که مسئولیت دو بخش «ایران این روزها» که به چاپ نمایشنامه‌های ایرانی با داستان ایرانی اختصاص داشت و مجموعه «آروین» که شخصیت‌های غیرایرانی داشتند، را برعهده داشت، کارمان را تداوم دادیم. همچنین برگزاری جشنواره نمایشنامه‌نویسی افراز را در دو دوره برگزار کردیم که آثار ارسالی در چند مرحله داوری شدند.»
مدیر انتشارات افراز توضیح داد: «در هر دوره، 10 نمایشنامه به عنوان آثار برتر انتخاب شدند که در چند سال اخیر به انتشار این کتاب‌ها در مجموعه «بهین» پرداخته‌ایم. فراخوان سومین دوره نیز به زودی منتشر می‌شود و بعد از معرفی دبیرخانه و دریافت نمایشنامه‌ها، کار داوری را آغاز خواهیم کرد.»
افراز با اشاره به رونق تئاتر در سال‌های اخیر، گفت: «رونق و تعدد یافتن اجراها در حال حاضر، می‌تواند به بازار نمایشنامه هم کمک کند؛ کمااینکه فکر می‌کنم نمایشنامه‌های منتشر شده در سال‌های اخیر نیز به عرصه تئاتر کشور، کمک‌های قابل توجهی کرده است.»
وی درباره جوایزی که در حوزه نمایشنامه‌نویسی وجود دارند نیز خاطرنشان کرد: «به نظر من اگر استمرار در این جوایز وجودداشته باشد، می‌توانند به ارتقاء سطح نمایشنامه‌نویسی در کشور کمک کنند. در حال حاضر جشن برگزیدگان آثار نمایشی در خانه تئاتر به نمایشنامه‌های برتر جایزه می‌دهد و جایزه استاد محمد نیز جایزه تازه‌ای در این حوزه است. اما من معتقدم جای کار بیشتر در حوزه نمایشنامه‌نویسی وجود دارد؛ خصوصا که هنوز هم خلاهایی در این زمینه وجود دارد.»
افراز ورود پیشکسوتان به این عرصه را عاملی برای موفقیت خواند و گفت: «موسسات و نهادهای فرهنگی می‌توانند با کمک از نام‌آوران تئاتر به ارتقاء نمایش و نمایشنامه‌نویس کمک کنند؛ حتی با راه‌اندازی جشنواره‌ها و جوایز موضوعی.»
انتهای پیام/
